Farklı Yulaf (Avena sativa L.) Genotiplerinin Tane Verimi ve Yem Kalitesi Yönünden Değerlendirilmesi

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 2, 81 - 89, 30.12.2024

Turhan Kahraman , Fırat Alatürk

Öz

Bu çalışma farklı yulaf genotiplerin tane verimi ile bazı yem kalite özellikleri incelenerek hayvan beslemesi için bölgeye uygun genotiplerin belirlenmesi amacıyla 2018-2019 ve 2019-2020 yetiştirme sezonlarında Edirne’de yürütülmüştür. Yirmi yulaf genotipin kullanıldığı denemede, 5 standart çeşit (Kırklar, Kahraman, Küçükyayla, Yeniçeri ve Sebat) yer almıştır. Deneme Tesadüf Blokları Deneme Desenine göre üç tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Araştırmada genotiplerin tane verimi (TV), bitki boyu (BB) ile bazı yem kalite özelliklerinden asit deterjan lif (ADF), nötral deterjan lif (NDF), ham protein (HP) ve nişasta miktarı (NM) değerleri incelenmiştir. Yılın ADF üzerine etkisi istatistiki anlamda önemli olmazken, diğer tüm özellikler üzerinde genotip, yıl ve genotip x yıl interaksiyonun etkisi istatistiki anlamda önemli bulunmuştur. Çalışma sonucuna göre ADF ile NDF arasında (r=0.8887**) pozitif ve önemli bir ilişki belirlenirken, NM ile ADF (r=-0.7787**) ve NDF arasında (r=-0.9465**) ise negatif ve önemli bir ilişki belirlenmiştir. İki yıl ortalamasına göre genotiplerin TV; 642.2-941.9 (861.4) kg da-1, BB; 98.5-130.3 (115.1) cm, ADF; %13.4-22.2 (16.3), NDF; %24.0-3,9 (30.1), HP; %10.6-13.1 (12.1) ve NM; %39.6-52.3 (45.1) arasında değişim göstermiştir. Tane verimi yönünden iki yıl ortalamasına göre 11 (941.9 kg da-1), 3 (926.2 kg da-1) ve 7 (917.4 kg da-1) nolu genotiplerden en yüksek verim alınmıştır. İncelenen kalite özellikleri yönünden 3, 15, 6 ve 7 nolu hatlar en kaliteli genotipler olarak belirlenmiştir. Tane verimi ve yem kalitesi yönünden Küçükyayla çeşidi ile 3, 7 ve 6 nolu genotiplerin bölge için en uygun olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yulaf , Avena sativa , tane verimi , protein , nişasta , ADF

Evaluation of Different Oat (Avena sativa L.) Genotypes for Grain Yield and Forage Quality

Öz

This study was carried out in Edirne during the 2018-2019 and 2019-2020 growing seasons in order to determine the genotypes suitable for the region for animal feeding by examining the grain yield and some feed quality characteristics of different oat genotypes. The research was established according to the "Randomized Complete Block Design" with three replications. Twenty oat genotypes were used in the experiment and 5 standard varieties (Kırklar, Kahraman, Küçükyayla, Yeniçeri and Sebat) were included. Grain yield (GY), plant height (PL) and some forage quality traits such as acid detergent fiber (ADF), neutral detergent fiber (NDF), crude protein (CP) and starch content (SC) values of the genotypes were investigated. While the year effect of genotypes was not statistically significant, genotype, year, genotype x year interaction was found statistically significant in terms of all other characteristics. According to the results of the study, a positive and significant correlation was determined between ADF and NDF (r=0.8887**), while a negative and significant correlation was determined between SC and ADF (r=-0.7787**) and NDF (r=-0.9465**). According to two-year average of oat genotypes ranged between GY; 642.2-941.9 (861.4) kg da-1, PH; 98.5-130.3 (115.1) cm, ADF; 13.4-22.2 (16.3%), NDF; 24.0-35.9 (30.1%), CP; 10.6-13.1 (12.1%) and SC; 39.6-52.3 (45.1%). In terms of grain yield, the highest yield was obtained from genotypes 11 (941.9 kg da-1), 3 (926.2 kg da-1) and 7 (917.4 kg da-1). The genotypes 3, 15, 6 and 7 were determined as highest quality genotypes. Küçükyayla variety and genotypes 3, 7 and 6 were determined to be the most suitable for the region in terms of grain yield and feed quality.

Anahtar Kelimeler

Oat , Avena sativa , grain yield , protein , starch , ADF

Kaynakça

• Çiçek, N. (2019). Aydın ekolojik koşullarında farklı yulaf (Avena sativa L.) genotiplerinin verim ve kalite bakımından karşılaştırılması. [Yüksek Lisans Tezi, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü]. Demir, B., Şahin, M., Hamzaoğlu, S., Aydoğan, S., Akçacık, A.G., Sait, Ç., Gür, S. (2022). Kuru ve Sulu Koşullarda Yetiştirilen Yulaf Genotiplerinin Bazı Kalite Parametrelerinin İncelenmesi. Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi, 11(3), 19-29.
• Dumlupınar, Z., Maral, H., Yıldırım, M., Gezginç, H., Dokuyucu, T., Akkaya, A. (2013). Bazı Ümitvar Yulaf Hatlarının Tarımsal Özellikler Bakımından Değerlendirilmesi. Türkiye 10. Tarla Bitkileri Kongresi 10-13 Eylül Selçuk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Konya, s. 511-516. Elgün, A., Türker, S., Bilgiçli, N. (2001). Tahıl ve Ürünlerinde Analitik Kalite Kontrolü. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Gıda Mühendisliği. Konya Ticaret Borsası Yayın No:2 Konya.