Endemic Verbascum detersile Boiss. & Heldr.'s (Scrophulariaceae) Anatomical Features

Yıl 2021, Cilt: 14 Sayı: 3, 390 - 395, 15.12.2021

Sevim Küçük Akın Elmaskaya Süleyman Göktürk

Öz

“Sığır kuyruğu” olarak bilinen Verbascum L. (Scrophulariaceae) cinsi içinde yer alan Verbascum detersile Boiss. & Heldr. türü ülkemiz için endemik bir türdür. Türkiye, Verbascum cinsi için bir endemizm merkezidir. Bazı Verbascum türleri halk arasında adet sancısını, romatizma ve kulak ağrılarını gidermede, hemoroide karşı, akciğer ve şeker hastalığının tedavisinde, damar sertliğine karşı ve hayvan yaralarını tedavi etmekte kullanıldığı, günümüzde çay, tentür, ve doğal ilaç imalatı için özel olarak yetiştirildiği; geçmişte bronşit, öksürük, ses kısılması, diş ağrısı, kramplar ve ishale karşı kullanıldığı bildirilmiştir. Bu çalışmada Anadolu’da “Zinemit’’ olarak adlandırılan ve halk ilacı olarak kullanılan endemik V. detersile türünün kök, gövde ve yapraklarından alınan enine kesitlerle anatomik yapısı aydınlatılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Scrophulariaceae, Verbascum detersile, anatomi, endemik

Endemik Verbascum detersile Boiss. & Heldr.’nin (Scrophulariaceae) Anatomik Özellikleri

Öz

“Sığır kuyruğu” olarak bilinen Verbascum L. (Scrophulariaceae) cinsi içinde yer alan Verbascum detersile Boiss. & Heldr. türü ülkemiz için endemik bir türdür. Türkiye, Verbascum cinsi için bir endemizm merkezidir. Bazı Verbascum türleri halk arasında adet sancısını, romatizma ve kulak ağrılarını gidermede, hemoroide karşı, akciğer ve şeker hastalığının tedavisinde, damar sertliğine karşı ve hayvan yaralarını tedavi etmekte kullanıldığı, günümüzde çay, tentür, ve doğal ilaç imalatı için özel olarak yetiştirildiği; geçmişte bronşit, öksürük, ses kısılması, diş ağrısı, kramplar ve ishale karşı kullanıldığı bildirilmiştir. Bu çalışmada Anadolu’da “Zinemit’’ olarak adlandırılan ve halk ilacı olarak kullanılan endemik V. detersile türünün kök, gövde ve yapraklarından alınan enine kesitlerle anatomik yapısı aydınlatılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Scrophulariaceae, Verbascum detersile, anatomi, endemik

Kaynakça

• [1] Karavelioğulları, F. A. Verbascum L. In: Güner, A. Aslan, S. Ekim, T. Vural, M. ve Babaç, M. T. (eds.). (2012). Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını, İstanbul, pp. 850-870.
• [2] Karavelioğulları, F.A. Yüce, E., & Başer, B. (2014). Verbascum duzgunbabadagensis (Scrophulariaceae), a new species from eastern Anatolia, Turkey. Phytotaxa 181(1), 047-053.
• [3] Karavelioğulları, F.A. Vural, M. Şahin, B., & Aslan, S. (2014). İç Anadolu Bölgesi’nden (Türkiye) yeni bir tür: Verbascum aydogdui (Scrophulariaceae). Bağbahçe Bilim dergisi, 1(3), 63-71.
• [4] Davis, P. H. Mill, R. R. & Tan, K. (Eds), (1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands (Suplement), Vol.10, University Press, Edinburgh, pp.190-192.
• [5] Huber-Morath, A. (1971). Die Türkishchen Verbasceen. Kommissionsverlag von Gebrüder Fretz AG, Zürich.
• [6] Huber-Morath, A. (1978). [Verbascum L.] In: Davis, P.H. (Ed.) Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Vol. 6. Edinburgh University Press, Edinburgh.
• [7] Karavelioğulları, F. A., & Aytaç, Z. (2008). Revision of the Genus Verbascum L. (Group A) in Turkey. Botany Research Journal, 1(1), 9-32.
• [8] Karavelioğulları, F.A. (2015a). Verbascum ibrahim-belenlii (Scrophulariaceae), a new species from East Anatolia, Turkey. Phytotaxa 212(3), 246-248. DOI: 10.11646/phytotaxa.212.3.8.
• [9] Karavelioğulları, F.A. (2015b). Verbascum misirdalianum (Scrophulariaceae), a new species from central Anatolia, Turkey. Phytotaxa 217(1), 96-99. DOI: 10.11646/phytotaxa.217.1.10.
• [10] Baytop, T. (1999). Türkiye’de Bitkiler ile Tedavi (Geçmişte ve Bugün), 2. Baskı, Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul.
• [11] Sinmez, Ç., & Yaşar, A. (2010). Sığırkuyruğu Bitkisinin (Verbascum lasianthum) Hayvanlardaki Çeşitli Deri Hastalıklarındaki Folklorik Kullanımı. Türk Veteriner Hekimleri Birliği Dergisi, 10, 133-139.
• [12] Çakır, T., & Bağcı, E. (2006). Verbascum euphraticum Bentham ve V. melitenense Boiss (Scrophulariaceae) Türleri Üzerinde Taksonomik Bir Çalışma. Fırat Üniv. Fen ve Müh. Bil. Dergisi Science and Eng. J. of Fırat Univ. 18(4), 445-458.
• [13] Alan, S. Saltan, F. Z. Göktürk, R. S., & Sökmen, M. (2009). Taxonomical Properties of Three Verbascum L. Species Growing In Tukey and Their Antioxidant Activities. Asian Journal of Chemistry, Vol. 21.
• [14] Küçük, S. Özdemir, F. İşcan., G., & İncesu, Z. (2016). Determination of Cytotoxic and Anticandidal Activities of Three Verbascum L. Species from Turkey V. cheiranthifolium Boiss. var. asperulum Boiss. Murb Monorg V. pycnostachyum Boiss. Heldr. and V. orgyale Boiss Heldr.. Turk. J. Pharm. Sci., 13(3), 318-322.
• [15] Abougazar, H. Bedir, E. Khan, I. A., & Çalış, I. (2003). Wiedemannioside A-E: New Phenylethanoid Glycosides from the Roots of Verbascum wiedemannianum. Planta Medicai 69(9), 814-819.
• [16] Lersten, N. R., & Curtis, J. D. (1997). Anatomy and Distribution of Foliar Idioblasts in Scrophularia and Verbascum (Scrophulariaceae). American Journal of Botany 84(12), 1638–1645.
• [17] Metcalfe, G.R. & Chalk, L. (1979). Anatomy of the Dicotyledons, 1, Oxford Üniv. Press, Second edition, London. [18] Çakır, T., & Bağcı, E. (2003). Verbascum diversifolium Hub.-Mor. ve V. birandianum (Hocst. (Scrophulariaceae) türlerinin taksonomik yönden karşılaştırılması. Ot Sistematik Dergisi, 10(2), 107-127.
• [19] Çakır, T., & Bağcı, E. (2005). Verbascum anatolicum (Fisch. &Mey.) Hub.-Mor. (Scrophulariaceae) ‘a ait Taksonomik Karakterler Üzerinde Gözlemler. Fırat Üniv. Fen ve Müh. Bil. Dergisi, 17 (1), 151-153.
• [20] Küçük, S. Gökçe, M. B., & Göktürk, R. S. (2018). Anatomic Studies on Verbascum pestalozzae Boiss. and Verbascum pycnostachyum Boiss. & Heldr.. Turk. J. Pharm. Sci, 15(3),347-353.