Türkiye’de Defineciliğin Kültürel Mirasın Korunması Bağlamında Değerlendirilmesi

Yıl 2015, Cilt: 5 Sayı: 2, 105 - 132, 14.01.2016

Zafer Akkuş Tamer Efe

https://doi.org/10.20493/bt.21943

Cited By: 2

Öz

Defineciliğe ilgi duyan kişiler, ekonomik kazanç düşüncesi ile halk arasında anlatılan hikâyelerden etkilenerek var olduğu sanılan haritaları tarih boyunca bulmaya çalışmış ve izinli/izinsiz define aramıştır/aramaktadır. Türkiye’de vatandaşlara mevzuat çerçevesinde define arama izni verilmektedir. Ancak kanunda belirtilen alanların dışında izin almadan define aramak ve kaçak kazı yapmak suç teşkil etmektedir. Kaçak define arandığı/kazıların yapıldığı ve tarihsel/kültürel çevrelerin önemli ölçüde zarar gördüğü/tahrip edildiğine ilişkin haberler yoğun bir şekilde medyadan öğrenilmektedir. İzinsiz olarak yapılan defineciliğin kültürel mirasın korunması bağlamında değerlendirileceği çalışmanın okuyucunun algısı üzerinde farkındalık oluşturacağı ve kültür varlıklarının bulunduğu/bulunabileceği çevrelerde yapılan/yapılacak kaçak kazıların önlenmesine yönelik sunulan önerilerin suçun azalmasına katkı sağlayacağı değerlendirilmektedir.

 

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Definecilik, Kaçak Kazı, Kültürel Mirasın Korunması.

Kaynakça

• Akkaya, M., (1993), “Eski Eser Tahribatı ve Defineciler”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih – Coğrafya Fakültesi Dergisi, Cilt:36, Sayı:1-2, Ankara, s.259.
• Amineddoleh, L., (2014), “ Protecting Cultural Heritage by Strictly Scrutinizing Museum Acquisitions” FORDHAM INTELL. PROP. MEDIA & ENT. L.J. [Vol. 24:729 P.731-780.
• Brodie, N., & Watson, P. (1999, Autumn). “A symposium—Illicit antiquities: The destruction of the world’s archaeological heritage”, 22-25 October 1999, Cambridge. Culture Without Context, 5. Retrieved December 21, 2007, from http://www.mcdonald.cam.ac.uk/projects/iarc/culturewithoutcontext/issue5/
• Bowman, B., A., (2008), “ Transnational Crimes Against Culture Looting at Archaeological Sites and the “Grey” Market in Antiquities”, DOI: 10.1177/1043986208318210 Journal of Contemporary Criminal Justice 2008 24: 225 originally published. p.229-242.
• Erdoğan, İ., (2013), “Hukuki Açıdan Define”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.XVII, y.2013, Sa.1-2 s.513-533.
• Eriş, M.Ü., “Asar-ı Atika Nizamnamelerinden 2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununa Mevzuatın Karşılaştırmalı Bir İncelemesi”, (Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi), Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Ankara, 2012, s. 76.
• Emniyet Genel Müdürlüğü Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı, (2014), Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı 2013 Raporu, Ankara, s.72.
• Karaduman, H., (2005), “Metal Arayıcı Detektörlerin Kullanımı Kısıtlanmalıdır”, İDOL, Arkeologlar Derneği Dergisi, Nisan-Mayıs-Haziran 2005, Yıl:7, Sayı:25. s.29-33.
• Konyar, E., (2008), “Türkiye’de Definecilik: Eski Eser Yağması”, Toplumsal Tarih, Numizmatik ve Tarih, s.2222-2227.
• Kültür ve Tabiat Varlığı Kaçakçılığı Organ ve Doku Kaçakçılığı Tefecilik Sahtecilik, (2015), Yolsuzluk ve Mali Suçlar, Atatürk Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi, POLİTAM, 10.Ünite.
• Özdoğan, M., (2014), 50 Soruda Arkeoloji, Bilim ve Gelecek Kitaplığı, İstanbul: Kayhan Matbaacılık.
• Özel, S. (1997), “Kültür Varlıkları Üzerinde Geniş Kapsamlı Kanunlarla Tesis Edilen Devlet Mülkiyeti ve Türk Hukukundaki Durum”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Prof. Dr. Orhan Çağıl’a Armağan Sayısı, s.4.
• Roosevelt, C., & Luke, C., (2006). Looting Lydia: The destruction of an archaeological landscape in western Turkey. In N. Brodie, M. Kersel, C. Luke, & K. Tubb (Eds.), Archaeology, cultural heritage, and the antiquities trade (pp. 173-187). Gainesville: University Press of Florida. http://www.academia.edu/8827039/Looting_Lydia_the_Destruction_of_an_
• Archaeological_Landscape_in_Western_Turkey.
• Simmel, G. (2014), “Metropol ve Zihinsel Yaşam”, Cogito, Sayı:8, Yaz 1996, s.81-90, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Şahin, G., (2007), “Avrupalıların Osmanlı Ülkesindeki Eski Eserlerle İlgili İzlenimleri ve Osmanlı Müzeciliği”, AÜ. DTCF. Tarih Araştırmaları Dergisi, C.XXVI, S. 42, (Eylül 2007) Ankara 2007, ss. 101-125.
• Şimşek, F., Dinç, G., (2009), “XIX. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğunda Eski Eser Anlayışının Doğuşu ve Bu Alanda Uygulanan Politikalar”, U.Ü. Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl:10, Sayı:16, 2009/1, s.101-127.
• Toprak, Z. (2012), Çevre Yönetimi ve Politikası, İzmir: Birleşik Matbaa.
• Türkiye Arkeolojik Tahribat Raporu 2000, (2001), Tarihi Çevre, Mimarlık, 298, s.56-57.
• Yalman, A., B., “İznik ve Çevresinde Belirlenen Eski Eser Tahribatları ve Öneri Koruma Tedbirleri”, Ankara Üniversitesi, s.461-485.
• İnternet Kaynakçası
• “Anadolu’nun mirasını mahveden defineciler”, http://www.ntv.com.tr/arsiv/id/25385811 Erişim tarihi: 01.01.2016.
• “Elmalı definesi” konferansı, http://www.mimdap.org/?p=29453 erişim tarihi: 30.12.2015.
• Kartal, Ş., (2014), “Tarihi Eser Kaçakçılığı ve Antika Merakı”
• http://www.turizmhaberleri.com/koseyazisi.asp?ID=2484395, Erişim Tarihi:02.01.2016.
• Tahribat Raporu, http://www.tayproject.org/rapor.html, Erişim Tarihi: 03.01.2016.
• “Tarihi Eserlere İlişkin Cezai İşlemler Nelerdir?”, http://www.kultur.gov.tr/TR,31122/tarihi-eserlere-iliskin-cezai-islemler-nelerdir.html, Erişim tarihi: 01.01.2016.
• http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.550a83f355f082.45607571, Erişim Tarihi: 31.12.2015.