NATO’ya Üyelik Sürecinde Türkiye ABD İlişkileri

Yıl 2016, Cilt: 6 Sayı: 1, 149 - 168, 01.05.2016

Abdulkadir Baharçiçek Süleyman Ekici

Öz

Türkiye ABD ilişkilerinde NATO’nun kuruluşu ve Türkiye’nin
bu örgüte üye olma süreci önemlidir. Türkiye öncelikli olarak ülke
bütünlüğü ve bağımsızlığını korumak amacıyla NATO’ya üye olmuştur.
Ancak güvenlik kaygılarına ek olarak Türkiye’nin modernleşme ve
batılılaşma düşüncesi de NATO’ya üye olmasında önemli etkiye
sahiptir. Geçmişi daha eski dönemlere dayanan Türk Amerikan
ilişkileri büyük ölçüde İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra yoğunlaşmış
ve bu yoğunluk günümüze kadar artarak devam etmiştir. Ancak
Türk Amerikan ilişkileri zaman zaman inişli çıkışlı dönemler de
yaşamıştır. Türkiye’nin NATO’ya kabulü sürecinde de Türk Amerikan
ilişkilerinin bu niteliği değişmemiştir. İkinci Dünya Savaşından
hemen sonra ABD dikkatini Ortadoğu’dan Batı Avrupa’ya yönelterek
NATO’nun kuruluşu sürecine öncelik vermiştir. Büyük ölçüde bu
nedenle Türkiye NATO’nun kuruluş sürecinde örgütün dışarında
bırakılmıştır. Ancak 1950li yılların başından itibaren ABD’nin
dikkatini Ortadoğu’ya çevirmesi, Türkiye’nin Kore savaşında yaptığı
fedakarlık ve sahip olduğu coğrafyanın Batı açısından taşıdığı önem
NATO’ya kabulünde en büyük etkenler olmuştur.

Anahtar Kelimeler

NATO, Türkiye, Türkiye-Amerika İlişkileri.

Kaynakça

• Ahmed,F.(1977).TheTurkish Experiment in Democracy 1950-1975. London:
• C.HurstandCompany
• Armstrong, H., F.(1951). Eisenhower Right Flank, www.foreignaffairs.
• org 20 Şubat 2016
• Bevans, C. İ. (1974).TreatiesandOtherİnternationalAgreements of the United
• States. Department of StatePublication, Vol 2.
• Boll, M., M. (1979). Turkey’s New National Security Concept: WhatItMeansFor
• NATO. ORBIS, 23.
• Carlyle, M.(1953).Documents on İnternationalAffairs !949-1950.London:
• OxfordUniversityPress.
• D.J.K. (1952).Greece, Turkeyand NATO. World Today.
• Durmuş, R. (15 Şubat 2016), Geçmişten Günümüze Türk Amerikan İlişkileri.
• www.tasam.org.
• Esmer, A. Ş.,Sander, O. vd. (1989).Olaylarla Türk Dış Politikası. Ankara:
• Alkım Yayınevi.
• ForeignRelations of theUnıtedStates, 1947,(1971), Washington: U.S. Government
• Printing Office, Vol. 5.
• ForeignRelations of theUnıtedStates, 1949,(1977), Washington: U.S. Government
• Printing Office, Vol. 5.
• ForeignRelations of theUnıtedStates, 1950,(1978), Washington: U.S. Government
• Printing Office, Vol. 6.
• Hasançebi, M. (2013). Türkiye ve NATO İlişkileri. Akademik Perspektif,
• www.akademikperspektif.com. Erişim Tarihi:10 Şubat 2016-03-06
• Henderson , N.(1982). TheBirth of NATO. London, Weidenfeld.
• Huston, J., A .(1988). OutpostsandAllies: U.S. ArmyLOgictics in theColdWar,
• - 1953. SusquehannaUniversityPress.
• Karaosmanoğlu, A.(1988).TurkeyandtheSouthernFlankDomesticandExternalContext,
• NATO’sSouthernAllies(E.:J.Chipman).London: Routledge.
• Konıholm, B. R.(1983).Turkeyand NATO-Past,PresentandFuture.ORBIS, 27.
• Leffler, M.P. (1985). Strategy, Diplomacy,andtheColdWar: The United
• States, Turkeyand NATO, 1945-1952. TheJournal of American History,
• (4), pp.807-825.
• McGhee,G., C.(1954). TurkeyJointsTheWest.ForeignAffairs
• McGhee,G., C.(1990).The US-Turkish-NATO-Middle East Connection.
• London: Macmillan.
• Rustow, D., A. (1989). TurkeyAmerica’sForgettenAlly. New York-London:
• Council on ForeignRelations.Inc.
• Şenel, B. (2014). İsrail Devleti’nin Kurulmasında Türkiye’nin İsrail’i Tanıma
• Süreci. Akademik Orta Doğu, 9(1), 157-178.
• Yanık, L. K.(2012). Atlantik Paktından NATO’ya: Türkiye Büyük Millet
• Meclisi’nde Türkiye’nin konumu ve Uluslararası Rolü Tartışmalarından
• Bir Kesit. Uluslararsı İlişkiler, 9 (34), 29-50.