Hemşirelikte Sanal Gerçeklik Kullanılarak Yapılan ve YÖK Tez’de Yayınlanan Lisansüstü Tezlerin Niceliksel ve İçerik Açısından İncelemesi

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 2, 71 - 82, 31.12.2021

Abdullah Sarman , Emine Sarman , Suat Tuncay

Öz

Amaç: Bu araştırmanın amacı Türkiye’de, hemşirelik alanında 2016-2020 yılları arasında sanal gerçeklik kullanılarak yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesidir.
Gereç ve Yöntem: Bu araştırmada, Ulusal Tez Merkezine kayıtlı tezler 15 Ağustos 2020-15 Eylül 2020 tarihleri arasında Türkçe “sanal gerçeklik”, “sağlık”, “hastalık”, “hemşirelik” anahtar kelimeleri kullanılarak taranmıştır.
Bulgular: Veri tabanına kayıtlı 12 lisansüstü teze ulaşılmıştır. Dahil edilme kriterlerine uyan 11 tez, yıl, amaç ve kapsam, örneklem, yöntem, araştırma türü yönünden incelenmiştir. Türkiye’de hemşirelik alanında 11 tezde sanal gerçeklik uygulaması kullanılmıştır. Tezlerin %72,7’si yüksek lisans tezi, %27,3’ü doktora tezidir, %100’ü deneysel araştırma tipindedir. Tezlerin örneklem gruplarına bakıldığında, %54,5’i çocuk hastalarla, %36,4’ü yetişkin kadın ve erkek hastalarla yapılmıştır. Kullanılan sanal gerçeklik uygulamasına bakıldığında ise, %90,9’unun sanal gerçeklik gözlüğü olduğu görülmüştür.
Sonuç: Hemşirelikte sanal gerçeklik kullanımı, hemşirelik bakımının kalitesini yükseltmede önemlidir. 2016-2020 yılları arasında ülkemizde sanal gerçeklik uygulamalarının dikkat dağıtma yöntemi olarak en sık ağrı yönetimi ve anksiyete üzerinde denendiği belirlenmiştir. Son yıllarda popüler hale gelmiş bir araştırma alanı olduğu ve günümüzde hastane ve kliniklerde kullanım oranının arttığı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Hastalık, Hemşirelik, Lisansüstü, Sağlık, Sanal Gerçeklik

Destekleyen Kurum

Yok.

Proje Numarası

Yok.

Teşekkür

Yok.

Investigation of the Quantity and Content of Postgraduate Theses Conducted Using Virtual Reality in Nursing and Published in YOK Thesis in Turkey

Öz

Aim: The aim of this research is the investigate of postgraduate theses written by using the virtual reality of nursing field in Turkey between the years of 2016-2020.
Materials and Methods: In this research, theses registered to the Turkey’ National Thesis Center were screened between 15 August 2020 to 15 September 2020 in Turkish by using the keywords of “disease”, “health”, “nursing”, “virtual reality”.
Results: 12 postgraduate theses registered in the database have been reached. 11 theses that meet the inclusion criteria. It was examined in terms of year, purpose and scope, sample, method and research type. The virtual reality was used in 11 theses of the field of nursing in Turkey. 72.7% of theses were master theses, 27.3% were doctoral theses and 100% of them were experimental research type. When theses sample groups were examined 54.5% were with child patients and 36.4% were with adult women and man patients. When examine virtual reality application used. It was found that 90.9% of them were virtual reality glasses.
Conclusion: The use of virtual reality in nursing is important to improve the quality of nursing care. Between 2016 and 2020, it was determined that virtual reality applications were most frequently tried on pain management and anxiety as a method of distraction. It is thought to be a popular research field in recent years and its usage rate in hospitals and clinics is increasing today.

Anahtar Kelimeler

Disease, Nursing, Post Graduate, Health, Virtual Reality

Proje Numarası

Yok.

Kaynakça

• Khadra, C., Ballard, A., Paquin, D., Cotes-Turpin, C., Hoffman, H. G., Perreault, I., … Le May, S. (2020). Effects of a projector-based hybrid virtual reality on pain in young children with burn injuries during hydrotherapy sessions: A within-subject randomized crossover trial. Burns, 46(7), 1571–1584. https://doi.org/10.1016/j.burns.2020.04.006.
• Hoffman, H. G., Rodriguez, R. A., Gonzalez, M., Bernardy, M., Peña, R., Beck, W., … Meyer, W. J. (2019). Immersive virtual reality as an adjunctive non-opioid analgesic for pre-dominantly Latin American children with large severe burn wounds during burn wound cleaning in the ıntensive care unit: A pilot study. Frontiers in Human Neuroscience, 13, 262. https://doi.org/10.3389/fnhum.2019.00262.
• Hoffman, H. G., Chambers, G. T., Meyer Walter J., I. I. I., Arceneaux, L. L., Russell, W. J., Seibel, E. J., … Patterson, D. R. (2011). Virtual reality as an adjunctive non-pharmacologic analgesic for acute burn pain during medical procedures. Annals of Behavioral Medicine, 41(2), 183–191. https://doi.org/10.1007/s12160-010-9248-7.
• McCarthy, C. J., & Uppot, R. N. (2019). Advances in virtual and augmented reality exploring the role in health-care education. Journal of Radiology Nursing, 38(2), 104–105. https://doi.org/10.1016/j.jradnu.2019.01.008.
• Karaman, D. (2016). Meme biyopsisi sırasında sanal gerçeklik uygulamasının ağrı ve anksiyete üzerine etkisi. Bülent Ecevit Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Programı. Yüksek lisans tezi. Zonguldak.
• Seymour, N. E., Gallagher, A. G., Roman, S. A., O’Brien, M. K., Bansal, V. K., Andersen, D. K., & Satava, R. M. (2002). Virtual reality training improves operating room performance: Results of a randomized, double-blinded study. Annals of Surgery, 236(4), 458–464. https://doi.org/10.1097/00000658-200210000-00008.
• Luo, H., Cao, C., Zhong, J., Chen, J., & Cen, Y. (2019). Adjunctive virtual reality for procedural pain management of burn patients during dressing change or physical therapy: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Wound Repair and Regeneration, 27(1), 90–101. https://doi.org/10.1111/wrr.1.
• Hua, Y., Qiu, R., Yao, W., Zhang, Q., & Chen, X. (2015). The effect of virtual reality distraction on pain relief during dressing changes in children with chronic wounds on lower limbs. Pain Management Nursing, 16(5), 685–691. https://doi.org/10.1016/j.pmn.2015.03.001.
• Levac, D., McCormick, A., Levin, M. F., Brien, M., Mills, R., Miller, E., & Sveistrup, H. (2018). Active video gaming for children with cerebral palsy: Does a clinic-based virtual reality component offer an additive benefit? A pilot study. Physical & Occupational Therapy In Pediatrics, 38(1), 74–87. https://doi.org/10.1080/01942638.2017.1287810.
• Biffi, E., Beretta, E., Cesareo, A., Maghini, C., Turconi, A. C., Reni, G., & Strazzer, S. (2017). An immersive virtual reality platform to enhance walking ability of children with acquired brain injuries. Methods of Information in Medicine, 56(02), 119–126. https://doi.org/10.3414/ME16-02-0020.
• Tashjian, V. C., Mosadeghi, S., Howard, A. R., Lopez, M., Dupuy, T., Reid, M., … Spiegel, B. (2017). Virtual reality for management of pain in hospitalized patients: Results of a controlled trial. JMIR Mental Health, 4(1), e9. https://doi.org/10.2196/mental.7387.
• Sozbilir, M., & Kutu, H. (2008). Development and current status of science education research in Turkey. Essays in Education, Special Is, 1–22.
• Çiltaş, A. (2012). 2005-2010 yılları arasında matematik eğitimi alanında Türkiye’de yapılan yüksek lisans ve doktora tez çalışmalarının içerik analizi. The Journal of Academic Social Science Studies, 5(7), 211–228.
• Altınpulluk, H. (2018). Türkiye’de artırılmış gerçeklikle ilgili hazırlanan tezlerin bibliyometrik analiz yöntemiyle incelenmesi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 8(1), 248–272.
• Çalışır, H., & Karataş, P. (2019). Pediatri hemşireliğinde atravmatik bakım yaklaşımı: Ağrı, stres ve anksiyeteyi azaltmada farmakolojik olmayan uygulamalar. HEAD, 16(3), 234–243. https://doi.org/10.5222/HEAD.2019.234.
• Törüner, E. K. (2016). Pediatrik acillerde ağrı ve ağrılı çocuğa hemşirelik yaklaşımı ve sedasyon. Turkiye Klinikleri J Pediatr Nurs-Special Topics, 2(3), 75–80.
• Gündoğdu, H. (2017). Subkutan ilaç uygulama becerisine yönelik tasarlanan bilgisayar temelli simülasyon sisteminin öğrencilerin kaygı düzeyleri ve psikomotor beceri performansına etkisi. Sakarya Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı. Yüksek lisans tezi. Sakarya.
• Hasançebi, M., Yavuz, M., Gündüz, A., Tan, S. S., & Göktaş, Y. (2018). Türkiye’deki sanal gerçeklik tezlerinin incelenmesi. In 2. Uluslararası Uzaktan Öğrenme ve Yenilikçi Eğitim Teknolojileri Konferansı Bildiri Kitabı (Birinci Baskı, ss. 147–157). Kızılcahamam-Ankara: Başkent Üniversitesi.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2018). Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri (Yirmi Beşinci Baskı). Ankara: Ankara: Pegem Akademi Yayınevi.
• Göksu, F. (2017). Çocuklarda venöz kan alımı sırasında kullanılan sanal gerçeklik gözlüğünün hissedilen ağrı üzerine etkisi. Bülent Ecevit Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı. Yüksek lisans tezi. Zonguldak.
• Toru, F. (2018). Meme kanserli hastalarda kemoterapi tedavisi sırasında uygulanan sanal gerçeklik gözlüğünün anksiyete ve hasta memnuniyetine etkisi. Mersin Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı. Yüksek lisans tezi. Mersin.
• Erdoğan, B. (2018). Çocuklarda kan alma sırasında uygulanan üç farklı yöntemin ağrı ve anksiyete üzerine etkisi. Atatürk Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı. Yüksek lisans tezi. Erzurum.
• Aydın, A. İ. (2018). Çocuklarda sanal gerçeklik gözlüğü kullanımının kan alma işlemi sırasında oluşan ağrıyı azaltmaya etkisi. Uludağ Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı. Yüksek lisans tezi. Bursa.
• Özdemir, A. (2019). 6-12 yaş çocuklarda invaziv işlemler (kan alma/damaryolu açma) sırasında dikkati başka yöne çekme tekniklerinin anksiyete, korku ve ağrı yönetimine etkisi. Bülent Ecevit Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı. Yüksek lisans tezi. Zonguldak.
• Şen, H. (2020). Arteriovenöz fistül kanülasyon işlemi sırasında uygulanan sanal gerçeklik gözlüğünün ağrı ve hasta memnuniyetine etkisi. Mersin Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı. Yüksek lisans tezi. Mersin.
• Binay, Ş. (2019). Ameliyat öncesi çocuk hastalara izletilen eğitim amaçlı animasyon filminin çocuklarda korkuya ve ameliyat sonrası ağrıya etkisinin incelenmesi. Ege Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı. Doktora tezi. İzmir.
• Kaplan, B. (2020). Çocuklarda damar yolu açma işlemi sırasında oluşan ağrıyı azaltmada sanal gerçeklik gözlüğünün etkisi. Erciyes Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği. Doktora tezi. Kayseri.
• Turan, F. D. (2020). Sanal gerçeklik teknolojisi ile hazırlanmış epileptik nöbet yönetimi eğitim programının ebeveynlerin nöbet yönetimine etkisi. Akdeniz Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı. Doktora tezi. Antalya.