The effect of sowing time and irrigation on Charcoal rot disease (<em>Macrophomina phaseolina</em>), yield and yield components of sesame

Yıl 2010, Cilt: 50 Sayı: 4, 157 - 170, 13.12.2010

Pınar Sağır Abuzer Sağır , Tahsin Söğüt

Öz

The study was carried out to determine the effect of sowing time and irrigation on yield, yield components and Charcoal rot disease (Macrophomina phaseolina) of sesame in Dicle University, Faculty of Agriculture experimental field in 2006 and 2007.

The six sesame lines (B–60, C–7, C–36, C–53, Y–7, Y–11) which were collected from Mediterranean and South East Anatolia Regions and three Macrophomina phaseolina isolates were used in the study. The sesame seeds were sown early and late before artificially infected by the pathogen before sowing in 05.05.2006, 22.06.2006 and 22.06.2007. The trials were set up in randomized complete block design with three replications.

According to study results, the plant height, number of branch, number of pods, yield, weight of 1000 grain and diseases percentage of sesame lines were found to be different according to sowing time and irrigation conditions.

The average yields of lines ranged between 97.86 kg/da and 132.80 kg/da according to growing conditions. The highest yield were obtained from C-36 line, and the lowest from Y-7 line. When all growing factors together evaluated, the highest yield was recorded at early sowing time and irrigated plants (117.25 kg/da).

The average Charcoal rot diseases percentage of sesame lines were changed according to sowing time and irrigation conditions. The lowest disease percentage were recorded from B-60 line (40.60%), and the highest from C-36 line (%48.98). When all factors together evaluated, the lowest disease percentage were recorded from irrigated (27.56%) and late sowing time (34.73%), the highest from in dry condition (%57.98%) and early sowing time (50.82%).

Anahtar Kelimeler

-

Farklı ekim zamanı ve sulamanın Susamda kökboğazı çürüklüğü hastalığı (Macrophomina phaseolina), verim ve verim unsurlarına etkisi

Öz

Anahtar Kelimeler

Susam, sulama, ekim zamanı, kökboğazı çürüklüğü, Macrophomina phaseolina

Kaynakça

• Anonim 2000. Tarımsal Yapı (Üretim, Fiyat, Değer) Devlet İstatistik Enstitüsü yayınları
• Anonymous 2005. Production Yearbook. Faostat Data. www.fao.org/statistic
• Arslan M. 2003. Güneydoğu Anadolu bölgesinde yetiştirilen susam (Sesamum indicum L.) köy çeşitlerinin bitkisel ve tarımsal özellikleri. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi, 13-17 Ekim 2003, Diyarbakır, s.456-459.
• Ataç A., Çetin V. ve İpkin B. 1994. Akdeniz Bölgesinde Susamlarda Kök ve Kökboğazı Çürüklüğü Hastalıkları. Bitki Koruma Bülteni, 34(1-2): 49-54.
• Baran B. and Kurt S. 2001. Evaluation of sesame line/cultivars for resistance against charcoal rot (Macrophomina phaseolina (Tassi) Goid. Proceeding of IV. International Symposium “New and Non- tradiotional Plants and Prospects ofTtheir Utilization, Vol.III, 23-25, Puschino, Moscow, Russia.
• Çubukçu P. ve Arıoğlu H. 2001. Çukurova koşullarında yerli ve yabancı kökenli bazı susam çeşit ve hatlarının ikinci ürün olarak yetiştirilme olanaklarının saptanması. Türkiye 4. Tarla Bitkileri Kongresi, Cilt 2, 17-21 Eylül 2001 Tekirdağ, s.391-394.
• Diourte M., Star S. J., Jeger M. J., Stack J. P. and Rosenow D. T. 1995. Charcoal Rot (Macrophomina phaseolina) Resistance and the Effect of Water Stres on Disease Development in Sorghum. Plant Pathology, 44: 196-202.
• Furat Ş.ve Uzun B. 2005. Türk susam koleksiyonunun morfolojik ve tarımsal özellikler bakımından değerlendirilmesi. Türkiye 6. Tarla Bitkileri Kongresi, Cilt 1, 5-9 Eylül 2005 Antalya, s.431-436.
• Gabre M. R., Hussein N. A., Saleh O. I. and Khalil M. A. 1998. Susceptibility of Certain Varieties and Genotypes and Control of Wilt and Root Rot Diseases of Sesame Attributed to Fusarium oxysporum f. sp. sesami and Macrophomina phaseolina. Egyptian Journal of Microbiology, 33 (3):403-428.
• Gürkan M. 1995. Diyarbakır ve Şanlıurfa illerindeki susam ekim alanlarında görülen fungal hastalıkların belirlenmesi üzerine araştırmalar. Yüksek lisans tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tokat, 35 s.
• Karaaslan D., Söğüt T. ve Şakar D. 1999. Diyarbakır sulu koşullarında ikinci ürün olarak yetiştirilebilecek bazı susam (Sesamum indicum L.) çeşitlerinin saptanması. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi, Cilt 2, 15-18 Kasım 1999 Adana, s.71-75.
• Karaca İ. 1974. Sistematik Bitki Hastalıkları, Cilt IV. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Yayın No: 217, 272 s.
• Karcılıoğlu A., Onan E., Esentepe M. ve Sezgin E. 1985. Ege bölgesinde ikinci ürün soya ve susam ekim alanlarında görülen fungal hastalıklar üzerinde araştırmalar. Zirai Mücadele Araştırma Yıllığı,
• Karman M. 1971. Bitki Koruma Araştırmalarında Genel Bilgiler Denemelerin Kuruluşu ve Değerlendirme Esasları. Mesleki Kitaplar Serisi. Bölge Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Bornava/İzmir. 279 s.
• Kending S. R., Rupe J. C. and Scott H. D. 2000. Effect of Irrigation and Soil Water Stress on Densities of Macrophomina phaseolina in Soil and Roots of Two Soybean Cultivars. Plant Disease, 84 (8): 895-900.
• Nischwitz C, Olsen M. and Rasmussen S. 2002. Influence of salinity and root-knot nematode as stress factors in charcoal rot of melon. Vegetable Report. University of Arizona ag.arizona.edu/pubs/crops/az1292/ of Agriculture and Life Sciences. http://
• Nischwitz C., Olsen M. and Rasmussen S. 2004. Effect of Type on Inoculum Density of Macrophomina phaseolina in Melon Fields in Arizona. J. Phytopathology 152: 133- 137.
• Onan E. 1994. In Vitro Effect of Fertilizers on Growth and Scleratial Production of Macrophomina phaseolina, the Cause of Charcoal Rot of Sunflower. J. Turkish Phytopathology, 23 (2): 67-71.
• Olaya G. and Abawi G. S. 1996. Effect of Water Potential on Micelial Growht and on Production and Germination of Scleratia of Macrophomina phaseolina. Plant Disease 80: 1347-1350.
• Shalaby O. Y. M. and Bakeer A. T. 2000. Effect of Agricultural Practices on Rot and Wilt of Sesame in Fayoum. Annals of Agricultural Science, Mohtohor, 38(3):1399-1407.
• Tatlı F. ve Sağır A.1992. Güneydoğu Anadolu bölgesi‟nde ikinci ürün mısır, susam ve soya‟ da görülen bazı fitopatolojik sorunlar. Güneydoğu Anadolu Bölgesi‟nde İkinci Ürün Tarımı ve Sorunları Sempozyumu. 26- 29 Ekim 1992, Şanlıurfa.
• Yılmaz A., Boydak E., Beyyavaş V., Cevheri C. İ., Haliloğlu H. ve Güneş A. 2005. Şanlıurfa ekolojisinde ikinci ürün olarak bazı susam (Sesamum indicum L.) çeşit ve hatlarının yetiştirme olanakları üzerinde bir araştırma. Türkiye 6. Tarla Bitkileri Kongresi, Cilt 1, 5-9 Eylül 2005 Antalya, s.425-429.