Pamuk üretimi boyunca birçok zararlı etmen ortaya çıkmakta ve önemli ürün kayıplarına yol açmaktadır. Bunlar içerisinde yer alan Lygus spp. (Bitki tahtakuruları) pamuğun generatif döneminden başlayarak meydana getirdikleri zarar ile önemli ürün kayıplarına yol açabilmektedir. Bu çalışma Diyarbakır ili pamuk üretim alanlarındaki Lygus spp. türleri, yayılış alanları ve pamuktaki popülasyon gelişimini belirlemek amacıyla 2020 ve 2021 yıllarında yürütülmüştür. Lygus türlerini belirlemek için Diyarbakır ilinde 7 ilçeden toplam 244 adet tarladan örneklemeler pamuğun fenolojik dönemine göre atrap ve böcek toplama aleti (D-vac) kullanılarak yapılmıştır. Popülasyon değişimi çalışmaları ise iki farklı örnekleme yöntemiyle (atrap ve D-vac) ile her iki yıl Sur ve Çınar ilçelerinde iki farklı tarlada haftalık olarak gerçekleştirilmiştir. Çalışmada Lygus gemellatus (Herrich-Schäffer) and Lygus pratensis (Linnaeus) olmak üzere toplam iki bitki tahtakurusu türü saptanmıştır. Bu iki tür arasında Lygus gemellatus en yoğun ve yaygın tür olduğu, 2020 yılında %91.2, 2021 yılında ise %74.7 oranında bulunduğu belirlenmiştir. Zararlıların çalışma yapılan her iki yılda, mayıs ayı sonunda (çiçeklenme döneminden önce) pamuk alanlarında görüldüğü belirlenmiştir. Bu dönemden sonra popülasyonun arttığı görülmüş ve özellikle L. gemellatus popülasyonunun pamuğun taraklanma (koza oluşturma) döneminde en yüksek seviyeye ulaştığı tespit edilmiştir. Buna karşın L. pratensis popülasyonu ise koza (olgunlaşma) döneminde en üst düzeye çıkmıştır. D-vac Gencan'da atrap metoduna göre istatistiksel olarak daha fazla sayıda tahtakurusu yakalarken (p <0,05), Şükürlü'de her iki yöntem de istatistiksel olarak benzer sayıda tahtakurusu yakalamıştır. Biyotik ve abiyotik faktörlere bağlı olarak her iki zararlının popülasyon yoğunluğunun yıldan yıla değişebildiği sonucuna varılarak, pamuğun generatif döneminden itibaren bu zararlılara karşı yapılacak sürveylerle dikkatli olunması gerektiği önerilmektedir.
sürvey zararlı böcekler zarar popülasyon bitki tahtakuruları
Many insect pests infest cotton (Gossypium hirsutum L.) crop, resulting in significant economic losses. The tarnished plant bugs (Lygus species) greatly damage the cotton crop during all growth stages. This study determined Lygus species infesting cotton in Diyarbakır province, their distribution, and population dynamics during 2020 and 2021. Lygus species samples were collected from 244 fields in 7 districts of the province by using either D-vac or sweep net based on the phenological period of cotton. Population dynamics of the species were monitored weekly by using sweep net and D-vac from two fields situated in the Sur (Gencan village) and Çınar (Şükürlü village) districts of the province during both years. Two species including Lygus gemellatus (Herrich-Schäffer) and L. pratensis (Linnaeus) were identified during the study. Lygus gemellatus was the most common and abundant species observed in 91.2% and 74.7% of the surveyed fields during 2020 and 2021, respectively. The species were recorded at the end of May (before flowering) during both years, and their populations increased afterward. The peak population of both species was observed during the boll maturation period. The D-vac trapped a statistically higher number of Lygus bugs than the sweep net at Gencan (p <0.05), while both methods trapped statistically similar numbers of bugs at Şükürlü. It is concluded that the population density of both species can change from year to year depending on biotic and abiotic factors. It is suggested that survey studies must be conducted at the start of a vegetative period of cotton to monitor these species.
Birincil Dil | İngilizce |
---|---|
Konular | Tarımda Entomoloji |
Bölüm | Araştırma Makalesi |
Yazarlar | |
Erken Görünüm Tarihi | 27 Aralık 2023 |
Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2023 |
Gönderilme Tarihi | 2 Ağustos 2023 |
Kabul Tarihi | 6 Ekim 2023 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 |