Pistacialarda sorun olan Septoria pistaciarum Caracc.’a karşı bazı fungisitlerin etkinliklerinin belirlenmesi

Yıl 2025, Cilt: 65 Sayı: 1, 27 - 36, 01.04.2025

Kamil Sarpkaya , Arzu Afra Dinçer

https://doi.org/10.16955/bitkorb.1572782

Öz

Antep fıstığı (Pistacia vera L.), yüksek besin değerine sahip olması ve uluslararası pazarlarda da talep görmesi nedeniyle stratejik bir tarım ürünü olarak kabul edilir. Son yıllarda üretim alanlarının genişlemesiyle birlikte, Antep fıstığı yetiştiriciliği artarken, hastalık ve zararlılarla mücadele ön plana çıkmaktadır. Septoria pistaciarum Caracc.’ın, sebep olduğu Septoria yaprak lekesi hastalığı Antep fıstığı ağaçlarında yaprak lekeleri oluşturan önemli bir fungal patojendir. Bu çalışmada farklı Pistacia türlerinden elde edilen on izolat üzerinde farklı gruptan yer alan fungisitlerin etkinlikleri araştırılmıştır. Patojen fungusun in vitro miseliyal radial gelişimin inhibe edilmesinde azoxystrobin + difenoconazole etken maddeli fungisitin 1.25 ml l-1 dozunda %85.15 düzeyinde en yüksek oranda gelişimin engellendiği, dodine’in 0.3 ml l-1 dozunda fungal gelişimin %10.30 ile en düşük düzeyde inhibe edildiği görülmüştür. Karabük ilinde S. pistaciarum ile bulaşık Antep fıstığı ağaçlarında yürütülen çalışmada boscalid + pyraclostrobin etken maddeli fungisitin 75 g/100 l su dozunda %85.81 oranında en yüksek biyolojik etkinliği göstediği, azoxystrobin + tebuconazole etken maddeli fungisitin 75 ml/100 l su dozunda %83.80 düzeyinde hastalık kontrolü sağladığı görülmüştür. Septoria yaprak lekesi hastalığının kontrolünde en düşük biyolojik etkinliği prochloraz (%33.44) etken maddeli fungisit göstermiştir. Bu sonuçlar, Antep fıstığı yetiştiriciliğinde Septoria yaprak lekesi hastalığı ile mücadelede kullanılan fungisitlerin etkililik oranlarını ortaya koyarak, hastalık kontrolü açısından önemli veriler sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Septoria pistaciarum, Antep fıstığı, fungisit, hastalık kontrolü

Proje Numarası

TÜBİTAK-2209-A 1919B012005296

Efficacy of some fungicides against Septoria pistaciarum Caracc. on Pistacia species in Türkiye

Öz

Pistachio (Pistacia vera L.) is considered a strategic agricultural product due to its high nutritional value and demand in international markets. With the expansion of production areas in recent years, pistachio cultivation has increased, while the management of pest and diseases comes to the fore. Septoria leaf spot disease caused by Septoria pistaciarum Caracc. is an important fungal pathogen causing leaf spots on pistachio trees. In this study, the efficacy of fungicides from different groups on ten isolates obtained from different Pistacia species was investigated. In the inhibition of mycelial radial growth of the pathogen fungus in vitro, the highest level of inhibition was 85.15% at a dose of 1.25 ml l-1 with azoxystrobin + difenoconazole, while the lowest level of inhibition was 10.30% at a dose of 0.3 ml l-1 with dodine. In the study carried out in pistachio trees contaminated with S. pistaciarum in Karabük province, it was observed that the highest biological activity of boscalid + pyraclostrobin fungicide at a dose of 75 g/100 l of water was 85.81%, and azoxystrobin + tebuconazole fungicide at a dose of 75 ml/100 l of water provided 83.80% disease control. The fungicide with the active ingredient prochloraz (33.44%) showed the lowest biological activity in the control of Septoria leaf spot disease. These results provide important data in terms of disease control by revealing the effectiveness rates of fungicides used in the control of Septoria leaf spot disease in pistachio cultivation.

Anahtar Kelimeler

Septoria pistaciarum, pistachio, fungicide, disease control

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK

Proje Numarası

TÜBİTAK-2209-A 1919B012005296

Teşekkür

TÜBİTAK– 2209-A Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Desteği Programı kapsamında yapılan “Pistacialarda sorun olan Septoria pistaciarum (Carac.) a karşı bazı fungusitlerin etkinliklerinin belirlenmesi” adlı bu çalışmada arazi surveyi, etmenin izolasyonu ve patojenisite çalışmaları yapılarak hazırlanmıştır. Proje desteklerinden dolayı TÜBİTAK'a teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Abbott W.S., 1925. A method of computing the effectiveness of an insecticide. Journal of Economic Entomology, 18, 265-267. http://dx.doi.org/10.1093/jee/18.2.265a
• Ak B.E., and Kaska N., 1997. Determination of viability and germination rates of Pistacia spp. pollen kept for artificial pollination. Acta Horticulturae 470, 300-308. https://doi.org/10.17660/ActaHortic.1998.470.42
• Alberoni G., Collina M., Pancaldi D., Brunelli A., 2005. Resistance to dicarboximide fungicides in Stemphylium vesicarium of Italian pear orchards. European Journal of Plant Pathology, 113, 211–219. https://doi.org/10.1007/s10658-005-2332-3
• Anonymous 2024a. Meyve-bağ hastalıkları standart ilaç deneme metotları.pdf (tarimorman.gov.tr) (accessed date: 17.07.2024).
• Anonymous 2024b. US EPA, pesticide product label, PRISTINE FUNGICIDE,11/30/2022. (accessed date: 23.10.2024).
• Avenot H.F., Michailides T. J., 2007. Resistance to boscalid fungicide in Alternaria alternata isolates from pistachio in California. Plant Disease, 91 (10), 1345-1350. doi: 10.1094/PDIS-91-10-1345
• Aydin M.H., Canpolat S., Uzun T., 2023. Some soilborne pathogens causing root rot and wilting of pistachio trees in southeastern Turkey. Canadian Journal of Plant Pathology, 46 (4), 395–409. https://doi.org/10.1080/07060661.2023.2282549
• Call R.E., Matheron M.E., 1994. Control of Septoria leaf spot of pistachio (Pistacia vera). Hortscience, 29 (12). , 1408-1409.
• Chitzanidis A., 1956. Species of Septoria on the leaves of Pistacia vera and their perfect states. Annales de l’Institut Phytopathologique Benaki, 10 (1-2), 29–44.
• Crous P.W., Quaedvlieg W., Sarpkaya K., Can C., Erkılıç A., 2013. Septoria-like pathogens causing leaf and fruit spot of pistachio. IMA fungus, 4 (2), 187-199. doi:10.5598/imafungus.2013.04.02.04
• Erdurmuş G., Canpolat S., Tülek S., Demiröz D., Alpkent Y.N., Gümrükcü E., 2024. In vitro sensitivity of the tomato early blight disease agent Alternaria alternata to some fungicides. Plant Protection Bulletin, 64 (3), 5-12. https://doi.org/10.16955/bitkorb.1368744
• Gusella G., López‐Moral A., Antón‐Domínguez B.I., Trapero C., Polizzi G., Trapero A., Michailides T.J., Agustí‐Brisach C., 2024. Current status of pistachio diseases in countries of the Mediterranean Basin. Plant Pathology, 73 (8), 2005–2029. https://doi.org/10.1111/ppa.13962
• Hadizadeh I., Banihashemi Z., 2007. Vegetative compatibility grouping of Verticillium dahlia from pistachio in Iran. Phytopathologia Mediterranea, 46, 272–284. https://www.jstor.org/stable/26556447
• İlikçioğlu E., 2022. Türkiye’de ve dünyada antepfıstığı üretimi ve ticareti. In: Antepfıstığı Yetiştiriciliği. Ak B.E., Pakyürek M., (Eds.). Iksad Publications, Ankara, 19-33 pp.
• López-Moral A., Agustí-Brisach C., Raya M.D.C., Lovera M., Trapero C., Arquero O., Trapero A., 2022. Etiology of Septoria leaf spot of pistachio in southern Spain. Plant Disease, 106 (2), 406-417. doi:10.1094/PDIS-02-21-0331-RE
• Michailides T.J., Morgan D.P., Doster M.A., 1994. Diseases of pistachio in California and their significance. In: I. International Symposium on Pistachio, 20 September 1994, Adana, Türkiye p. 337-344.
• Ören E., Palacioğlu G., Bayraktar H., 2023. First report of pistachio dieback and canker caused by Fusarium proliferatum in Turkey. Journal of Plant Pathology, 105 (2), 613. https://doi.org/10.1007/s42161-023-01320-5
• Pappas A.C., Vellios E.K., Mylonopoulos I.S., Chatzidimopoulos M., Vlassacoudis A., 2010. Sensitivity of Septoria pyricola isolates to carbendazim, DMI and QoI based fungicides and to boscalid, in Greece. Phytopathologia Mediterranea, 49 (2), 227–238. https://www.jstor.org/stable/26458596
• Sarpkaya K., 2014. Antepfıstığında karazenk hastaliğina neden olan Pseudocercospora pistacina’nın biyolojisi, epidemiyolojisi ve mücadelesine yönelik çalışmalar. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, 127 p., Adana.
• Trouillas F.P., Nouri M.T., Bourret T.B., 2022. Identification and characterization of Phytophthora species associated with crown and root rot of pistachio trees in California. Plant Disease, 106, 197–206. https://doi.org/10.1094/PDIS-05-21-1064-RE
• Yılmaz K., Çolak Ö., 2008. Ganoderma cinsi Basidiomycet’lerde misel kitlesinin optimal geliştiği sıvı ve katı besi yerlerinin araştırılması. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, Cilt, 17-2.