EĞİTİMİN DIŞ POLİTİKADA YUMUŞAK GÜÇ OLARAK KULLANILMASI ÖRNEĞİ: AMERİKAN BARIŞ GÖNÜLLÜLERİ ÖRGÜTÜ

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 2, 209 - 238, 31.12.2020

Erdal Açıkses Ömer Ağır

https://doi.org/10.20493/birtop.842182

Öz

Bu çalışmada Erken Soğuk Savaş döneminde ABD’nin dünyanın birçok bölgesinde uyguladığı eğitim kültür politikalarından biri olan Amerikan Barış Gönüllüleri (Peace Corps) programının ABD tarafından nasıl bir yumuşak güç unsuru olarak kullanıldığı ele alınmıştır. ABD hegemonyasını güçlendirme amacı taşıyan ve içeriğinde Amerikan propagandasını barındıran Amerikan Barış Gönüllüleri örgütünün kuruluş gerekçesi yoksul ülkelerdeki kötü koşullarda yaşayan halkın sorunlarını anlayan, onlarla işbirliği yapıp bu zor yaşam koşullarını hafifletmek için eğitim, sağlık ve tarım gibi konularda alınması lazım gelen tedbirlere ilişkin teknik yardım hizmetlerini sağlamak olarak ifade edilmiştir. Türkiye ile ABD arasında Barış Gönüllüleri ile ilgili anlaşma 1962 yılında imzalanarak program Türkiye’de de uygulanmaya başlanmıştır. Barış gönüllüsü olarak yabancı ülkelere giden Amerikalı gençler zaman zaman bulundukları ülkelerde tepki görse de örgütün çalışmaları dünyanın birçok ülkesinde halen devam etmektedir. Çalışmada programın kuruluşu, amacı, dünyanın çeşitli bölgelerinde aldığı tepkiler, faaliyetleri ve nasıl dış politikada bir araç haline getirildiği ayrıca incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Amerika Birleşik Devletleri, Eğitim, Yumuşak Güç, Dış Politika

Kaynakça

• Akbaş, O. (2006). Amerikan Gönüllü Kuruluşları: Barış Gönüllülerinin Dünyada Ve Türkiye’deki Çalışmaları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(1), 85-99.
• Aksoy, M., & Avcı, Y. (2018). Amerikan Diplomasisinde Değişimin ve Manevi Motivasyonun Sürekliliği:Soğuk Savaş Dönemi Örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0(40), 1-15-15.
• Alakel, M., & Yıldırım, A. S. (2015). 11 Eylül Sonrası ABD’nin Irak İşgali Sürecinde Hegemonya-Emperyalizm Tartışmalarına Eleştirel Bir Bakış. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 4(8). https://doi.org/10.17828/yasbed.20267
• Bozkurt, İ. (2008). Türk Kamuoyunda Amerikan İmgesi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsi, İzmir.
• Cull, N. J. (2009). Public Diplomacy: Lessons From the Past. Figueroa Press.
• Cumhuriyet Gazetesi. (1966, Ekim 21). 6.
• Cumhuriyet Senatosu Tutanak Dergisi,. (1965, Mayıs 2). 26(Dönem: 1, Birleşim: 6-7, Oturum: 1), 641-642.
• Erboz, F., & Soydan, M. (2009). Barış Gönüllüleri: 10 karanlık yıl. Berikan Yayınevi.
• Erken, A. (2015). Türkiye’de Barış Gönüllüleri Programına Bir Bakış: 1961-1970. Avrasya Etüdleri, 48(2), 39-63.
• National Archives., Guide to the United States Peace Corps, Volunteer Information: Turkey Records (Box: 034.). (t.y.).
• Günek, A. (2018). Amerikan Kamu Diplomasisinin Üç Evresi: Propaganda, Geleneksel Kamu Diplomasisi Ve Stratejik İletişim. The Journal of Social Science, 2(3), 54-72. https://doi.org/10.30520/tjsosci.425898
• İlkay, E., & Analı, S. (2015). Voice of America’dan Ankara Radyosu’na: Kore Savaşı’nda Kamuoyu Oluşturma. Galatasaray Üniversitesi İleti-ş-im Dergisi, 22, 83–100.
• İskit, T. (2007). Diplomasi Tarihi, Teorisi, Kurumları ve Uygulaması (2. bsk). İstanbul Bilgi Üniversitesi.
• Johnson, C. A. (2005). Amerikan Emperyalizminin Sonbaharı (H. T. Kösebalaban, Çev.; 1. bs). Küre Yayınları.
• Kabacalı, A. (1995). Yakın tarihimizden büyük dönemeçler. Çağdaş Yayınları.
• Kalın, İ. (2018). Kamu Diplomasisi—Türk Dış Politikası ve Kamu Diplomasisi. https://www.kamudiplomasisi.org/makaleler/makaleler/100-tuerk-d-politikas-ve-kamu-diplomasisi
• Kaya, M. (2019). Eğitim Diplomasisi: Kavramsal Bir Çerçeve. Türkiye Eğitim Dergisi, 4(1), 1-12.
• Kurdaş, K. (2004). ODTÜ yıllarım (2. bsk). ODTÜ Yayıncılık.
• Latham, M. E. (2000). Modernization as Ideology: American Social Science and “nation Building” in the Kennedy Era. University of North Carolina Press.
• Millet Meclisi Tutanak Dergisi,. (1965, Ocak 14). Millet Meclisi Tutanak Dergisi, 24.
• Millet Meclisi Tutanak Dergisi. (1965, Ocak 15). Millet Meclisi Tutanak Dergisi, 34.
• Milliyet Gazetesi. (1965, Ağustos 8).
• Milliyet Gazetesi. (1966, Ekim 10).
• Milliyet Gazetesi. (1966, Kasım 18).
• Milliyet Gazetesi. (1966, Aralık 23).
• Milliyet Gazetesi. (1969, Kasım 10).
• Nye, J. S. (2005). Yumuşak Güç (R. İ. Aydın, Çev.; 2. bsk). Elips Kitap.
• Özbalkan, M. (1970). Gizli belgelerle barış gönüllüleri (1. bsk). Ant Yayınları.
• Parlak, Z. (2015). Kendi Anılarında Türkiye’de Bulunan Amerikan Barış Gönüllülerinin Yaşadıkları Değişim Süreci. Kebikeç, Haziran, 39, 291-314.
• Resmi Gazete. (1965, Nisan 10). 11976.
• Sancak, K. (2016). Uluslararası ilişkilerde güç kavramı ve yumuşak güç (1. bs). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Soysal, M. (2015). Barış Gönüllüleri ve Türkiye’deki faaliyetleri. Atatürk Yolu Dergisi, 56, 113-146.
• The Founding Moment. (t.y.). Geliş tarihi 16 Aralık 2020, gönderen https://www.peacecorps.gov/about/history/founding-moment/The Founding Moment. (t.y.). Geliş tarihi 16 Aralık 2020, gönderen https://www.peacecorps.gov/about/history/founding-moment/
• The Peace Corps, “Turkey METU-RCD Training Program, June 21 to July. (1965). Portland State College.
• Tuch, H. N. (1993). Communicating with the world: U.S. public diplomacy overseas. St. Martin’s Press [for] the Institute for the Study of Diplomacy.
• Tuncer, H. (2009). Diplomasinin evrimi (1. bs). Kaynak Yayınları.
• Yağmurlu, A. (2019). Kültürel Diplomasi: Kuram Ve Pratikteki Çerçevesi. Selçuk İletişim, 12(2), 1210-1238. https://doi.org/10.18094/josc.596331
• Yön Dergisi. (1966). İçinde Köy Enstitüleri Yerine Barış Gönüllüleri.