Asaf Hâlet Çelebi's Potrait and An Intertextual Approach to Asaf Hâlet Çelebi's Kunâla Poem

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 1, 87 - 106, 30.06.2019

Selim Ümütlü

Öz

Asaf Hâlet Çelebi is one of the most extraordinary
poets of 20th century Turkish literature with his poems and lifestyle. Çelebi has
succeed in creating a unique and inimitable style of poetry by transforming
what he has acquired from his personal readings of a vast cultural geography
which span from Anatolia to India.These readings change in the subconscious of
Çelebi.  However the readers usually
describe his poems "weird", "eccentric", "odd".  The readers have to make an effort for understanding
his poems which contain intense cultural references and some surrealistic
elements. In addition to his poet identity, Çelebi, who has an investigative
personality, has put his signature under important works in form of literary
translation and research by means of foreign language he knows. He has reflected
the various information he got during the reading and research process to his
poetry in different images. This situation shows the importance of intertextual
reading for understanding his poems.The researchs of the transformation of
subtext in Çelebi's poems is important for the analysis of poems. The aim of
this study is to present the potrait of the poet as an artist and present a new
approach to the meaning dimension of Asaf Hâlet Çelebi's Kunala poem by using the
theory of intertextuality.

Anahtar Kelimeler

Asaf Hâlet Çelebi, Kunâla, intertextuality

Asaf Hâlet Çelebi'nin Portresi ve Kunâla Şiirine Metinlerarası Bir Bakış

Öz

Asaf Hâlet Çelebi, gerek şiirleriyle gerekse yaşam tarzıyla 20.
yüzyıl Türk edebiyatının en sıra dışı şairlerinden biridir. Onun şiirlerini
okuyanlar her ne kadar "tuhaf", "eksantrik (ayrıksı)",
"garip" gibi yakıştırmalar yapsalar da Çelebi, Anadolu'dan Hindistan'a
uzanan geniş bir kültürel coğrafyaya dair kişisel okumalarından elde
ettiklerini bilinçaltında dönüştürerek kendine özgü ve taklit edilemez bir şiir
tarzı oluşturmayı başarmıştır. Onun yoğun kültürel göndermeler ve yer yer
gerçeküstücü ögeler içeren şiirlerinin anlaşılabilmesi okuyucunun belirli bir
çabasını gerektirmektedir. Şair kimliğinin yanı sıra, araştırmacı bir kişiliğe
de sahip olan Çelebi, bildiği yabancı dillerin sağladığı imkânla edebî çeviri
ve inceleme türünde önemli eserlere imza atmıştır. Okuma ve araştırma sürecinde
edindiği çeşitli bilgileri de farklı görünümlerle şiirine yansıtmıştır. Bu
durum onun şiirlerinin anlaşılmasında metinlerarası bir okumanın önemini ortaya
koymaktadır. Alt metinlerden gelen unsurların Çelebi'nin şiirinde yaşadığı
dönüşümün incelenmesi şiirlerin çözümlenmesi adına önem arz etmektedir. Bu
çalışmanın amacı, şairin bir sanatçı olarak portresini ortaya koymak ve
metinlerarası ilişkiler kuramından yararlanarak Asaf Hâlet Çelebi'nin Kunâla
adlı şiirinin anlam boyutuna yeni bir yaklaşım sunmaktır. 

Anahtar Kelimeler

Asaf Hâlet Çelebi, Kunâla, metinlerarasılık

Kaynakça

• Acar, Z. (2007). Şiiri Kelime, Kelimesi Şiir Olan Şair. Türk Edebiyatı dergisi, S. 410 , 27-31. Aktulum, K. (1999). Metinlerarası İlişkiler. Ankara: Öteki Yayınevi.Alpaslan, G. (2007). Metinlerarası İlişkiler ve Gılgamış Destanının Çağdaş Yorumları. İstanbul: Multılıngual Yayınevi.Aytaç, G. (2003). Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimi. İstanbul: Say Yayınları.Ayvazoğlu, B. (2014). He'nin İki Gözü İki Çeşme. İstanbul: Kapı Yayınları.Budda, Ö. H. (1935). Dinler Tarihi I, İstanbul: Vakit Yayınları.Burlınngame, W. (1994). Buddhist Parables. Delhi: Motılal Banarsıdass Publishers.Çelebi, A. H. (1948). Divyavadana, Kunâla'nın hikâyesi. Büyük Doğu dergisi, S.84, 10.Çelebi, A. H. (2015). Pali Metinlerine Göre Gotama Buddha. Ankara: Hece Yayınları.Çelebi, A. H. (2018). Bütün Şiirleri. İstanbul: Everest Yayınları.Çelebi, A. H. (2018). Bütün Yazıları (Haz. Hakan Sazyek). İstanbul: Everest Yayınları.Çelebiler, N. (2003). On Üç Yıl Tutkulu Bir Aşkla Binbir Gece Masallarındaki Gibi Bir Hayat Yaşadık. (Konuşan: Abdurrahim Karadeniz) H. Su, İ. Dirin, Ş. Özdemir (Editörler) Asaf Hâlet Çelebi Kitabı içinde (ss. 151-173). Ankara: Hece Yayınları.Doğan, M.C. (2003). A'dan Z'ye Asaf Hâlet Çelebi. İstanbul: YKY.İnan, M. A. (2010). Cumhuriyet'ten Sonra Türk Şiiri. Ankara: Eğitim-Bir-Sen Yayınları.Kaplan, M. (2018). Edebiyatımızın İçinden. İstanbul: Dergâh Yayınları.Kırımlı, B. (1995). Asaf Hâlet Çelebi Hayatı Sanatı Eserleri ve Fikirleri.(Doktora tezi) Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.Kırımlı, B. (2000). Asaf Hâlet Çelebi. İstanbul: Şûle Yayınları.Minnetoğlu, İ. (1958). Asaf Hâlet Çelebi için. H. Su, İ. Dirin, Ş. Özdemir (Editörler) Asaf Hâlet Çelebi Kitabı içinde (ss. 194-195). Ankara: Hece Yayınları.Miyasoğlu, M. (1983). Asaf Hâlet Çelebi. Türk Edebiyatı dergisi, C.37, Ekim 14-16.Miyasoğlu, M. (1993). Asaf Hâlet Çelebi, Ankara: Akçağ Yayınları.Moran, B. (2016). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri. İstanbul: İletişim Yayınları.Necatigil, B. (2009). Sevgilerde. İstanbul: Can Yayınları.Okay, O. (2003). Beylerbeyi'nde Bir Garip Çelebi. H. Su, İ. Dirin, Ş. Özdemir (Editörler) Asaf Hâlet Çelebi Kitabı içinde (ss.19-28). Ankara: Hece Yayınları.Onay, A.T. (2013). Açıklamalı Divan Şiiri Sözlüğü Eski Türk Edebiyatında Mazmunlar ve İzahı (Haz. Cemal Kurnaz). Ankara: Kurgan Edebiyat Yayınları.Orhanoğlu, H. (2007). Asaf Hâlet'in Aynasındaki Zaman. Türk Edebiyatı dergisi, S. 410, 16-19. Sazyek, Hakan, "Türk Romanında Postmodernist Yöntemler ve Yönelimler", Hece, 2002, S. 65-66-67, 510-528.Strong, J. S. (2008). The Legend of King Asoka. Delhi: Motılal Banarsıdass Publishers.Şen, C. (2014). Vurma Kazmayı Ferhâd: Asaf Hâlet Çelebi'nin Şiirlerinde Şahıslar. Ankara: Gece Kitaplığı Yayınları.Taner, H. (2018). Ölürse Ten Ölür Canlar Ölesi Değil. İstanbul: YKY.Uçman, A. (1993). "Çelebi, Asaf Hâlet" TDİA (C.8, ss.259-261).İstanbul: TDV Yayınları.Uludağ, S. (2016). Tasavvuf Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Kabalcı Yayınları.