Ortopedik Cerrahi Geçiren Hastalarda Postoperatif Ağrı, Bulantı ve Kusma Prevalansının ve Etkileyen Faktörlerin Değerlendirilmesi

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 2, 515 - 531, 27.08.2024

Hatice Tunç , Ayşe Gül Atay Doyğacı , Sevil Güler

https://doi.org/10.58605/bingolsaglik.1479194

Öz

Giriş: Ortopedik cerrahi geçiren hastalarda ameliyat sonrası dönemde şiddetli ağrı yaygın görülen önemli bir sorundur. Ortopedi hastalarının postoperative ağrı yönetiminde non–opioid etkili ilaçlar ile birlikte opioidler kullanılmaktadır. Opioid kullanımı ile birlikte hastalarda bulantı ve kusma semptomları görülebilmektedir. Amaç: Bu araştırma, ortopedik cerrahi girişimler sonrası hastaların ağrı, bulantı ve kusma prevalansları ile birlikte bu durumları etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı ve kesitsel özellikte olan bu araştırma, bir devlet hastanesinin Ortopedi ve Travmatoloji Kliniği’nde yapılmıştır. Araştırmada hastaların tanımlayıcı özellikleri, ameliyat sonrası ağrı, bulantı ve kusma prevalansını ve etkileyen faktörleri ile ilgili veriler yüz yüze görüşme tekniği kullanılarak toplanmıştır. Bulgular: Araştırmada yer alan hastaların %65,5’i kadın olup, %58,1’ine artroplasti ameliyatı yapılmıştır. Postoperatif süreçte hastaların tamamına analjezik uygulandığı, %89,1’ine opioid ve %40’ına antiemetik etkili ilaçlar verildiği belirlenmiştir. Hastaların %38,2’sinin Apfel Risk Skoru 3 puan (orta riskli) olarak saptanmıştır. Postoperatif dönemde en şiddetli ağrı düzeyinin 24. saatte olduğu, bulantı ve kusmanın en yoğun düzey olduğu zaman aralığı ise ameliyat sonrası 1. saatte olduğu saptanmıştır. Hastaların dinlenme ve hareket anındaki ağrı şiddetleri ile ameliyat öncesi ve ameliyat sonrası bulantı düzeyleri arasında pozitif yönlü, kusma düzeyleri arasında ise negatif yönlü istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmuştur (p0,05). Sonuç: Ortopedi ameliyatları sonrası yaşanan ağrı, bulantı ve kusma sıklıkla karşılaşılan en önemli komplikasyonlardır. Kadın cinsiyeti, sigara kullanmama ve opioid kullanımı bulantı ve kusma da önemli risk faktörleri arasındadır. Ortopedi ameliyatları sonrası ağrı yönetiminde opioid kullanımına yönelik detaylı araştırmaların yapılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ağrı, Hemşirelik Bakımı, Ortopedi, Postoperatif Bulantı ve Kusma, Prevalans

Evaluation of the Prevalence of Postoperative Pain, Nausea, and Vomiting and Affecting Factors in Patients Undergoing Orthopedic Surgery

Öz

Kaynakça

• 1. Greenstein, A. S., & Gorczyca, J. T. (2019). Orthopedic surgery and the geriatric patient. Clinics in Geriatric Medicine, 35(1), 65-92.
• 2. The World Bank. (2022). Population ages 65 and above (% of total population) available from: https://data.worldbank.org/indicator/SP.POP.65UP.TO.ZS Erişim Tarihi: 15/04/2024
• 3. Kumar, V., Abbas, A., Aster, J. (2013). Robbins Temel Patoloji. (Çev. S. Tuzlalı, M. Güloğlu ve U. Çevikbaş). (Eserin orijinali 1971’de yayımlandı). (9. baskı, pp. 782-786). Nobel Tıp Kitapevleri.
• 4. Shanbhag, A. and Rubash, H. E. (2017). Good as New: A Patient Guide to Total Knee Replacement. Massachusetts General Hospital, Orthopaedic Surgery, Boston, 1-34
• 5. Erden, S., Güler, S., Tura, İ., Başibüyük, İ. F., & Arslan, U. E. (2023). Evaluating patient outcomes in postoperative pain management according to the revised American Pain Society Patient Outcome Questionnaire (APS-POQ-R). Applied Nursing Research, 73, 151734.
• 6. Chou, R., Gordon, D. B., de Leon-Casasola, O. A., Rosenberg, J. M., Bickler, S., Brennan, T., ... & Wu, C. L. (2016). Management of Postoperative Pain: a clinical practice guideline from the American pain society, the American Society of Regional Anesthesia and Pain Medicine, and the American Society of Anesthesiologists' committee on regional anesthesia, executive committee, and administrative council. The Journal of Pain, 17(2), 131-157.
• 7. Erden, S., Güler Demir, S., Kanatlı, U., Danacı, F. ve Carboğa, B. (2017). The effect of standard pain assessment on pain and analgesic consumption amount in patients undergoing arthroscopic shoulder surgery. Applied Nursing Research, 33, 121–126.
• 8. Gerbershagen, H.J., Aduckathil, S., van Wijck, A.J., Peelen, L.M., Kalkman, C.J. and Meissner, W. (2013). Pain intensity on the first day after surgery: A prospective cohort study comparing 179 surgical procedures. Anesthesiology, 118(4), 934–944.
• 9. Fredrickson, M. J., Krishnan, S., & Chen, C. Y. (2010). Postoperative analgesia for shoulder surgery: A critical appraisal and review of current techniques. Anaesthesia, 65, 608–624
• 10. Bhakta P., Ghosh B. R., Singh U., Govind P. S., Gupta A., Kapoor K. S., Jain K. R., Nag T., Mitra D., Ray M., Singh V., Mukherjee G. (2016) “Incidence of postoperative nausea and vomiting following gynecological laparoscopy: A comparison of standard anesthetic technique and propofol infusion” Acta Anaesthesiologica Taiwanica 54:4; 108-113
• 11. Yi S. M., Kang H., Kim M. K., Choi G., Park Y., Baek C., Jung Y. H., Woo Y. C. (2017) “Relationship between the incidence and risk factors of postoperative nausea and vomiting in patients with intravenous patient-controlled analgesia” Asian Journal of Surgery: 1-7
• 12. Wilson R. A., Watt-Watson J., Hodnett E., Tranmer J. (2016) “A Randomized Controlled Trial of an Individualized Preoperative Education Intervention for Symptom Management After Total Knee Arthroplasty” Orthopaedic Nursing; 35; 1:20-29
• 13. Ursavaş, F. E., Baksi, A., & Sarıca, E. (2023). Postoperative nausea and vomiting after orthopaedic surgery: prevalence and Associated factors. Orthopaedic Nursing, 42(3), 179-187.
• 14. Sızlan A., Atım A., Yurttaş Y., Özkan H., Bilge M., Kuyumcu M., Yıldız C., Kurt E., Başbozkurt M. (2012) “Diz artroplastisi yapılan hastalarda ameliyat sonrası ağrı için hasta kontrollü epidural analjezide bupivakain ve levobupivakainin etkinliğinin karşılaştırılması” Eklem Hastalık Cerrahisi ;23(3):134-139.
• 15. Son, J., & Yoon, H. (2018). Factors affecting postoperative nausea and vomiting in surgical patients. Journal of PeriAnesthesia nursing, 33(4), 461-470.
• 16. Gan, T. J., Diemunsch, P., Habib, A. S., Kovac, A., Kranke, P., Meyer, T. A., ... & Tramèr, M. R. (2014). Consensus guidelines for the management of postoperative nausea and vomiting. Anesthesia & Analgesia, 118(1), 85-113.
• 17. Apfel, C. C., Heidrich F. M., Jukar-Rao S., Jalota L., Hornuss C., Whelan R. P., Zhang K., Cakmakkaya O. S., Evidence-based analysis of risk factors for postoperative nausea and vomiting, BJA: British Journal of Anaesthesia, Volume 109, Issue 5, November 2012, Pages 742–753, https://doi.org/10.1093/bja/aes276
• 18. Heller, G. Z., Manuguerra, M., & Chow, R. (2016). How to analyze the Visual Analogue Scale: Myths, truths and clinical relevance. Scandinavian journal of pain, 13(1), 67-75.
• 19. Ryu, J. H., Jeon, Y. T., Min, B., Hwang, J. Y., & Sohn, H. M. (2018). Effects of palonosetron for prophylaxis of postoperative nausea and vomiting in high-risk patients undergoing total knee arthroplasty: A prospective, randomized, double-blind, placebo-controlled study. PloS one, 13(5), e0196388.
• 20. Khah, M. T., Yousefi, H., Ansari, A. H. M., & Musarezaie, A. (2020). Prevalence of postoperative nausea and vomiting and pain in patients undergoing elective orthopaedic surgery in Iran. Journal of Perianesthesia Nursing, 35(3), 294-297.
• 21. Wang, Y., Yang, Q., Lin, J., Qian, W., Jin, J., Gao, P., ... & Weng, X. (2020). Risk factors of postoperative nausea and vomiting after total hip arthroplasty or total knee arthroplasty: a retrospective study. Annals of Translational Medicine, 8(17).
• 22. Bekler, İ. (2019). Kalça ve Diz Artroplastisi Uygulanan Hastalarda Ameliyat Sonrasi Ağri Prevalansi ve Etkileyen Faktörler, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 39-85.
• 23. Ndebea, A. S., van den Heuvel, S. A., Temu, R., Kaino, M. M., van Boekel, R. L., & Steegers, M. A. (2020). Prevalence and risk factors for acute postoperative pain after elective orthopedic and general surgery at a tertiary referral hospital in Tanzania. Journal of Pain Research, 3005-3011.
• 24. Orandi, A., Amiri, H., Saberi, K., Rahimi, M., & Yazdi, M. C. (2023). Prevalence of Postoperative Nausea and Vomiting in Orthopedic Patients in Imam Khomeini Hospital Complex during 2018-2019: A Cross-Sectional Study. Archives of Anesthesia and Critical Care.
• 25. Odom-Forren, J., Jalota, L., Moser, D. K., Lennie, T. A., Hall, L. A., Holtman, J., ... & Apfel, C. C. (2013). Incidence and predictors of postdischarge nausea and vomiting in a 7-day population. Journal of clinical anesthesia, 25(7), 551-559.
• 26. Dewinter, G., Staelens, W., Veef, E., Teunkens, A., Van de Velde, M., & Rex, S. (2018). Simplified algorithm for the prevention of postoperative nausea and vomiting: a before-and-after study. British Journal of Anaesthesia, 120(1), 156-163.
• 27. Poon, Y. Y., Hung, K. C., Chou, W. Y., Wang, C. H., Hung, C. T., Chin, J. C., & Wu, S. C. (2021). Is Prevention of Postoperative Vomiting Surgery Dependent? A Retrospective Cohort Study of Total Knee Arthroplasty. Journal of Personalized Medicine, 11(10), 1018.
• 28. Elsaid, R. M., Namrouti, A. S., Samara, A. M., Sadaqa, W., & Zyoud, S. E. H. (2021). Assessment of pain and postoperative nausea and vomiting and their association in the early postoperative period: an observational study from Palestine. BMC surgery, 21, 1-9.
• 29. Ssebuufu, R., Kakande, I., & Okello, M. (2009). Post-operative nausea and vomiting at Mulago Hospital. East and Central African Journal of Surgery, 14(2), 50-57.
• 30. Shaikh, S.I., Nagarekha, D., Hegade, G. & Marutheesh, M. (2016). Postoperative nausea and vomiting: a simple yet complex problem. Anesth Essays Res. 10:388e396.