Prevalence of <em>Botrytis cinerea</em> Pers. ex Fr. causing disease on fruit clusters in hazelnut growing areas of Ordu, Giresun and Trabzon provinces and determination of the reactions of some cultivars against pathogen

Yıl 2012, Cilt: 52 Sayı: 1, 93 - 110, 02.04.2012

Arzu Sezer , F. Dolar

Öz

In this study conducted in hazelnut growing areas of Ordu, Giresun and Trabzon provinces between 2008-2010, prevalence of Botrytis cinerea causing disease on fruit clusters and isolation rate of the agent in these provinces, were investigated. Pathogenicity of the agent and reactions of some common cultivars in the region against pathogen, were also investigated.

The prevalence of B. cinerea was found as 92.00% in Ordu, 85.71% in Giresun and 64.86% in Trabzon. The agent was isolated from symptoms of blight and early blight with highest rates.

In the pathogenicity tests, it was observed that the pathogen could enter the plant tissues directly without any wound and caused severe blightening and drying of the leaves and the fruit clusters.

It was concluded from the reaction tests that Çakıldak cultivar with 33.33% - 61.11% disease severity rate was more tolerant than the other five cultivars examined.

Anahtar Kelimeler

-

Ordu, Giresun ve Trabzon illeri fındık üretim alanlarında çotanaklarda hastalık oluşturan Botrytis cinerea Pers. ex Fr.’nın yaygınlığı ve bazı çeşitlerin etmene karşı reaksiyonlarının belirlenmesi

Öz

Bu çalışma Ordu, Giresun ve Trabzon illeri fındık alanlarında 2008-2010 yıllarında
yürütülmüş olup, çotanaklarda hastalık oluşturan Botrytis cinerea’nın bu illerdeki
yaygınlığı ve etmenin farklı belirtilerden izolasyon sıklığı araştırılmıştır. Ayrıca etmenin
patojenisitesi ve çalışma alanında yaygın olan çeşitlerin etmene karşı reaksiyonları
belirlenmiştir.
B. cinerea’nın yaygınlığı Ordu’da % 92.00, Giresun’da % 85.71 ve Trabzon’da % 64.86
olarak tespit edilmiş, etmen en yüksek oranda yanıklık ve erken yanıklık şeklindeki
belirtilerden izole edilmiştir.
Patojenisite testlerinde etmenin yara olmaksızın doğrudan dokulara giriş yapabildiği,
yaprak ve çotanaklarda yoğun bir yanıklık ve kuruma şeklinde belirti oluşturduğu
gözlenmiştir.
Çeşit reaksiyon denemesinde Çakıldak çeşidinin % 33.33 - % 61.11 hastalık şiddeti
değerleri ile etmene karşı diğer beş çeşide kıyasla daha tolerant olduğu sonucuna
varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Botrytis cinerea, fındık, yanıklık, yaygınlık, patojenisite

Kaynakça

• Akça İ. 2003. Orta Karadeniz Bölgesinde Fındık Kurdu Curculio nucum L. 1758 (Coleoptera; Curculionidae) Popülasyonlarının Biyolojisi ve Zararı Üzerine Araştırmalar. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Samsun. 92 s.
• Akça İ. and Tuncer C. 2005. Biological and Morphological Studies on nut Weevil (Curculio nucum L. Col., Curculionidae). Acta Horticulturae 686, 413 – 419.
• Anonim 2007. 2007 Yılı Fındık Rekolte Tahmin Tutanağı, Ordu İl Tarım Müdürlüğü.
• Anonim 2010. http://tgm.sanayi.gov.tr/DocumentList.aspx?catID=1061&lng=tr (Erişim tarihi: 25.10.2011).
• Anonim 2011. http://www.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul (Erişim tarihi: 25.10.2011). Anonymous 1997. Botrytıs
• Blight or Gray Mold of Ornamental Plants.
• http://web.aces.uiuc.edu/vista/pdf_pubs/623.pdf (Erişim tarihi: 25.10.2011).
• Anonoymus 1988. SAS/STAS; User’s Guide Version 6.Fourth Edn., Vol.2. SAS Institute Inc. Cary, N.C. USA. Anonymous 2000. Gray-Mold Rot or Botrytıs Blight of Vegetables. http://web.aces.uiuc.edu/vista/pdf_pubs/942.pdf (Erişim tarihi: 25.10.2011). Anonymous, 2005. Botrytis Blight http://aesop.rutgers.edu/~plantbiopath/links/bbcpestweb/IMAGES/botrytisandblue.p df (Erişim tarihi: 25.10.2011). in Highbush Blueberry.
• Anonymous 2011a. http://faostat.fao.org/site/339/default.aspx (Erişim tarihi: 25.10.2011).
• Anonymous 2011b. http://faostat.fao.org/site/342/default.aspx (Erişim tarihi: 25.10.2011).
• Anonymous 2011c. Allegato Tecnico Piano del Settore Corilicolo 2010/2012. http://www.politicheagricole.it/flex/cm/pages/ServeBLOB.php/L/IT/IDPagina/3282. (Erişim Tarihi: 10.10.2011). Anonymous 2011d.
• http://www.inra.fr/hyp3/pathogene/6botci7.htm
• (Erişim tarihi: 25.10.2011).
• Anonymous 2011e. Review of policy: importation of hazelnut (Corylus species) propagative http://www.daff.gov.au/__data/assets/pdf_file/0003/1916715/FinalDraftHazelnutRis kAssessmentChile08062011.pdf (Erişim tarihi: 25.10.2011). Chile.
• Belisario A. and Santori A. 2009. Gray Necrosis of Hazelnut Fruit: A Fungal Disease Causing Fruit Drop. Acta Hort. (ISHS) 845:501-506.
• Bora T. ve Karaca İ. 1970. Kültür bitkilerinde hastalığın ve zararın ölçülmesi. Ege Üniversitesi Yardımcı Ders Kitabı, Yayın No: 167, E.Ü. Mat., Bornova-İzmir, 43 s.
• Dolar F.S., Tenuta A. and Hıggıns V.J.,1994. Detached leaf assay for screening chickpea of resistance to ascochyta blight. Canadian Journal of Plant Pathology. 16(3):215-220.
• Ellis M.B. 1971. Dematiaceous Hyphomycetes, Commonwealth Mycological Institute, Kew.
• Holliday P. 1989. A Dictionary of Plant Pathology. Cambridge University Press. Cambridge, New York, New Rochelle, Melbourne, Sydney.
• Jarvis W.R. 1977. Botryotinia and Botrytis species: Taxonomy, Physiology and Pathogenicity, A Guide to the Literature. Monograph No. 15, Canada Department of Agriculture, Ottawa, Canada.
• Karman M. 1971. Bitki Koruma Araştırmalarında Genel Bilgiler. Denemelerin Kuruluşu ve Değerlendirme Esasları. Bornova-İzmir, 279s.
• Köksal A.İ. 2002. Türk Fındık Çeşitleri. Fındık Tanıtım Grb. Yayınları, Ankara, 136 s.
• Şirin H., Kurt H., Kaya H. 2006. Türkiye’de Fındığın Üretim, Maliyet ve Ticaretine Veri Tabanının Teşkili Projesi 2005 Yılı Sonuç Raporu (yayınlanmamıştır).
• Tanrıvermiş H., Gönenç S., Terzioğlu S.B. 2006. Türkiye’de Fındık Üretiminin Sosyo- Ekonomik Yapısı Tamamlayıcı Gelir Kaynaklarını Geliştirilebilme Olanakları ve Etkilerinin Değerlendirilmesi. 3. Milli Fındık Şurası, Giresun, s: 125-144.
• Van Zwieten M., Stovold G., Van Zwieten L. 2007. Alternatives to Copper for Disease Control in the Australian Organic Industry. A report for the Rural Industries Research and Development Corporation, RIRDC Publication No 07/110.
• Wilkinson J. 2005. Nut Growers Guide. The Complete Handbook for Producers and Hobbyists. Landling Press, 240 pp.
• Williamson B., Tudzynskı B., Tudzynskı P. and Van Kan J.A.L. 2007. Pathogen Profile - Botrytis cinerea: The Cause of Grey Mould Disease. Molecular Plant Pathology, vol. 8, p.561-580.
• Yürüt H.A., Erkal Ü. and Gürer M. 1994. Hazelnut Diseases in Bolu, Düzce and Bartın. 9th Congress of the Mediterranean Phytopathological Union, Kuşadası, Aydın, Türkiye: Turkish Phytopathological Society Publications No: 7, 417-419.
• Yürüt H.A. ve Erkal Ü. 1994. Bolu ve Zonguldak illeri Fındık Bahçelerinde Çotanak Çürümeleri (Monilia coryli, Botrytis spp.)’ne Karşı Mücadele Yöntemleri Üzerinde Çalışmalar. 1994 Yılı Gelişme Raporu. Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü, Ankara (yayınlanmamıştır).