Falnâmelere Sanat Tarihçisi Gözüyle Bakış: Resimli Osmanlı Fal Kitabı Hurşidnâme

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 6 - CUMHURİYET'İN 100. YILINA İTHAFEN, 205 - 208, 29.12.2023

İpek Güler

Öz

İnsanoğlu var olduğu andan itibaren geleceği merak etmiş ve bunun için çeşitli yöntemlere başvurarak fal bakmıştır. Her fal kendi yöntemine göre değerlendirilmiş ve bu tür eserlere falnâme denilmiştir. Sanat Tarihçisi Habibe Bektaşoğlu tarafından hazırlanan Resimli Osmanlı Fal Kitabı Hurşidnâme’de Ankara Falnâmesi’nin bir hurşidnâme örneği olduğu tespit edilmiş ve orijinal nüshadaki varaklar incelenmiştir. İnceleme yapılırken hayvanların altında bulunan beyitlerin transkripsiyonu yapılmış ardından beyitler hurşidnâme usulüne göre değerlendirilmiştir. Falda ele alınan hayvanların son aşamada fal baktıran kişiyi kutsal bir isme sevk ettirmesi eseri hurşidnâme örneği olarak okuyucuyla buluşmuştur.

Anahtar Kelimeler

fal, fal kitabı, Ankara Falnâmesi, Hurşidnâme

The Example For Falnâme: Illustrated Ottoman Fortune Book Hurşidnâme

Öz

Since the moment of existence, human beings have wondered about the future and have used various tools to tell fortunes. Each fortune-telling was evaluated according to its own method and such works were called falnâme. In the Illustrated Ottoman Fortune Book Hurşidnâme prepared by Art Historian Habibe Bektaşoğlu, it was determined that Ankara Fortune Book was an example of hurşidnâme and the leaves in the original copy were examined. During the examination, the couplets found under the animals were transcribed and then the couplets were evaluated according to the hurşidnâme method. Her work, in which the animals used in fortune telling lead the fortune teller to a sacred name in the final stage, has met with the reader as an example of hurshidnâme.

Anahtar Kelimeler

fortune telling, fortune book, Ankara Falnâmesi, Hurşidnâme

Kaynakça

• Bektaşoğlu, Habibe (2023), Resimli Osmanlı Fal Kitabı Hurşidnâme, İstanbul: Yeditepe Yayınevi.