Pests and beneficial insect species determined in olive orchards in Southeastern Anatolian Region

Yıl 2011, Cilt: 51 Sayı: 3, 267 - 275, 06.10.2011

Cevdet Kaplan , Musa Büyük Sedat Eren

Öz

This study was carried out in order to determine harmful and beneficial insect sepcies in olive ochards in Adıyaman, Gaziantep, Mardin and Şanlıurfa provinces during 2000-2002. Surveys were done in two different directions villages of two different districts in each province. The samples were collected from 52 orchards with 2-4 week intervals. Beating, shooting method, visual method, and knock-down method is used to determine insects.

As a result of studies, 30 harmful insect species belonging to 16 family and six orders (genera) and a total of 32 beneficial insect species belonging to 12 family and six orders were recorded. Prays oleae Bern (Lepidoptera: Yponomeutidae), Euphyllura sp. (Hemiptera: Psyllidae), Bacterocera oleae Gmel. (Diptera: Tephritidae) Calocoris trivialis (Costa) (Hemiptera: Miridae) and Phloeotribus scarabaeoides Bern. (Coleoptera: Scolytidae) were determined as potencial pests.

The most abundant and widespread beneficial insect sepcies were Anthocoris nemoralis (F.) A. minki Dohr. (Hemiptera: Anthocoridae), Scymnus sp Adonia variegata (Goeze)(Coleoptera: Coccinellidae), Cheirophacus quadrum F. (Hymenoptera: Pteromlidae), Eurytoma morio Boh. (Hymenoptera: Eurytomidae) and Trissolcus sp. (Hymenoptera: Scelionidae). Densities of beneficial species were observed to be more at the beginning and end of the vegetation period.

Anahtar Kelimeler

-

Güneydoğu Anadolu Bölgesi zeytin bahçelerinde saptanan zararlı ve faydalı böcek türleri

Öz

Güneydoğu Anadolu Bölgesinde zeytin bahçelerinde zararlı ve faydalı böcek türlerini saptamak amacıyla çalışmalar 2000-2002 yıllarında Adıyaman, Gaziantep, Mardin ve Şanlıurfa illerinde yürütülmüştür. Sörvey çalışmaları zeytin yetiştiriciliği yapılan her ilin iki ilçesinde ve farklı yönlerdeki köylerinde 2-4 haftalık arayla toplam 52 bahçede yapılmıştır. Zararlıların tespitinde eşeysel çekici ve görsel tuzaklar, darbe metodu, ani öldürme (knok down) ve göz ile inceleme metotları kullanılmıştır.
Çalışmalar sonucunda 6 takım ve 16 familyaya bağlı 30 zararlı böcek türü ile 6 takım 12 familyaya bağlı 32 faydalı böcek türü belirlenmiştir. Zararlı türlerden Prays oleae Bern (Lepidoptera: Yponomeutidae), Euphyllura sp. (Hemiptera: Psyllidae), Bacterocera oleae Gmel. (Diptera: Tephritidae) Calocoris trivialis (Costa) (Hemiptera: Miridae) ve Phloeotribus scarabaeoides Bern. (Coleoptera: Scolytidae) potansiyel zararlılar olarak belirlenmiştir.
Avcı türlerden Anthocoris nemoralis (F.), A. minki Dohr. (Hemiptera: Anthocoridae), Scymnus sp., Adonia variegata (Goeze), (Coleoptera: Coccinellidae), Cheirophacus quadrum F. (Hymenoptera: Pteromlidae), Eurytoma morio Boh. (Hymenoptera: Eurytomidae) ve Trissolcus sp. (Hymenoptera: Scelionidae) örnekleme yapılan bahçelerde yaygın olarak bulunmuştur. Yararlı türlerin vejetasyon periyodunun başlarında ve sonlarında yoğunluklarının daha fazla olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Zeytin, zararlılar, faydalı böcekler, Güneydoğu Anadolu Bölgesi

Kaynakça

• Anonim 2008. Zirai Mücadele Teknik Talimatları, Cilt 5. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Anonim 2009. Tarımsal Yapı (Üretim, Fiyat, Değer). Türkiye İstatistik Kurumu, Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası, Ankara.
• Başpınar H., Güngör H. ve Öncüer C. 1996. Zeytin güvesi, Prays oleae (Bern) (Lepidoptera, Hyponomeutidae)‟nın Aydın ili zeytin alanlarındaki bulaşıklık oranı üzerinde çalışmalar. Türkiye 3. Entomoloji Kongresi, , Ankara, 85-89.
• Bozbuğa R. ve Elekçioğlu Z. 2008. Pest an natural enemies determined in olive orchards in Turkey. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi 1 (1): 87-97.
• Çakıcı M. 1981. Batı Anadolu zeytin ağaçlarında (Olea europea) zarar yapan Scolytidae (Coleoptera) familyasına bağlı türler, özellikle Pleotribus scarabaeoides Bern.(filiz kıran)‟in yayılışı, biyolojisi, zararı ve doğal düşmanları üzerinde araştırmalar. T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Zirai Mücadele Karantina Genel Müdürlüğü İzmir Bölge Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Araştırma Eserleri Serisi, 50 s.
• Ertem G. 1992. Zeytinde entegre savaş olanakları, Uluslar Arası Entegre Zirai Mücadele Simpozyumu. 15-17 Ekim 1992, İzmir-Türkiye:199-111.
• İyriboz N. 1968. Zeytin Zararlıları ve Hastalıkları. T.C. Tarım Bakanlığı Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Genel Müdürlüğü Yayınları. Karınca Matbaacılık ve Ticaret Kollektif Şirketi, İzmir.112 s.
• Kaya M. 1979. Ege Bölgesinin Önemli Zeytin Sahalarında Zeytin Ağaçlarının Tali Zararlıları, Tanınmaları, Zarar Şekilleri ve Populasyon Yoğunlukları Üzerinde İncelemeler. T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Zirai Mücadele Karantina Genel Müdürlüğü, İzmir Bölge Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Araştırma Eserleri Serisi no.31, 44 s.
• Lazarov H. and Grigorov S. 1958. Entomologia. Zemizdat, Sofia 453 pp.
• Nizamoğlu K. ve Gökmen N. 1964. Türkiye‟de Zeytine Zarar Veren Böcekler. Yenilik basımevi, İstanbul.160 s.
• Steiner H. 1962. Methoden zur Untersuchung des Populationdinamik in Obstenlagen. Entomophaga, 7: 207–214.
• Yayla A. 1983. Antalya İli Zeytin zararlıları ile doğal düşmanlarının tespiti üzerinde ön çalışmalar. Bitki koruma Bülteni 23 (4), 188-209 s.