ETİK KURALLAR

1. Sosyal bilimler dahil olmak üzere tüm bilim dallarında yapılan araştırmalar için ve etik kurul kararı gerektiren klinik ve deneysel insan ve hayvanlar üzerindeki;

•  Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırmalar
  
• İnsan ve hayvanların (materyal/veriler dahil) deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanılması,
  
• İnsanlar üzerinde yapılan klinik araştırmalar,
• Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar,
  
• Kişisel verilerin korunması kanunu gereğince retrospektif çalışmalar,

için ayrı ayrı etik kurul onayı alınmış olmalı, bu onay makalede belirtilmeli ve belgelendirilmelidir.

2. İzinle ilgili bilgiler (kurul adı, tarih ve sayı no) makalenin “Yöntem” bölümünde ve ayrıca ilk/son sayfasında yer verilmelidir.

3. Makale yükleme esnasında, makale dosyasına ilave olarak Etik Kurul Onay dosyası da sisteme yüklenmelidir. Ayrıca, olgu sunumlarında, bilgilendirilmiş gönüllü olur/onam formunun imzalatıldığına dair bilgiye makalede yer verilmesi gereklidir.

4. Makalede yasal/özel izin alınmasının gerekip gerekmediği belirtilmiş olmalıdır. Eğer, çalışma bir kurumda yapılan uygulamayı kapsıyor ise, ilgili kurumdan, hangi tarihte ve hangi karar veya sayı numarası ile izin alındığı açıkça belirtilmelidir.

5. Başkalarına ait ölçek, anket, fotoğrafların kullanımı için sahiplerinden izin alınması ve bunun makalede (kaynak gösterilerek) belirtilmesi gerekmektedir.

6. Makalenin iThenticate benzerlik programları ile analizi sonucunda toplam benzerlik düzeyi %25 altında olmalıdır.

7. Yazar, Hakem ve Editörün etik kurallara uyması

Yazarlar: Sadece ilgili çalışmaya katkı sağlayan kişiler yazar olarak dikkate alınmalıdır. Makale sonunda yazarların katkı oranları ile çıkar çatışması beyan edilmelidir.
Hakemler: Hakemler, çıkar çatışması ile ilgili olarak herhangi bir şüpheye düşmeleri durumunda değerlendirme süreci ile ilgili olarak Editöre danışmalıdır. Çıkar çatışmasını önlemek amacıyla makale yazarları ile aynı kurumda çalışan kişiler hakem olarak seçilmemektedir.
Editörler: Editör veya Alan editörü, makaleyi değerlendirmek üzere farklı kurumlardan en az 2 (tercihen 3) kişiyi hakem olarak atar. Makaleleri değerlendiren hakemlerin isimleri yazarlara bildirilmez (blind peer review).

Ayrıca hakemlerin de, yazar isimlerini görmeden (double-blind peer review) makaleleri değerlendirmesi garanti edilir. Editör veya Alan Editörü, makalelerin hakem değerlendirme sürecinin yönetilmesinden sorumlu olup herhangi bir çıkar çatışması tespit edilmesi halinde ilgili makaleyi ret etme hakkına sahiptirler.

8. Makalelerde Araştırma ve Yayın Etiğine uyulduğuna dair ifadeye yer verilmelidir.

9. Dergilere gönderilen bilimsel yazılarda, ICMJE (International Committee of Medical Journal Editors) tavsiyeleri ile COPE (Committee on Publication Ethics)’un Editör ve Yazarlar için Uluslararası Standartları dikkate alınmalıdır.

10. Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine riayet edilmesi gerekmektedir.

11. Makalenin sonunda; “Araştırmacıların Katkısı”, varsa “Destek” veya “Teşekkür” ve “Çıkar Çatışması” beyanı verilmelidir.

• Makalede, “Araştırmacıların Katkısı” başlığında, her bir yazarın araştırmaya katkısı belirtilmelidir. Bu başlıkta, yazarların isimleri mizanpaj aşamasında eklenecektir.
• “Destek” veya “Teşekkür” başlığında, eğer çalışma bir kurum veya BAP tarafından desteklenmiş ise destek belirtilebilir. Ayrıca, makalede yazar olarak yer almayıp, araştırmanın veri toplama vb aşamasında destek olanlar var ise teşekkür edilebilir.

12. Çıkar çatışması konusunu açıklığa kavuşturmak için, yazarlar, makalenin sonunda herhangi bir “Çıkar Çatışması” olup olmadığı beyan edilmelidir.

YAYIN ETİĞİ

Bilgi ve İletişim Teknolojileri Dergisi yayınlanan makalelerde ulusal ve uluslararası kabul edilen etik kurallarına uyumu zorunlu tutmaktadır. Bu bağlamda, aşağıda belirtilen maddelere tüm paydaşların uyması önemle rica edilmektedir.

Yazarların Sorumlulukları

• Başvurulan makalenin içerik özgünlüğünün olması, atıf veya alıntı yapılan tüm bilgilerin aktarılma biçiminin etik kurallarına aykırı olmaması ve eksiksiz aktarılması yazar tarafından temin edilmelidir.
• Tüm bilim dalları için (sosyal bilimler dahil), etik kurul kararı gerektiren klinik ve deneysel insan ve hayvanlar üzerindeki çalışmalar için ayrı ayrı etik kurul onayı alınmış olmalı, bu onay makalede belirtilmeli ve belgelendirilmelidir.
• Değerlendirme süreçleri boyunca hiçbir şekilde yazar isimleri belirtilmemelidir.
• Başvurusu yapılan makalen başka bir dergiye değerlendirme amacıyla gönderilmemelidir.
• Gerekli olduğu takdirde yazar ilgili kurumlardan izin belgeleri almalıdır.
• Çıkar çatışması öngörüldüğü takdirde dergi kurallarında belirtilen kurallar geçerli olacaktır.
• Çalışma içerisinde sadece çalışmaya katkı sağlayan yazarların adları bulunmalıdır; ilgili olmayan isimler eklenmemelidir.
• Hakemler çalışmalar hakkında ilave bilgi talep etme hakkına sahiptirler, bu gibi durumlarda talep edilen bilgi yazarlar tarafından sunulmalıdır.
• Yazarlar atanan hakemlere sürece etki etme amacıyla hiçbir şekilde ulaşmamalıdır.

Hakemlerin Sorumlulukları

• Hakem tarafsız olmalı ve değerlendirmeleri gizlilikle yapmalıdır.
• Hakem yalnızca ilgili oldukları alan ile ilgili başvuru kabul etmelidir.
• Değerlendirme yapılan dil rahatsız edici olmamalı ve hakaret içermemelidir, yapıcı ve nezaketli bir dil kullanmak amaçlanmalıdır.
• Yapılan değerlendirmeler sadece çalışma içeriğine yönelik olup, din, cinsiyet, ırk, köken, siyasal, ticari vb. etkenler değerlendirmeyi etkilememelidir.
• Değerlendirmeye kabul edilen çalışmalar belirtilen zaman ve etik kuralları çerçevesinde incelenmelidir.
• Çıkar çatışması öngörüldüğü durumlarda çalışmanın reddedilip dergi editörünün bilgilendirilmesi gerekmektedir.
• Yazarların kimlik bilgilerine ulaşılmamalı ve kimlik bilgisi herhangi bir yolla açığa çıkan yazarın başvurusunun değerlendirme süreci iptal edilmelidir.
• Reddedilen çalışmaya dair hiçbir bilgi paylaşılmamalıdır.