Trifloxysulfuron-sodium ve fluometuron herbisitlerinin pamuk ve domuz pıtrağı (Xanthium strumarium L.) üzerine etkileri

Yıl 2025, Cilt: 65 Sayı: 3, 5 - 13, 30.09.2025

İslam Emrah Süer , Nihat Tursun

https://doi.org/10.16955/bitkorb.1622109

Öz

Pamuk işlenmesi bakımından tekstil, yem ve yağ sanayisi gibi birçok sektörün doğal hammaddesi olan önemli bir endüstri bitkisidir. Pamukta verim ve kaliteyi etkileyen faktörlerden biri de yabancı otlardır. Bu yabancı otlardan domuz pıtrağı (Xanthium strumarium L.) pamuk ile beraber çıkış yaparak yüksek bir rekabet oluşturur. Bu çalışmada, pamuk üretiminde sorun olan domuz pıtrağına karşı kullanılan herbisitlerin pamukta verim unsurları ve domuz pıtrağına olan etkinliğini belirlemek amacıyla 2020 yılında iki ayrı lokasyonda tarla denemeleri kurulmuştur. Denemeler, tesadüf blokları deneme desenine göre 4 tekerrürlü olacak şekilde yapılmıştır. Tarla denemelerinde trifloxysulfuron-sodium (TFS) (10, 15 ve 20 g ha-1) ve fluometuron (FLM) herbisitlerin (2, 2,5 ve 3 l ha-1) farklı dozları uygulanmıştır. Çalışma sonucunda herbisit uygulamalarının pamuk ve domuz pıtrağına olan etkileri her iki lokasyonda 28. günde değerlendirilmiştir. Trifloxysulfuron-sodium farklı doz uygulamalarında domuz pıtrağı kontrolünde %90'nın üzerinde etkili olduğu, fluometuronun ise farklı doz uygulamalarında etkinliğinin düşük olduğu belirlenmiştir. Herbisit uygulamalarının pamuktaki etkilerine bakıldığında, trifloxysulfuron-sodium’un farklı doz uygulamalarında herhangi bir fitotoksisiteye neden olmadığı, fluometuronun’un ise farklı doz uygulamalarında fitotoksisite gösterdiği görülmüştür. En yüksek pamuk ve lif verimi 15 g ha-1 trifloxysulfuron-sodium uygulamasından elde edilmiştir. Uygulamaların pamuk lif inceliği, lif uzunluğu ve lif mukavemeti üzerindeki etkilerinin önemli olmadığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

domuz pıtrağı , fitotoksisite , pamuk verimi , lif verimi , lif kalitesi , Türkiye

Proje Numarası

TAGEM/BSAD/A/20/A2/P1/2028.

Effects of trifloxysulfuron-sodium and fluometuron herbicides on cotton and cocklebur (Xanthium strumarium L.)

Öz

Cotton is an important industrial crop that is the natural raw material for many sectors such as textile, feed and oil industries. One of the factors affecting the yield and quality of cotton is weeds. Among these weeds, cocklebur (Xanthium strumarium L.) appears together with cotton and provides strong competition. In this study, field experiments were conducted at two different locations in 2020 to determine the efficacy of herbicides against cocklebur, which is a problem in cotton production, on yield elements in cotton and in cocklebur. The experiments were laid out according to the randomized block trial system with four replications. Different doses of the herbicides trifloxysulfuron sodium (TFS) (10, 15 and 20 g ha-1) and fluometuron (FLM) (2, 2.5 and 3 l ha-1) were used in the field experiments. As a result of the study, the effects of herbicide applications on cotton and cocklebur were evaluated on the 28th day in both sites. It was found that trifloxysulfuron- sodium was more than 90% effective in controlling cocklebur at different doses while fluometuron was found to be less effective at different doses. Regarding the effects of herbicide applications on cotton, trifloxysulfuron-sodium was found to cause no phytotoxicity at different dosages, while fluometuron showed phytotoxicity at different dosages. The highest cotton and fiber yields were obtained when 15 g ha-1 of trifloxysulfuron-sodium was applied. It was found that the effects of the applications on cotton fiber fineness, fiber length, and fiber strength were not significant.

Anahtar Kelimeler

Xanthium strumarium L. , phytotoxicity , cotton yield , fiber yield , fiber quality , Türkiye

Destekleyen Kurum

Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü

Proje Numarası

TAGEM/BSAD/A/20/A2/P1/2028.

Teşekkür

Projeye verdiği destekten dolayı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğüne teşekkür ederiz

Kaynakça

• Anonymous, 2017. Pamuk sektör raporu. Turkey. http://www.upk.org.tr/User_Files/kitaplik/ulusal-pamuk-konseyi-pamuk-sektor-raporu-2017.pdf (accessed date: 10.06.2024).
• Anonymous, 2023. Data portal for statistics. Crop production statistics. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=92&locale=tr (accessed date: December 2023).
• Anonymous, 2024. Cotton: world markets and trade. https://apps.fas.usda.gov/psdonline/circulars/cotton.pdf (accessed date: 18.07.2024).
• Arslan Z.F., 2018. Şanlıurfa ili pamuk tarlalarında sulama sonrası yabancı otlar ile ilgili yaşanan değişimler, sorunlar ve çözüm önerileri. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 22 (1), 109-125. https://doi.org/10.29050/harranziraat.306920
• Arslan E., Kitiş Y.E., 2021. Antalya ili pamuk (Gossypium hirsutum L.) ekim alanlarında görülen yabancı otlar ve popülasyon durumları. Turkish Journal of Weed Science, 24 (2), 141-149.
• Basal H., Karademir E., Goren H.K., Sezener V., Dogan M.N., Gencsoylu I., Erdogan O., 2019. Cotton production in Türkiye and Europe. In: Cotton production. Jabran K., Singh Chauhan B. (Eds.). John Wiley & Sons, Ltd., 297–321 p. https://doi.org/10.1002/9781119385523.ch14
• Boz Ö., Doğan M.N., 2004. Aydın ili pamuk ekim alanlarındaki yabancı otlar ve mücadelesi. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 1 (2), 13-16.
• Byrd J.D., Coble H.D., 1991. Interference of common cocklebur (Xanthium strumarium) and cotton (Gossypium hirsutum). Weed Technology, 5 (2), 270-278. https://doi.org/10.1017/S0890037X00028098
• Chachalis D., Galanis M., 2007. Weed control and cotton response to combinations of acetochlor with fluometuron. Journal of Food, Agriculture & Environment, 5 (3/4), 198-201.
• Coble H.D., Byrd J.D., 1992. Interference of weeds with cotton. In: Weeds of cotton: characterization and control. McWhorter C.G., Abernathy J.R. (Eds.). The Cotton Foundation, Memphis, TN, USA, 73-84 p.
• Güncan A., 2016. Yabancı otlar ve mücadele prensipleri. Selcuk Üniversitesi Yayınları, 3. Baskı, Konya, Türkiye, 311 s.
• Keskinkılıç K., 2014. Türkiye pamuk durumundaki gelişmeler. İzmir Ticaret Borsası, Raporlar, İzmir, Türkiye, 41 s.
• Kaloumenos N.S., Veletza V.G., Papantoniou A.N., Kadis S.G., Eleftherohorinos I.G., 2005. Influence of pyrithiobac application rate and timing on weed control and cotton yield in Greece. Weed Technology, 19 (1), 207-216. doi:10.1614/WT-04-188
• Özaslan C., Bükün B., 2013. Determination of weeds in cotton fields in Southeastern Anatolia Region of Turkey. Soil- Water Journal, 2 (2), 1777-1784.
• Özkil M., Serim A.T., Torun H., Üremiş İ., 2019. Antalya ili pamuk (Gossypium hirsutum L.) tarlalarında bulunan yabancı ot türlerinin, dağılım ve yoğunluklarının saptanması. Turkish Journal of Weed Science, 22 (2), 185-191.
• Özkil M., Üremiş İ., 2021. Determination of the control methods of Ipomoea triloba L. (three lobe morning glory) in cotton fields. Plant Protection Bulletin, 61 (3), 20-27. https://doi.org/10.16955/bitkorb.880594
• Pala F., Mennan H., 2018. Diyarbakır ili pamuk ekim alanlarında sorun olan yabancı otlar ve uygulanan control yöntemlerinin araştırılması. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 55 (1), 111-117. doi: 10.20289/zfdergi.330081
• Rezakhanlou A., Mirshekari B., Zand E., Farahvash F., Baghestani M.A., 2014. Analyzing the effects of the reduced amounts of the trifloxysulfuron herbicide on controlling the Xanthium strumarium weed in cotton. Advances in Environmental Biology, 8 (10), 367-375.
• Richardson R.J., Wilson H.P., Armel G.R., Hines T.E., 2003. Mixtures of CGA 362622 and bromoxynil for broadleaf weed control in bromoxynil-resistant cotton (Gossypium hirsutum). Weed Technology, 17, 496-502. https://doi.org/10.1614/0890-037X(2003)017[0496:MOCABF]2.0.CO;2
• Richardson R.J., Wilson H.P., Armel G.R., Hines T.E., 2004. Influence of adjuvants on cotton (Gossypium hirsutum) response to postemergence applications of CGA 362622. Weed Technology, 18 (1), 9-15. https://doi.org/10.1614/WT-02-058
• Richardson R.J., Wilson H.P., Armel G.R., Hines T.E., 2007a. Preemergence herbicides followed by trifloxysulfuron postemergence in cotton. Weed Technology, 21 (1), 1-6. https://doi.org/10.1614/WT-05-047.1
• Richardson R.J., Wilson H.P., Armel G.R., Hines T.E., 2007b. Growth stage affects cotton (Gossypium hirsutum) response to trifloxysulfuron. Weed Technology, 21 (1), 37-40. https://doi.org/10.1614/WT-05-025.1
• Sathishkumar A., Srinivasan G., Subramanian E., Rajesh P., 2021. Weed management in cotton: a review. Agricultural Reviews, 43 (1), 1-10.
• Süer İ.E., Eşitmez B., Ateş E., Kahraman Ş., Avşar Ö., 2024. Damla sulama sistemi ile yetiştiriciliği yapılan çeltikte herbisitlerin yabancı otlara karşı etkinliğinin belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 29 (3), 649-662. https://doi.org/10.37908/mkutbd.1446917
• Süer İ.E., Tursun N., 2024. Weeds in the cotton growing areas in the southeastern anatolia region. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 28 (2), 209-221. doi: 10.29050/harranziraat.1406951
• Şahin S., Gürbüz R., Çoruh İ., 2020. Iğdır ili pamuk üretim alanlarında görülen yabancı ot türlerinin belirlenmesi ve bazı herbisitlerin yabancı otlanma ile pamuk verimine olan etkilerinin araştırılması,. Journal of Agriculture, 3 (2), 40-48. https://doi.org/10.46876/ja.822131
• Tariq M., Abdullah K., Ahmad S., Abbas G., Rahman M.H., Khan M.A., 2020. Weed management in cotton. In: Cotton production and uses. Ahmad, S., Hasanuzzaman, M. (Eds.).. Springer, Singapore, 145-161. https://doi.org/10.1007/978-981-15-1472-2_9
• Tursun N., Budak S., Kantarcı Z., 2016. The effects of row spacing on determination of critical period for weed control in cotton (Gossypium hirsitum L.). Biotech Studies, 25, 100-105. http://doi.org/10.21566/tarbitderg.281866
• Uygur F.N., 1991. Herboloji araştırma yöntemleri. Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bitki Koruma Bölümü, Yardımcı Ders Notu, Adana, Türkiye, 69 s.