Kentleşme ve Normatif Çöküş: Enformelleşme ve İllegaliteye Kayışın Toplumsal Temeli

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 1, 5 - 29, 29.06.2018

Ömer Aytaç

Öz

Özet

 

Kentsel dinamiklerdeki değişim ve göçle bünyeleri genişleyen
mega kentler, sadece iktisadi, yönetsel anlamda değil sosyal ve kültürel değer
sistemleri itibariyle de büyük bir sarsıntı içine girerler. Bu sayede kentsel
kültür, kaotik ve düzensiz bir boyut kazanır. Özellikli sorunlu kentleşme
süreçleri, kentsel yaşamın tümüne sirayet eden normatif çöküş ve enformel
kültürel kalıplar üretir. Bunun bir sonucu olarak kent ilişkilerinde illegalite
ve kriminal görünümler yükselişe geçer. Bu makalede, Türkiye kentleri özelinde
kentleşme ile birlikte yaşanan normatif çözülüş ve enformaliteye yönelişin izi
sürülmekte, farklı bağlamlarda konu betimsel olarak irdelenmektedir.

Anahtar
kelimeler: kent, kentleşme, normatif çöküş, sosyal düzensizlik,
enformelleşme

Anahtar Kelimeler

kent, kentleşme, normatif çöküş, sosyal düzensizlik, enformelleşme

Kaynakça

• Kaynaklar
• Bayat, Asef, Eric Denis (2011), “Varoşlardan kim korkar? Mısırda Kentsel Değişim ve Politika”, Çev. Tuba Yılmaz, Birikim Dergisi, sayı 263 Mart
• Bayhan, Vehbi (1997), “Türkiye’de İç Göçler ve Anomik Kentleşme”, II. Ulusal Sosyoloji Kongresi: Toplum ve Göç, Ankara: T.C.Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü Yay
• Beaudoin, Steven M. (2017), Yoksulluğun Tarihi, Cev. Tugay Kaban, İstanbul: Dedalus Yayınları
• Beşe, E. (2002) ‘Polis ve Organize Suç: Kapsam ve Genel Nitelikler’, Türkiye’de Devlet, Toplum ve Polis, Ed.H.H. Çevik ve T. Göksu, Ankara: Seçkin Yayınları
• Bıçkı, Doğan (2006), “Kentsel Yeniden Yapılanma Çerçevesinde Mekânsal Yarılma, Kentsel Yoksulluk ve Türkiye”, Dünden Bugüne Türkiye’nin Toplumsal Yapısı, Ed. M.Zencirkıran, Ankara: Nova Yay.
• Brınker, Paul and Joseph Klas, (1976), Poverty Manpower and Social Security, Texas: Austin Press
• Cullen, F. T., & Agnew, R. (2006). Criminological Theory. Los Angeles: Roxbury Publishing
• Çavdar, Ayşe, Pelin Tan (ed) (2013), İstanbul: Müstesna Şehrin İstisna Hali, İstanbul: Sel Yayınları
• Çulcu, M. (1998) Mafia Üzerine Notlar, I. Baskı, İstanbul: Kastaş Yayınları
• EGM (2006), Emniyet Genel Müdürlüğü Suç İstatistikleri, 2000-2004, http://www.egm.gov.tr. 12 Kasım 2006). Elliott, Anthony (2016), Çağdaş Sosyal Teoriye Giriş, Ankara: Dipnot Yayınları
• Erder, Sema (1997), Kentsel Gerilim, İst: Um:ag Yay.
• Erdoğan, Necmi (2002), “Garibanların Dünyası: Türkiye’de Yoksulların Kültürel Temsilleri Üzerine İlk Notlar” Yoksulluk Halleri, Türkiye’de Kent Yoksulluğunun Toplumsal Görünümleri (Ed.N.Erdoğan), İst: Demokrasi Kitaplığı Yay.
• Geleri, Aytekin (2013) “Organize Suçlar”, Suç Sosyolojisi (Ed. A.Geleri), Eskişehir: Anadolu Üni. Yayınları
• Gölbaşı, Serkan (2008), Kentleşme ve Suç. (İstanbul’un Kentleşme Süreci ile Suçluluk Arasındaki İlişkinin Kuramsal Değerlendirmesi), İstanbul: XII Levha Yayınları
• İçli, Tülin (2002), “Toplumdan Kopuş: Suç ve Şiddet” Sosyolojiye Giriş, Ed. İhsan Sezal, Ankara: Martı Yayınları
• Jütte, Robert (2011), Erken Modern Avrupa’da Yoksulluk ve Sapkınlık, Çev.B.K.Sefer, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları
• Keyder, Çağlar (ed) (2000), İstanbul: Küresel ve Yerel Arasında, Çev. S.Savran, İstanbul: Metis Yayınları
• Kıray, Mübeccel Belik (1998), Kentleşme Yazıları, İstanbul: Bağlam Yayınları
• Kıray, Mübeccel Belik (2000), Ereğli: Ağır Sanayiden Önce Bir Sahil Kasabası, İstanbul: Bağlam Yayınları
• Kurtoğlu, Ayça (2004), Hemşehrilik ve Şehirde Siyaset,Keçiören Örneği, İst: İletişim Yayınları
• Marzuk, PM (Edt) (l996), “Violence, crime and mental illness-How strong a link?” Arch Gen Psychiatry, 53 june, 481-486
• Moser, Caroline, Cathy Mcllwane (2000), Urban Poor Perceptions of Violence and Exclusion in Colombia, Washington D.C. The World Bank
• Moser, Caroline, Jeremy Holland (1997), Urban Poverty and Violence in Jamaica, Washington D.C:World Bank Publications
• Narlı, Nilüfer (2002), “İlksel Bağlar, Hemşehrilik ve Gettolaşma”, http://www.2.bianet.org/ yazar/nilufer-narli
• Öncü, Ayşe, Petra Weyland (2005), Mekan, Kültür, İktidar (Küreselleşen Kentlerde Yeni Kimlikler) çev. L.Şimşek, N.Uygun, İstanbul: İletişim Yayınları
• Patterson, E.B. (1991) “Poverty, Income Inequality, and Community Crime Rates” Criminology, Vol.29 Is(4)
• Roh, S, T.M. Choo (2008), “Looking Inside Zone V: Testing Social Disorganization Theory in Suburban Areas”, Western Criminology Review, Vol 9, Is 1
• Sampson, R.J. (1986), “Neighborhood Family Structure and the Risk of Criminal Victimization”, The Social Ecology of Crime, Ed. J. Byrne, R. Sampson, New York: Springer-Verlag
• Slattery, Martin (2007), Sosyolojide Temel Fikirler, Yay. Haz. Ü.Tatlıcan-G.Demiriz, Bursa: Sentez Yayınları
• Smith, Douglas and G.Roger Jarjoura (1988) “Social Structure and Criminal Victimization”, Journal of Research in Crime and Delinquency, 25 (1): 27-52
• Tekşen, Adnan (2003), Kentleşme Sürecinde (Bir Tampon Mekanizma Olarak) Hemşehrilik, Ankara’daki Malatyalılar Örneği, Ankara: DPT Yayınları
• TUİK (2003), İstatistik Göstergeler 1923-2002, Ankara: T.C.Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü Yayınları No:2790
• Ünal, Halime (2008), “Yoksul Olmak Suç İşlemek İçin Yeterli Mi?” Türkiye’de Yoksulluk Çalışmaları, Der. N.Oktik, İzmir: Yakın Yayınları
• Yılmaz, Ali, Semra Günay Ergün (2006), “Türkiye’de Şehir Asayiş Suçları: Dağılış ve Başlıca Özellikleri” Milli Eğitim Dergisi, No: 170 Bahar
• Yılmaz, Cevdet (2008), “Kentsel Yoksulluk: Dayanışma, Güven ve Risk İlişkisinin Dönüşümü” Türkiye’de Yoksulluk Çalışmaları (iç), Ed. Nurgün Oktik, İzmir: Yakın Yayınları