Determination of population development, parasitoid, and predators of tomato fruit borer [Helicoverpa armigera (Hübner) (Lepidoptera: Noctuidae)] in Diyarbakır tomato fields

Yıl 2020, Cilt: 60 Sayı: 2, 73 - 82, 30.06.2020

Özlem Bektaş(karapınar) , Erdal Sertkaya

https://doi.org/10.16955/bitkorb.556940

Cited By: 2

Öz

Tomato fruit borer (Helicoverpa armigera Hübner) is a polyphagous pest that negatively affects yield and quality in tomato cultivation, and its importance has increased between the harmful species with the increase in population density in recent years. In this study, population monitoring of tomato fruit borer was carried out in the Central, Çınar, Ergani, and Bismil districts of Diyarbakır province in 2013 and 2014. The plants were randomly selected to represent the field at each location, starting from the seedling period to harvest until the adult and immature stages of pests were followed weekly. The highest infestation rates of immature stages were determined at Central and Ergani districts in September and October as 80%, while the highest numbers of adults were caught in Bismil district in August as 237 individuals/trap. Apanteles sp., Habrobracon sp., Campoletis sp., and Hyposoter sp. were found as larvae parasitoids of H. armigera. The parasitization rate of larvae was determined as 2.04% in the first year, while it was found as 1.53% in the second year. Species such as Deraeocoris pallens (Reuter, 1904), Macrolophus pygmaeus (Rambur, 1839), Geocoris pallidipennis (A. Costa, 1843), G. megacephalus (Rossi, 1790), Nabis pseudoferus (Remane, 1949), Orius niger (Wolff, 1811), O. albidipennis (Reuter), Chrysoperla carnea (Stephens, 1836), Adonia variegata (Goeze, 1777), Coccinella septempunctata (Linnaeus, 1758) and Scymnus levaillanti (Mulsant, 1850) were determined as predators of the pest. According to the findings of this study, infestation and population density of H. armigera may be affected due to chemical applications and natural enemies as well as climatic conditions in Diyarbakır province.

Anahtar Kelimeler

tomato, Helicoverpa armigera, parasitoid, predator, Diyarbakır

Diyarbakır domates alanlarında zararlı Yeşilkurt [Helicoverpa armigera (Hübner) (Lepidoptera: Noctuidae)]’un popülasyon gelişimi, parazitoit ve predatörlerinin belirlenmesi

Öz

Yeşilkurt (Helicoverpa armigera Hübner) domates yetiştiriciliğinde verim ve kaliteyi olumsuz yönde etkileyen polifag bir zararlı olup, son yıllarda popülasyon yoğunluğunda görülen artış ile zararlı türler arasındaki önemi artmıştır. Bu çalışmada 2013 ve 2014 yıllarında Diyarbakır ili Merkez, Çınar, Ergani ve Bismil ilçelerinde Yeşilkurt’un popülasyon takibi yapılmıştır. Her lokasyonda araziyi temsil edecek şekilde tesadüfi olarak seçilen bitkilerde fide döneminden başlamak üzere hasada kadar, zararlının ergin ve ergin öncesi dönemleri haftalık takip edilmiştir. Zararlının ergin öncesi döneminde en fazla bulaşıklık eylül, ekim aylarında %80 ile Merkez ve Ergani’de; ergin dönemde ise en fazla ağustos ayında 237 ergin/tuzak ile Bismil ilçesinde belirlenmiştir. H. armigera’nın larva parazitoitleri Apanteles sp., Habrobracon sp., Campoletis sp., Hyposoter sp., olarak belirlenmiştir. Larvaların ilk yıl parazitlenme oranı %2.04 iken ikinci yıl ise %1.53 olarak tespit edilmiştir. Zararlının predatörleri Deraeocoris pallens (Reuter, 1904), Macrolophus pygmaeus (Rambur, 1839), Geocoris pallidipennis (A. Costa, 1843), G. megacephalus (Rossi, 1790), Nabis pseudoferus (Remane, 1949), Orius niger (Wolff, 1811), O. albidipennis (Reuter), Chrysoperla carnea (Stephens, 1836), Adonia variegata (Goeze, 1777), Coccinella septempunctata (Linnaeus, 1758) ve Scymnus levaillanti (Mulsant, 1850) olarak bulunmuştur. Çalışma sonucunda, Diyarbakır ilinde H. armigera’nın bulaşıklık ve popülasyon yoğunluğuna ilaçlama ve doğal düşmanların etkinliğinin yanı sıra iklim koşullarının da etkisi olabileceği değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

domates, Helicoverpa armigera, parazitoit, prerdatör, Diyarbakır

Kaynakça

• Alkan, B., 1948. Orta Anadolu hububat zararlıları (Zararlı hayvan ve böcekler). A. Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları. Sayı:1, Ankara Ün. Basımevi, Ankara, 71 s. Anonim, 1980. T.C. Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı, Bursa Bölge Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Başkanlığı, 1980 Yılı Zirai Mücadele Programı, Bursa,70 s. Anonim, 1993. T.C. Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı, Bursa Bölge Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Başkanlığı, 1993 Yılı Zirai Mücadele Programı, Bursa,59 s. Anonim, 2008. Zirai Mücadele Teknik Talimatları. Cilt 3, 297 s. Anonymous, 2014. Food And Agrıculture Organızatıon of The Unıted Natıons (FAOSTAT) http://www.fao.org/faostat/en/#data/QC. (Erişim tarihi:28.04.17) Becan, A., Özpınar, A. ve Polat, B., 2004. Çanakkale ili domates alanlarında zararlı yeşilkurt (Helicoverpa armigera Hbn.) (Lep.;Noctuidea)’un popülasyon gelişmesi ve predatörlerinin belirlenmesi. Türkiye I. Bitki Koruma Kongresi Bildirileri, 8-10 Eylül, Samsun. Göven, M.A. ve Efil, L., 1994. Dicle vadisi pamuk alanlarında zararlı Yeşilkurt (Helicoverpa armigera Hbn.) (Lep.;Noctuidea)’un doğal düşmanları ve etkinlikleri üzerinde araştırmalar. Türkiye 3. Biyolojik Mücadele Kongresi Bildirileri, 449-457, 25-28 Ocak, İzmir. Karabhantanal, S.S. and Awaknavar, J.S., 2012. Bio intensive approach for the management of tomato fruit borer, Helicoverpa armigera (Hubner), Hindistan. Pest Management in Horticultural Ecosystems.18(2): 135-138. Karsavuran, Y., ve Durmuşoğlu E. 2004. Mustafakemalpaşa (Bursa)’da sanayi domateslerinde Helicoverpa armigera (Hübn.) (Lepidoptera: Noctuidae)’ya karşı ilaçlama zamanının saptanmasında feromon tuzaklarından yararlanma olanakları. Türkiye Entomoloji Dergisi, 28(4): 253-266. Kaya, K., 2008. Hatay ilinde önemli yazlık ve kışlık sebze alanlarında bulunan zararlı lepidopter türleri, populasyon yoğunlukları ve parazitoitleri üzerinde araştırmalar. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi. Kaya, M. ve Kovancı, B.,2000. Bursa ilinde Yeşilkurt, Helicoverpa armigera (Hübn.) (Lepidoptera:Noctuidae)'nın biyolojisi üzerinde araştırmalar. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi,10(1): 37-43. Kaya, K. ve Kornoşor, S., 2009. Hatay ilinde önemli yazlık sebze alanlarında bulunan zararlı lepidoptera türleri, popülasyon yoğunlukları ve parazitoitleri. MKÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 14 (2): 9-21. Koçlu, T. ve Karsavuran, Y., 2000. Helicoverpa armigera (Hübn.) (Lepidoptera: Noctuidae)’nın Manisa ilinde biyolojisi ve popülasyon düzeyi. Türkiye Entomoloji Dergisi, 24 (3) : 179-194. Kumar, A. and Ramkishore, 2005. Fruitborer on tomato in Western Uttar Pradesh. Insect Environment 11,46. Kumar, M., Sharma, P.K. and Sharma, A.K., 2013. Studies on pheromone catches of Helicoverpa armigera Hubner and relation of moth activity with larval infestation on tomato in Baghpat Uttar Pradesh. International Journal of Microbial Resource Technology, 2(1):13-15. Mart, C., Aslan, M.M., Eroğlu, N. ve Doğanlar, O.,2000. Pamuk alanlarında yeşilkurt, Heliothis armigera Hbn. (Lepidoptera: Noctuidae)’un popülasyon takibinde eşeysel çekici tuzakların kullanım imkanları üzerinde araştırmalar. Fen ve Mühendislik Dergisi. 3(2):145-153. Mironidis, G.K. and Savopoulou-Soultani, M., 2008. Development, survivorship, and reproduction of Helicoverpa armigera (Lepidoptera: Noctuidae) under constant and alternating temperatures. Environmental Entomology.37(1): 16-28. Öngören, K., Kaya, N. ve Türkmen, Ş. 1977. Ege Bölgesi’nde domateslerde zarar yapan yeşilkurt (Heliothis armigera Hüb.)’un morfolojisi, biyoekolojisi ve mücadelesi üzerinde araştırmalar. Bitki Koruma Bülteni,17(1):3-28. Panday, A.K., Namgyal, D., Mehdi, M., Mir, M.S. and Ahmad, S.B., 2006. A case study: Major insect pest associated with different vegetable crops in cold arid region Ladakh of Jammu and Kashmir. Journal of Entomological Research. 30(2):169-174. Tunç, İ., 1988. Bahçe Bitkileri Zararlıları. Akdeniz Ün. Ziraat Fak. Bitki Koruma Bölümü Ders Notları, Antalya, 141s. Usman, A., Khan, I.A., Inayatullah, M., Saljoqi, A.U.R. and Shah, M. 2013 Appraisal of different tomato genotypes against tomato fruit worm (Helicoverpa armigera Hub.) Infestation. Pakistan Journal of Zoology. 45(1):113-119. Uygun, N., Ulusoy, M.R. ve Başpınar, H., 1998. Sebze Zararlıları. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Genel Yayın No:213. Ders Kitapları No: A- 68, Adana I.Baskı, 168s. Wubneh, W.Y., 2016. Biological control of chickpea podborer, Helicoverpa armigera Hubner (Lepidoptera: Noctuidae): A global concern. World Scientific News, 45(2):92-110. Yabaş, M.N., 1979. Çukurova Bölgesi’nde Helicoverpa cinsine giren armigea ve zea gruplarının biyoekolojileri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Entomoloji Kürsüsü, Doktora Tezi (Basılmamış).