“Gezi”nin Arkasındaki Siyasal ve Ekonomik Motivasyon

Yıl 2014, Cilt: 4 Sayı: 1, 75 - 106, 23.10.2014

Musa Öztürk

https://doi.org/10.20493/bt.24135

Cited By: 2

Öz

Gezi Parkı Eylemleriyle ilgili bugüne kadar yapılan çalışmalar genellikle
güncel gerçeklikten hareketle ele alınmıştır. Bu çalışmada ise mesele;
tarihin Avrupa ve Asya toplumları için farklı istikametlerde seyrettiği
düşüncesinden hareketle tarihsel arka planı ve derinliği bağlamında ele
alınmaya çalışılmıştır. Kapitalizm, I. Dünya Savaşıyla imparatorluk türü
siyasal organizasyonları çözerek ulus-devlet anlayışını yaygınlaştırmış, II. Dünya Savaşıyla da siyasal bağımsızlıkların çoğunu ekonomik ve teknolojik bağımlılığa tahvil etmiştir. Ortaçağdan itibaren bozulan Doğu-Batı dengesinin Soğuk Savaş döneminin sonlarına doğru Asya toplumlarının kendilerini toparlamasıyla 21. Yüzyılda yeniden kurulmaya çalışıldığı görülmektedir. Türkiye’nin, özellikle 2002 sonrasında göstermiş olduğu “performansla” kalkınmada batılı standartlara yaklaşması ve IMF ile olan borçluluk ilişkisini
sonlandırdığı haftayı takip eden bir dönemde Gezi Parkı Eylemlerinin patlak vermesi asıl meselenin”üç beş ağaç” olmadığını göstermektedir. Dolayısıyla olayın siyasal motivasyonu bozucu etkisinden dolayı tarihsel arka planından hareketle ele alınması bizlere önemli açılımlar sağlayabilir.

Anahtar Kelimeler

Kapitalizm, Ulus-Devlet, Demokrasi, IMF, Faiz, Soğuk Savaş, Asya.

Kaynakça

• Benedict (2007). Hayali Cemaatler, Çev. İskender Savaşır,
• Metis Yayınları, İstanbul.
• Avcıoğlu, Doğan (2006).Türkiye’nin Düzeni, Cilt: I, Tekin Yayınevi, İstanbul.
• Berkes, Niyazi (2006). Türkiye’de Çağdaşlaşma, Yay. Haz. Ahmet Kuyaş,
• Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• Braudel, Fernand (2004).Maddi Uygarlık, Dünyanın Zamanı, Çev. Mehmet
• Ali Kılıçbay, İmge Kitabevi, Ankara.
• Davutoğlu, Ahmet (1999).“Tarih İdraki Oluşumunda Metodolojinin
• Rolü: Medeniyetlerarası
• Etkileşim Açısından Dünya Tarihi ve Osmanlı”, Divan, Yıl:4, Cilt:2, Sayı: 7.
• Davutoğlu, Ahmet (2002).“İslam Dünyasının Siyasî Dönüşümü: Dönemlendirme
• ve Projeksiyon”, Divan, Yıl: 7, Cilt: I, Sayı: 12.
• Davutoğlu, Ahmet (2003).Stratejik Derinlik, Küre Yayınları, İstanbul.
• Davutoğlu, Ahmet (2013). Teoriden Pratiğe, Küre Yayınları, İstanbul.
• Ertem, Cemil ve Eseyan, Markar (2013). Dünyayı Durduran 60. Gün,
• Etkileşim Yayınları, İstanbul.
• Ferro, Marc (2011).Sömürgecilik Tarihi, Çev. MunaCedden, İmge Kitabevi,
• Ankara.
• Friedman, Thomas (2003).Küreselleşmenin Geleceği, Çev. Elif Özsayar,
• Boyner Yayınları, İstanbul.
• Gökalp, Emre (2009). “Toplum ve Kültür”, Sosyolojiye Giriş, Ed. Nadir
• Suğur, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.
• Habermas, Jürgen (1996). İletişimsel Eylem Kuramı, Çev. Mustafa Tüzel,
• Kabalcı Yayınları, İstanbul.
• Huntington, Samuel P. (2007).Üçüncü Dalga, Çev. Ergun Özbudun, Kıta
• Yayınları, Ankara.
• Karagöl, Erdal Tanas (2013).Ak Parti Dönemi Türkiye Ekonomisi, SETA
• Yayınları, Ankara.
• Karluk, Rıdvan (2013). “Uluslararası Para Fonu”, Uluslararası Ekonomik
• Kuruluşlar,Ed. Özgür Tonuş ve Nazım Çatalbaş, Anadolu Üniversitesi
• Yayınları, Ankara.
• Kennedy, Paul (1990).Büyük Güçlerin Yükseliş ve Çöküşleri, Çev. BirtaneKaranakçı,
• Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul.
• Kissinger, Henry (2009).Diplomasi, Çev. İbrahim H. Kurt, Türkiye İş
• Bankası Yayınları, İstanbul.
• Luraghi, Raimondo (2000).Sömürgecilik Tarihi, Çev. Halim İnal, E Yayınları,
• İstanbul.
• Mardin, Şerif (2003).Din ve İdeoloji, İletişim Yayınları, İstanbul.
• McNeill, William (2008).Dünya Tarihi, Çev. Alâeddin Şenel, İmge Kitabevi,
• Ankara.
• McNeill, William (2011).Avrupa Tarihini Oluşumu, Çev. Yusuf Kaplan,
• Külliyat Yayınları, İstanbul.
• Mumford, Lewis (2007).Tarih Boyunca Kent, Çev. G. Koca ve T. Tosun,
• Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Ortaylı, İlber (2005).İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı, Alkım Yayınları,
• İstanbul.
• Pirenne, Henri (2011).Ortaçağ Kentleri, Çev. Şadan Karadeniz, İletişim
• Yayınları, İstanbul.
• Sayar, Ahmed Güner (2013).Osmanlı İktisat Düşüncesinin Çağdaşlaşması,
• Ötüken Neşriyat, İstanbul.
• Smith, Adam (2011).Milletlerin Zenginliği, Çev. Haldun Derin ve Gülten
• Kazgan, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul.
• Tilly, Charles (2001).Zor, Sermaye ve Avrupa Devletlerinin Oluşumu,
• Çev. Kudret Emiroğlu, İmge Kitabevi, Ankara.
• Wallerstein, İmmanuel (2005).Dünya-Sistemleri Analizi, Çev. Ender Abadoğlu-
• Nuri Ersoy, Aram Yayınları, İstanbul.
• Yayman, Hüseyin (2011).Türkiye’nin Kürt Sorunu Hafızası, Doğan Kitap,
• İstanbul.
• Yıldız, Ahmet (2010).“Ne Mutlu Türküm Diyebilene”, İletişim Yayınları,
• İstanbul.
• http://t24.com.tr/files/GeziParkıFinal.pdf (Erişim Tarihi: 08/02/2013).
• http://www.genar.com.tr/files/GEZIPARKI_PROFİL-SON.pdf (Erişim
• Tarihi: 08/02/2013).
• http://file.setav.org/Files/Pdf/20130916162138_kurguilegerceklikarasindagezieylemleri_
• rapor (Erişim Tarihi: 08/02/2013).
• http:/www.sde.org.tr/userfiles/file/SDE%20Taksim%20Gezi%20Parkı%20
• Raporu%20Haziran202013.pdf (Erişim Tarihi: 08/02/2013).
• http://tusivar.com/wp-content/upşoads/2013/09/BURSA-GEZİ-PARKI-ARAŞTIRMASI-
• pdf.pdf (Erişim Tarihi: 08/02/2013).
• http://tasav.org/usr_img/yayinlar/analiz/analiz_4_shy_4_gezi_parki_yl-
• GIt_son.pdf (Erişim Tarihi: 08/02/2013).
• http://www.ikv.org.tr/images/upload/data/files/ikv_degerlendirme_notu-
• pdf (Erişim Tarihi: 08/02/2013).
• http://istanbul.mazlumder.org/webimage/gezi-parki-raporu-2013.pdf
• (Erişim Tarihi: 08/02/2013).
• http://www.orsam.org.tr/tr/trUploads/Yazilar/Dosyalar/201372_oanaliztemmuzder.
• pdf (Erişim Tarihi: 08/02/2013).
• http://dibakgenc.org/wp-content/uploads/2013/09/Gezi-Park...pdf (Erişim
• Tarihi: 08/02/2013).
• http://www.amnesty.org.tr/ai/system/files/GeziParkiTR.pdf (Erişim Tarihi:
• /02/2013).
• http://www.psikolog.org.tr/assets/file/pdf/DIRENTPD.pdf (Erişim Tarihi:
• /02/2013).
• http://www.vakifyatirim.com.tr/files/news_27934.pdf (Erişim Tarihi:
• /03/2014).
• http://www.vakifyatirim.com.tr/files/news_14921.pdf(Erişim Tarihi:
• /03/2014).
• http://www.tcmb.gov.tr/kurlar/today.html(Erişim Tarihi: 14/03/2014).
• http://www.tcmb.gov.tr/kurlar/201305/27052013.html(Erişim Tarihi:
• /03/2014).
• http://www.tcmb.gov.tr/kurlar/today.html(Erişim Tarihi: 14/03/2014).