Streptozosin İndüklü Deneysel Diyabet Modelinde Poliherbal Karışımın Hematoprotektif Etkileri

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 2, 353 - 363, 27.08.2024

İsa Kıran , İlknur Kulcanay Şahin , Mustafa Cengiz , Canan Vejselova Sezer , Rıfat Ertekin , Suzan Onur , Namık Bilici , Adnan Ayhancı

https://doi.org/10.58605/bingolsaglik.1506656

Öz

Bu çalışmada streptozotosin ile indüklenen diyabetik sıçanlarda Curcuma longa, Nigella sativa, Prunus mahaleb ve Vitis vinifera çekirdeğinden oluşan poliherbal ekstraktının ve metforminin; periferik kan, kemik iliği ve antioksidan parametreler üzerine etkisi araştırıldı. 60 adet wistar cinsi albino sıçanlar; kontrol, STZ, STZ + MET, STZ + PH I (500 mg/kg) ve STZ + PH II (1000 mg/kg) şeklinde 5 gruba ayrıldı. Hemoglobin, hematokrit, eritrosit, lökosit ve trombosit değerlerinde, STZ’de kontrol’e kıyasla yaklaşık %12-20 azalma, tedavi gruplarında STZ’ye kıyasla artış görüldü. Poliherbal bileşimin metformin grubuna kıyasla artış eğilimi yüksek bulundu. Kemik iliği, kontrol ve STZ grubu ile karşılaştırıldığında STZ’de azalma, tedavi gruplarında ise artış gösterdi. Poliherbal bileşimin metformin grubuna kıyasla artış eğilimi yüksek olarak değerlendirildi. Süperoksit dismutaz, katalaz ve nonenzimatik antioksidan glutatyon, kontrol ve STZ grubu karşılaştırıldığında STZ’de azalma, tedavi gruplarında STZ’ye kıyasla artış görüldü. Poliherbal bileşimin metformin grubuna kıyasla artış eğilimi yüksek saptandı. Malondialdehit, kontrol ve STZ ile karşılaştırıldığında STZ grubunda artış saptandı. Metformin ile STZ grubu arasında değişme görülmedi ancak poliherbal gruplarda STZ’ye kıyasla azalma eğilimi görüldü.
Hematolojik veriler, kemik iliği ve antioksidan değerlerin poliherbal fomülasyonlar ile değişim gösterdiği saptandı. Sonuçlar, metformin ile kıyaslandığında poliherbal bileşiklerin iyileşme potansiyeli olabileceğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Diyabet, Poiherbal karışım, Metformin, Streptozotosin, Antioksidan, Hematoprotektif etki

Kaynakça

• Andrew JK, Diabetes. Churchill Living Stone, New York. 2000.
• Imaeda A, Kaneko T, Aoki T, Kondo Y, Nagase H. DNA damage and the effect of antioxidants in streptozotocin-treated mice. Food Chem Tox. 2002;40(7):979-987.
• Kirpichnikov D, McFarlane S ., Sowers J R. Metformin: an update. Ann. Intern. Med. 2002; 137(1), 25-33.
• Chien SHU. Influence of reduced red cell deformability on regional blood flow. Am. J. Physiol. Cell Physiol. 2019;60(2), 3-7.
• Varashree BS, Bhat GP. Correlation of lipid peroxidation with glycated haemoglobin levels in diabetes mellitus. Online J. Health Allied Sci. 2011; 10(2).
• Pandey KB, Rizvi SI. Biomarkers of oxidative stress in red blood cells. Biomed Pap Med Fac Univ Palacky Olomouc. 2011; 155(2).
• Shola O, Olugbenga F. Hyperglycaemic environment: contribution to the anaemia associated with diabetes mellitus in rats experimentally induced with alloxan. Anemia, 2015; (1), 848921.
• Vercaemst L. Hemolysis in cardiac surgery patients undergoing cardiopulmonary bypass: a review in search of a treatment algorithm. JECT. 2008; 40(4), 257-267.
• De Jong K, Emerson RK, Butler J, Bastacky J, Mohandas N, Kuypers FA. Short survival of phosphatidylserine-exposing red blood cells in murine sickle cell anemia. Blood. Am. J. Hematol. 2001; 98(5), 1577-1584.
• Vercaemst L. Hemolysis in cardiac surgery patients undergoing cardiopulmonary bypass: a review in search of a treatment algorithm. JECT. 2008; 40(4), 257-267.
• Russell‐Jones D, Khan R. Insulin‐associated weight gain in diabetes–causes, effects and coping strategies. Diabetes Obes Metab. 2007; 9(6), 799-812.
• 12 Madić V, Popović AŽ, Vukelić-Nikolić M, Đorđević L, Vasiljević P. Ethnopharmacological therapies in the treatment of diabetes in Serbia. Glas. Antropol. druš. Srb. 2018; 53(1-2).
• De Santana Aquino DF, Monteiro TA, Cardoso, CAL, Vieira SCH, do Carmo Vieira M, de Picoli Souza K, Morato PN. Investigation of the antioxidant and hypoglycemiant properties of Alibertia edulis (LC Rich.) AC Rich. leaves. J. Ethnopharmacol. 2020; 253, 112648.
• Mahajan NM, Lokhande BB, Thenge RR, Gangane PS, Dumore NG. Polyherbal formulation containing antioxidants may serve as a prophylactic measure to diabetic cataract: Preclinical investigations in rat model. Pharmacogn. Mag. 2018; 14(58).
• Han X, Yang Y, Metwaly AM, Xue Y, Shi Y, Dou D. The Chinese herbal formulae (Yitangkang) exerts an antidiabetic effect through the regulation of substance metabolism and energy metabolism in type 2 diabetic rats. J. Ethnopharmacol. 2019; 239, 111942.
• Madić V, Stojanović-Radić Z, Jušković M, Jugović D, Popović AŽ, Vasiljević P. Genotoxic and antigenotoxic potential of herbal mixture and five medicinal plants used in ethnopharmacology. S AFR J BOT. 2019; 125, 290-297.
• Trifonova D, Gavrilova A, Dyakova G, Gavrilov G, Yotova M, Nikolov S. Preliminary in vitro study of anti-oxidant activity and anti-diabetic potential of plant extracts from 4 herbal substances not traditionally used for treatment of diabetes mellitus. Pharmacia. 2021; 68, 755-762.
• Ghorbani A, Shafiee-Nick R, Rakhshandeh H, Borji A. Antihyperlipidemic Effect of a Polyherbal Mixture in Streptozotocin‐Induced Diabetic Rats. Journal of lipids, 2013(1), 675759.
• Şendoğdu N, Aslan M, Orhan DD, Ergun F, Yeşilada E. Antidiabetic and antioxidant effects of Vitis vinifera L. leaves in streptozotocin-diabetic rats. Turkish J Pharm Sci. 2006; 3(1), 7-18.
• Mustafa SB, Akram M, Muhammad Asif H, Qayyum I, Hashmi AM, Munir N, Ahmad S. Antihyperglycemic activity of hydroalcoholic extracts of selective medicinal plants Curcuma longa, Lavandula stoechas, Aegle marmelos, and Glycyrrhiza glabra and their polyherbal preparation in alloxan-induced diabetic mice. Dose-Response. 2019; 17(2), 1559325819852503.
• Aslan M, Orhan N. Diyabet Tedavisinde Kullanılan Bitkisel Ürünler ve Gıda Destekleri. 2010:23-24: 27-38 http://www.eczaakademi.org/images/upld2/ecza_akademi/makale/20110325013735diyabet_tedav_kul_bitk_urunler.pdf Erişim tarihi: 05.04.2023.
• Karganov MY, Alchinova IB, Tinkov AA, Medvedeva YS, Lebedeva MA, Ajsuvakova OP, Skalny AV. Streptozotocin (STZ)-induced diabetes affects tissue trace element content in rats in a dose-dependent manner. Biol. Trace Elem. Res. 2020; 198, 567-574.
• Gamede M, Mabuza L, Ngubane P, Khathi A. The effects of plant-derived oleanolic acid on selected parameters of glucose homeostasis in a diet-induced pre-diabetic rat model. Mol. 2018; 23(4), 794.
• Khader M, Eckl PM. Thymoquinone: An emerging natural drug with a wide range of medical applications. Iran. J. Basic Med Sci. 2014;17,950–957. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/pmc4387230/
• Lippi G, Targher G, Salvagno GL, Guidi GC. Increased red blood cell distribution width (RDW) is associated with higher glycosylated hemoglobin (HbA1c) in the elderly. Clin Lab. 2014;60(12):2095-8.
• Vinothiya K, Ashokkumar N. Modulatory effect of vanillic acid on antioxidant status in high fat diet-induced changes in diabetic hypertensive rats. Biomed Pharmacother. 2017; 1;87:640-52.
• Badr G. Camel whey protein enhances diabetic wound healing in a streptozotocin-induced diabetic mouse model: the critical role of β-Defensin-1,-2 and-3. Lipids Health Dis. 2013;12:1-1.
• Ibuki FK, Bergamaschi CT, da Silva Pedrosa M, Nogueira FN. Effect of vitamin C and E on oxidative stress and antioxidant system in the salivary glands of STZ-induced diabetic rats. Arch. Oral Biol. 2020; 1;116:104765.