Hayat Bilgisi Dersinde Çocuk Hakları: Bir İhtiyaç Analizi Çalışması

Yıl 2023, , 50 - 63, 30.06.2023

Esra Nur Tunç , İrem Pamuk

https://doi.org/10.47130/bitlissos.1228213

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmanın amacı, Bitlis ilindeki bir ilkokulda öğrenim gören 3.sınıf öğrencilerinin çocuk haklarına dair bir eğitim programı geliştirmeden önce ihtiyaç analizi çalışması yapmaktır. Bu çalışma, nitel araştırma türlerinden durum çalışması desenine göre yürütülmüştür. Çalışma 25 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın veri toplama aracı olarak Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu kullanılmıştır. Çalışmanın verileri MAXQDA nitel veri analiz programı ile içerik analizi yoluyla çözümlenmiştir. Öğrencilerin görüşleri arasındaki benzerlik ve farklılıkları tespit edebilmek için karşılaştırmalar yapılarak kategoriler oluşturulmuştur. Bu çalışmada ilkokul 3. sınıf öğrencilerinin hak kavramı ve çocuk hakları kavramı tanımı, öğrencilerin sahip olduklarını düşündükleri hakları ve öğrencilerin sahip olup kullanamadığı haklar konularında farkındalıkları belirlenmiştir. Bu çalışma sonucunda kapsamlı bir çocuk hakları eğitimine ihtiyaçları olduğu ortaya çıkmıştır. Ayrıca çocukların hakları konusunda yetersiz bilgiye sahip olduğu ve konu ile ilgili eğitim programının tasarlanıp uygulanması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Çocuk hakları, İhtiyaç analizi, Çocuk hakları eğitimi, Hayat bilgisi

Child Rights Education in Life Studies Lessons: A Needs Analysis

Öz

The aim of this study is to conduct a needs analysis study for 3rd grade students studying at a primary school in Bitlis before developing an education program on children's rights. This study was carried out according to the case study pattern, which is one of the qualitative research types. The study was carried out with 25 students. Semi-Structured Interview Form was used as the data collection tool of the study. The data of the study were analyzed through content analysis with the MAXQDA qualitative data analysis program. In order to determine the similarities and differences between the views of the students, comparisons were made and categories were created. In this study, primary school 3rd grade students' awareness of the concept of rights and the concept of children's rights, the rights they think they have, and the rights that students can or cannot use were determined. As a result of this study, it was revealed that they needed a comprehensive child rights education. In addition, it is recommended that children have insufficient knowledge about their rights and that a training program should be designed and implemented.

Anahtar Kelimeler

Children's right, Needs analysis, Child rights education, Life studies

Kaynakça

• Akyüz, E. (2000). Ulusal ve uluslararası hukukta çocuğun haklarının ve güvenliğinin korunması. Milli Eğitim Basımevi.
• Balaban, G. G., Çiftçi, K. & Aydoğan, Y. (2017). Çocukların çocuk haklarına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Pınarcık, Ö. & Özözen Danacı, M. (Editörler), Uluslararası Çocuk Hakları Kongresi Tam Metin Kitabı. (ss. 400- 411). Eğiten Kitap.
• Berg, B. L. & Lune, H. (2017). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Eğitim Yayınevi.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi Yayınları.
• Covell, K. & Howe, R. B. (1999). “The impact of children’s rights education: A canadian study.” The International Journal of Children’s Rights, 7(2), 171- 183.
• Covell, K. Howe, R. B. & McNeil, J. K. (2010). Implementing children’s human rights education in schools. Improving Schools, 13(2), 117-132.
• Covell, K. Howe, R. B. & Polegato, J. L. (2011). Children's human rights education as a counter to social disadvantage: A case study from England. Educational Research, 53(2), 193-206.
• Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry & research design: Choosing among five approaches. SAGE Publications.
• Çarıkçı, S. (2019). Çocuk hakları eğitimi programının ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin çocuk hakları tutum ve farkındalıklarına etkisi [Doktora Tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Davey, L. (2009). The application of case study evaluations. Elementary Education Online, 8(2), 1-3.
• Ersoy, A. F. (2011). İlköğretim öğrencilerin çocuk haklarına ilişkin algıları. İlköğretim Online, 10(1), 20-39.
• Gültekin, M., Gürdoğan Bayır, Ö. & Balbağ, N. L. (2016). Haklarımız var: Çocukların gözünden çocuk hakları. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(24), 971-1005.
• Güven, S. & Kaymakcı, S. (2016). 2015 Hayat Bilgisi dersi (1, 2 ve 3. sınıflar) öğretim programının tanıtımı. Güven, S. & Kaymakcı, S. (Editörler), Hayat Bilgisi öğretimi. (ss. 62-79). Pegem Akademi Yayınları.
• Heywood, C. (2003). Baba bana top at!-Batı’da çocukluğun tarihi (E. Hoşsucu, Çev.). Kitap Yayınevi.
• Howe, R. B. & Covell, K. (2005). Empowering children: Children's rights education as a pathway to citizenship. University of Toronto Press.
• Karagöz, Y. (2002). Liberal öğretide adalet, hak ve özgürlük. Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 26(1), 267-295.
• Karaman Kepenekçi, Y. & Soydan, T. (2008). Eğitim hakkı. Gönül Akçamete, A. & Türkkan, İ. (Editörler), Eğitim Bilimleri Bakış Açısıyla Türkiye Cumhuriyeti’nde Eğitimin Çağdaş Değerlerle İrdelenmesi Çalıştayı. (ss. 121-135). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
• Koçak, N. (2001). Erken çocukluk döneminde eğitim ve Türkiye’de erken çocukluk eğitiminin durumu. Milli Eğitim Dergisi, 151(4), 45-52.
• Paker, T. (2015). Durum çalışması. Seggie, F. N. & Bayyurt, Y. (Editörler). Nitel araştırma. Yöntem, teknik, analiz ve yaklaşımları. (ss. 119-135). Anı Yayıncılık.
• Pamuk, İ. (2020). Almanya’da toplum bilimleri (gesellschaftswissenschaften) dersinde çocuk hakları eğitimi. Ekev Akademi Dergisi, 84, 359-376.
• Peker-Ünal, D. (2010). İlköğretim öğretmenlerine yönelik web tabanlı çocuk hakları eğitimi programı [Yayımlanmamış Doktora tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Ruck, M. D., Keating, D. P., Abramovitch, R., & Koegl, C. J. (1998). Adolescents’ and children’s knowledge about rights: Some evidence for how young people view rights in their own lives. Journal of Adolescence, 21(3) 275–289.
• Silverman, D. (2010). Doing qualitative research: A practical hand-book. Sage Publications. Smith, A. B. (2007). Children's rights and early childhood education: links to theory and advocacy. Australasian Journal of Early Childhood, 32(3), 1-8.
• Smith, H. W. (1975). Strategies of socialresearch: the methodologi alı magination, prentice hall ınc. englewood cliffs. New Jersey.
• Sural, Ü. Ç., & Aksoy, N. (2021). Kamu ilkokullarında öğrenim gören dördüncü sınıf öğrencilerinin çocuk haklarına ilişkin görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 19(1), 343-367.
• Uçuş, Ş. (2013). Çocuk hakları eğitimi programının hazırlanması ve değerlendirilmesi [Yayımlanmamış Doktora tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• UNICEF. (2007). Progress for children: A World fit for children statistical review. New York, USA.https://www.unicef.org/media/86506/file/Progress_for_Children_No_6_revised.pdf.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.