Ceratitis capitata (Wiedemann,1824) (Diptera: Tephritidae)’nin İzmir, Aydın ve Mersin Şeftali Bahçelerinde kitle yakalama tekniğinin etkinliğinin belirlenmesi

Yıl 2022, Cilt: 62 Sayı: 2, 18 - 25, 30.06.2022

Miraç Yayla , Mehmet Fatih Tolga , Özge Helvacıoğlu , Doğancan Kahya

https://doi.org/10.16955/bitkorb.1022760

Öz

Ceratitis capitata karantina zararlısı ve toleransı sıfır olarak kabul edilen bir türdür. Üreme kapasitesinin yüksek olması ve doğrudan meyvede zarar yapması nedeniyle zararlı ile mücadele yürütülmeden üretim yapmak mümkün olamamaktadır. Kimyasal mücadeleye alternatif olarak biyoteknik mücadele yöntemi olan kitle halinde tuzakla yakalama, zararlının çok yüksek olmayan popülasyonlarında başarılı sayılan bir mücadele şeklidir. Tuzaklar ile mücadelede farklı besin cezbedici materyaller kullanılarak bireylerin tuzağa çekilmesi sonucu öldürülmesi sağlanmaktadır. Bu çalışma, Ege ve Akdeniz Bölgelerinde şeftali bahçelerinde eş zamanlı yürütülmüş ve bölgeler arasındaki popülasyon farklılığına göre tuzakların etkinliğinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Denemeler 2018 yılında Kuşadası (Aydın), Selçuk (İzmir) ve Erdemli (Mersin) ilçelerinde yürütülmüştür. Zararlının feromon tuzaklar ile popülasyon değişimi ve kitle halinde yakalama tuzaklarının etkinliği saptanmıştır. Mücadele tuzağı olarak Decis Trap (Bayer) isimli ürün kullanılarak tuzağın etkinlikleri saptanmıştır. Temmuz ayında Kuşadası, Selçuk ve Erdemli ilçelerinde sırasıyla 4.8, 149.1 ve 166.9 adet/tuzak ergin birey yakalamıştır. Buna göre Kuşadası ilçesinde %94.19, Selçuk ilçesinde %95.6 oranlarında etkili bir başarı sağlarken Erdemli ilçesinde %56.34 oranında etkili olmuştur. Akdeniz Bölgesi popülasyonunun Ege Bölgesine göre daha yüksek seyretmesi ve şeftali üretim sezonun daha uzun sürmesinden dolayı istenilen düzeyde başarı sağlanamadığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

biyoteknik mücadele, Ceratitis capitata, İzmir, Mersin, şeftali

Destekleyen Kurum

Biyolojik Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü ve Bornova Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü

The effectiveness of mass trapping of Ceratitis capitata (Wiedemann,1824) (Diptera: Tephritidae) in peach orchards in İzmir, Aydın and Mersin

Öz

Ceratitis capitata (Wiedemann,1824) (Diptera: Tephritidae) is a species which is known as one of the most important quarantine pests with a zero-tolerance. Due to its high capacity of reproduction and direct damages on fruits, it is not possible to reach higher yield rates without management of this pest. Mass trapping, which is a biotechnical control method, is an alternative control method that is considered to be successful in low populations of this pest. This study carried out in peach orchards simultaneously and the effectiveness of traps were determined according to population differences between Aegean and Mediterranean regions. Experiments were conducted in 2018 in Kuşadası (Aydın), Selçuk (İzmir) and Erdemli (Mersin) in peach orchards. The population dynamics and the effectiveness of mass-trapping were detected during this study. Pheromone traps, Decis Trap (Bayer), were used to monitor the population change of the pest. The daily number of adult individuals was 4.8, 149.1 and 166.9 in Kuşadası, Selçuk and Erdemli, respectively, in July. Accordingly, effectiveness of traps was 94.19% in Kuşadası, 95.6% in Selçuk and 56.35% in Erdemli. Due to the higher population in the Mediterranean region than the Aegean region and longer duration of the peach vegetation in the Mediterranean Region, required control level of success was not provided.

Anahtar Kelimeler

biotechnical control, Ceratitis capitata, İzmir, Mersin, peach

Kaynakça

• Abbott W.S., 1925. A method of computing the effectiveness of an insecticide. Journal of Economic Entomology, 18 (2), 265-267.
• Akman K., Zümreoğlu A., 1973. Ege Turunçgillerinde Akdeniz Meyvesineği (Ceratitis capitata Wied.)’nin Surveyi. Zirai Mücadele Araştırma Yıllığı, 7, 41-42.
• Akyol E., 2012. Determination of population density and damage rates of a Mediterranean fruit fly, Ceratitis capitata (Wiedemann) (Diptera: Tephritidae) in the mandarin garden by using mass trapping method in Hatay province. MSc thesis, Mustafa Kemal University, Hatay, 88 pp.
• Başpınar H., Çakmak İ., Koçlu T., Başpınar N., 2009. Aydın İli Meyve Bahçelerinde Akdeniz Meyve Sineği Ceratitis capitata (Wiedemann) (Diptera: Tephritidae)’nin Biyo-Ekolojisi, Zararı, Yayılışı ve Turunçgil Bahçeleri Üzerindeki Çalışmaları. TOVAG 105O17, 56 s., Isparta.
• CABI 2019. Datasheet Ceratitis capitata (Mediterranean fruit fly). https://www.cabi.org/isc/datasheet/12367). (Accession date: 14 April 2019).
• Delrio G., Zümreoğlu A., 1983. Attractability range and capture efficiency of medfly traps, 445-45. (Ed. R. Cavalloro). Fruit flies of economic importance. Proc. CEC/IOBC Intern. Sympos. Athens. Greece 16-19 Nov. 1982. A. A. Balkema, 642 p.
• Demirdere A., 1961. Çukurova Bölgesinde Akdeniz meyvesineği (Ceratitis capitata Wied.)’nin biyolojisi ve mücadelesi üzerinde çalışmalar. Tarım Bakanlığı, Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Umum Müdürlüğü, Ayyıldız Matbaası, Ankara 118s Demirel N., 2016. Population density and damage ratios of the Mediterranean fruit fly, Ceratitis capitata (Wiedemann) (Diptera: Tephritidae) on pomegranate orchards in Turkey. Entomology and Applied Science Letters, 3 (5),1-7.
• Dinçay O., Civelek H.S., Görmez E., 2017. Residue analysis of insecticides used for control of Mediterranean Fruit Fly [Ceratitis capitata (Wiedemann) (Diptera: Tephritidae)] in Izmir’s satsuma (mandarin) and Antalya’s pomegranates. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 54 (2), 231-238.
• El-Gendy I.R., Nassar A.M.K., 2014. Delimiting survey and seasonal activity of peach fruit fly, Bactrocera zonata and Mediterranean fruit fly, Ceratitis capitata (Diptera: Tephritidae) at El-Beheira Governorate, Egypt. Egyptian Academic Journal of Biological Sciences, 7 (2), 157-169.
• Elekçioğlu N.Z., 2009. Akdeniz Meyvesineği. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi, 2 (1), 61-65.
• Elekçioğlu N.Z., 2013. Fruit flies of economic importance in Turkey, with special reference to the Mediterranean fruit fly, Ceratitis capitata (Wied.). Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, 6(2), 33-37.
• Elekçioğlu N.Z., Güneş A., Yıldız A., 2011. The population development and mass trapping studies of the Mediterranean fruit fly, Ceratitis capitata Wied. (Diptera: Tephritidae) in Adana. In: Proceedings of The Forth Plant Protection Congress of Turkey, Kahramanmaraş, 244 pp.
• Hafsi, A., Abbes K., Harbi A., Duyck P.F., Chermiti B., 2016. Attract-and-kill systems efficiency against Ceratitis capitata (Diptera: Tephritidae) and effects on non-target insects in peach orchards. Journal of Applied Entomology 140, 28-36.
• Headrick D.H., Goeden R.D., 1996. Issues concerning the eradication or establishment and biological control of the Mediterranean fruit fly, Ceratitis capitata (Wiedemann) (Diptera: Tephritidae), in California. Biological Control, 6(3), 412-421.
• İleri M., 1961. Türkiye’de Akdeniz Meyvesineği (Ceratitis capitata wield.) Durumu Ve Mücadelesi. Ankara Zirai Mücadele Enstitüsü Müdürlüğü Sayı:17, 38 pp.
• Jang E.B., Holler T.C., Moses A.L., Salvato M.H., Fraser S., 2007. Evaluation of a single-matrix food attractant Tephritid fruit flies bait dispenser for use in federal trap detection programs. Hawaiian Entomological Society 39, 1-8.
• Kahyaoğlu M., Gürkan M.O., 2010. Development of new bait formulations for Mediterranean fruit fly [Ceratitis capitata Wiedemann, 1824 (Diptera: Tephritidae)]. Türkiye Entomoloji Dergisi, 35(3), 485-494.
• Karman M., 1971. Bitki Koruma Araştırmalarında Genel Bilgiler, Denemelerin Kuruluş ve Değerlendirme Esasları. İzmir, Turkey: Tarım Bakanlığı Zirai Mücadele ve Karantina Genel Müdüdürlüğü Yayınları, 279 pp.
• Karsavuran Y., Karsavuran H., Zümreoğlu A., 1988. Some investigations on the effects of different pH values on artificial diet concerning some biological aspects of Ceratitis capitata (Wied.) (Diptera: Tephritidae). Türkiye Entomoloji Dergisi, 12 (3):-,161-170.
• Kasap A., Aslan M.M., 2016. The Monitoring the population and detection of the loss ratio of the Mediterranean fruit fly (Ceratitis capitata Wied.) (Diptera: Tephritidae) by pheromone traps in pomegranate and persimmon varieties. KSU Journal of Natural Sciences, 19 (1), 43-50.
• Kaya T., İpekdal K., 2018. The first record and barcoding of the Mediterranean fruit fly Ceratitis capitata (Diptera: Tephritidae) in Kırşehir, Turkey. Mediterranean Agricultural Sciences, 31 (2),101-105.
• Layık F.Ö., Kısmalı Ş., 1994. Use of mass-trapping method to control with biotechnical aspects against pests. Türkiye Entomoloji Dergisi, 18(4), 245-259.
• Oroño L.E., Albornoz-Medina P., Núñez-Campero S., Van Nieuwenhove G.A., Bezdjian L.P., Martin C.B., Ovruski S.M., 2006. Update of host plant list of Anastrepha fraterculus and Ceratitis capitata in Argentina. In: Proceedings of the 7th International Symposium on Fruit Flies of Economic Importance (pp. 207-225)..
• Özbay F., 2011. Turkey-Russia relations in the post-cold war period: 1992-2010. Bilge Strateji, 2(4), 35-77.
• Papadopoulos N.T., Katsoyannos B.I, Kouloussis N.A., Hendrichs J., Carey J.R., Heath R.R., 2001. Early detection and population monitoring of Ceratitis capitata (Diptera: Tephritidae) in a mixed-fruit orchard in Northern Greece. Journal of Economic Entomology, 94 (4), 971-978.
• Penarrubia M.I.E., 2010. Biology studies and improvement of Ceratitis capitata (Wiedemann) mass trapping control technique. Doctoral Thesis, University of Lleida (Unpublished), Spain.
• Radonjic S., Cizmovic M., Pereira R., 2013. Population dynamics of the Mediterranean fruit fly in Montenegro. International Journal of Insect Science, 5, 35-40.
• Satar S., Tiring G., 2016. Determined the effectiveness of the use of traps against the Ceratitis capitata Wied. (Diptera: Tephritidae) in Okitsu wase mandarin and relationship between fruit pomological characteristics and infestation. Derim, 33 (2), 221-236.
• Satar S., Tiring G., İşpınar D., Algan A.R., 2016. Population fluctuation of Ceratitis capitata Wied. (Diptera: Tephritidae) in grapefruit orchards and the effect of temperature on its development. Bitki Koruma Bülteni, 56 (4), 429-440.
• Sierras N., Pala Y., Özakman M., Altın N., Levent G., Kunter E. 2012. Control of Ceratitis capitata in oranges by the mass trapping system Cera Trap® in Turkey, 111. In: Proceedings of the 8th International Conference on Integrated Fruit Production 7,Kuşadası, 133 pp.
• TAGEM, 2020. Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü Bitki Zararlıları Standart İlaç Deneme Metotları 3 (2020): 158 pp
• Tiring G., Satar S., 2017. Population fluctuation of Ceratitis capitata (Wiedemann) (Diptera: Tephritidae) in some fruit orchards. Türkiye Entomoloji Bülteni, 7 (3), 239-247.
• Tolga M.F., Erkan A., Yıldırımoğlu H., Şengün A., Yanarca B. 2018. Akdeniz meyvesineği [Ceratitis capitata (Wiedemann,1824) (Diptera: Tephritidae)] istilasının engellenmesi, 13-14”. In: Proceedings of the Uluslararası Tarım, Çevre ve Sağlık Kongresi, Aydın, 283 pp.
• Tolga M.F., Akkan Ü., Helvacıoğlu Ö., Fırat F., 2019. İzmir İli Karaburun ilçesinde izole alanda Akdeniz meyvesineği, Ceratitis capitata (Diptera:Tephritidae) popülasyon değişimi ve toplu mücadelenin etkisi. In: Proceedings of the 4th International Anatolian Agriculture, Food, Environment and Biology Congress, Afyon, 1065 pp.
• Tunçyürek M., 1972. Recent Advances in the bio-ecology of Ceratitis capitata Wield. in Turkey. OEPP/EPPO Bulletin, 2(6), 77-81.
• Yayla M., Satar S., 2017. Efficacy of different methods to control Mediterranean fruit fly. Türkiye Entomoloji Bülteni 7 (4), 267-276.
• Zümreoğlu A., 1986. İzmir ve civarında turunçgil ve meyve ağaçlarında zarar yapan Akdeniz meyvesineği (Ceratitis Capitata Wield.)’nin önemi ve popülasyon dalgalanmasına etki eden faktörler. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 23 (2), 30-40.
• Zümreoğlu A., 1990. Standardization of medfly (Ceratitis capitata Wied.) trapping for use in sterile insect technique programmes: two-year ınvestigations on the efficiency of various medfly trapping systems in Western part of Turkey. Türkiye Entomoloji Dergisi 14 (3), 155-166.