Uluslararası Biyosistem Mühendisliği Dergisi, tarım, biyolojik mühendislik, biyolojik sistemler (biyosistem) ve biyolojik kaynaklar mühendisliği ile ilgili farklı disiplinlerdeki bilim insanları ve tarımın tüm alanlarında mühendislik tekniklerinin uygulanması için online uluslararası hakemli bir dergidir.
Uluslararası Biyosistem Mühendisliği Dergisi yılda iki sayı olarak yayınlanır (Haziran ve Aralık). Makaleler, tarımsal enerji sistemleri, tarım makineleri, tarımsal yapılar ve çevre, toprak ve su kaynakları konularıyla ilgili gözlemler, ölçümler, süreç çalışmaları, modelleme ve veri analizlerini içermeli ve yeni, önemli ve özgün olmalıdır. Bu derginin okuyucu kitlesini, tarım ve biyosistem mühendisleri, bilim insanları, politika yapıcılar, öğretim üyeleri, öğrenciler, çiftçiler ve dünyanın dört bir yanındaki halkın ilgilenen üyeleri oluşturur.
Uluslararası Biyosistem Mühendisliği dergisi, ilgili tüm alanlardaki orijinal araştırmaları ve derleme makaleleri yayınlamaktadır.
Uluslararası Biyosistem Mühendisliği Dergisinin temel konuları;
Arazi ve Su Kaynakları:
Sulama, sulama iletimi ve kontrol sistemleri, drenaj, hidroloji, hidrolik, toprak ve su kaynakları yönetimi, bitkilerin su ihtiyacı, toprak erozyon kontrolü, toprak yapıları ve özellikleri, arazi toplulaştırması, kırsal alan planlaması ve tarımda GIS, GPS ve RS uygulamaları.
Tarımsal Enerji Sistemleri:
Yenilenebilir enerji kaynakları ve teknolojileri, biyokütle üretimi, yönetimi ve kullanımı, biyokütle enerjisi, biyoyakıtlar, enerji verimliliği ve korunması, tarımda güneş enerjisi teknolojisinin uygulanması. Elektrik kullanımı, elektroteknoloji, tarım enerji verimliliği, elektrik sistemleri ve elektrik yardımcı programları. Tarımsal ürünlerin mekanik özellikleri, kurutma, kalite, işleme ekipmanları ve yöntemleri.
Tarımsal Makine Sistemleri:
Tarım makinalarının tasarımı, üretimi ve yönetimi. Tarımsal güvenlik ve sağlık. Hassas tarım teknolojileri ve sistemleri. Tarımda robotik uygulamalar, görüntü işleme. Tarım, gıda ve biyolojik sistemler ile ilgili mekatronik, robotik ve otomasyon uygulamaları.
Tarımsal Yapılar ve Çevre
Tarımsal yapıların tasarımı (hayvan barınakları, seralar, ürün depolama yapıları), tarımsal yapılarda hava kalitesi. Hayvan barınaklarında iklimsel kontrol teknolojileri (ısıtma, soğutma ve nem alma), tarımsal yapılarda CFD uygulamaları ve koruyucu yapılar altında bitkisel üretim için kontrol stratejileri. Tarımsal atık yönetimi ve süreci. Tarımsal kirlilik kaynakları, kontrol stratejileri, biyofiltreler, gaz, PM, koku ve VOC emisyonları, hayvan ve bitki üretim sistemlerinin çevresel etki değerlendirmesi ve hayvan barınakları ve refah.
1) Kapsam
Biyosistem Mühendisliği Dergisi, tarım ve yaşam bilimleri ile ilgili bilim alanlarındaki Türkçe veya İngilizce dillerinden birisi ile yazılan özgün araştırma makalelerini yayınlar. Her sayıda bilimsel dergilerde yayınlanmış bilimsel yazıların, çalışmaların veya güncel gelişmelerin belirtilen konuda yoğun çalışmaları bulunan deneyimli yazarlarca yapılan bir sentezi, yorumu ve durum değerlendirmesini kapsayacak şeklinde en fazla 3 adet derlemeye de yer verilebilir.
2) Genel Kurallar
Dergiye sunulan makalelerin daha önce yayınlanmamış, yayınlanmak üzere bir yere sunulmamış ve yayın haklarının devredilmemiş olması gerekir. Dergide basılan eserlerin sorumluluğu yazar(lar)’ına aittir. Ayrıca yazar(lar) uluslararası ve ulusal bilim ve bilimsel yayın etik kurallarına uymak (International Committee of Medical Journal Editors ve Committee on Publication Ethics) zorundadırlar ve dergi bu konulardan sorumlu değildir. Dergi yılda 2 sayı olacak şekilde makaleleri yayınlanır.
3) Eser Sunumu
Makaleler, Dergipark aracılığı ile dergiye sunulmalıdır. Esere katkıda bulunan tüm yazarlar tarafından imzalanmış “Telif Hakkı Devri Sözleşmesi” eser online sisteme yüklenmelidir. Etik kurul kararı gerektiren klinik ve deneysel insan ve hayvanlar üzerindeki çalışmalar için ayrı ayrı etik kurul onayı alınmış olmalı, bu onay makalede belirtilmeli ve belgesi makale gönderilirken sisteme yüklenmelidir.
Dergiye gönderilecek makalelerin öncelikle yazar tarafından uygun intihal yazılım programlarıyla (iThenticate, Turnitin vb) makalenin benzerlik durumu belirtilmelidir. Bu nedenle, dergiye gönderilen makaleler/derlemeler ön değerlendirme sürecinde; iThenticate, Turnitin gibi yazılımlar aracılığıyla benzerlik oranları belirlenmelidir. Benzerlik oranının % 20’nin altında olması Editörler Kurulumuz tarafından kabul görmektedir. Belirlenen bu oranının üzerinde olan makaleler/derlemeler yazar(lar)a iade edilebilir.
4) Makale Değerlendirme Süreçleri
Uluslararası Biyosistem Mühendisliği Dergisi kendisine gelen çalışmaları değerlendirme sürecinde kör hakemlik ve değerlendirme yöntemini kullanmaktadır. Bu yöntemde çalışmaların yazar ve hakem kimlikleri gizlenerek birbirlerinden haberdar olmamaktadırlar.
Dergiye sunulan makale, Dergi Editörler Kurulunca ön değerlendirmeye tabii tutulur. Kurul, yazım kuralları ve içerik açısından dergide basılabilecek nitelikte bulmadığı makaleyi hakemlere göndermeden iade etme hakkına sahiptir. Dergide basılabilecek nitelikteki makaleler ise incelenmek üzere ait olduğu bilim alanında üç uzman hakeme gönderilir.
Hakemlerin oybirliği veya çoğunlukla basılmaya uygun bulmadığı makale hakkında yazar bilgilendirilir ve esere ait dokümanlar iade edilmez.
Makale, hakemler tarafından sunulduğu haliyle basıma uygun bulunmuş ise yazara eserin basıma kabul edildiği bilgisi iletilir.
Hakemler tarafından basıma kabul edilebilir bulunmasına karşın düzeltme önerisi yapılan makale, düzeltmelerin yapılması için hakem önerileriyle birlikte yazara gönderilir. Yazar otuz gün içinde düzeltmeleri yaparak eserin son şeklini bir asıl kopya, düzeltmeler listesi ve “Telif Hakkı Devri Sözleşmesi” ile birlikte Editöre iletmek zorundadır. Yazar(lar)ın kabul etmedikleri önerilerin gerekçelerini bilimsel kanıt ve kaynaklarla düzeltmeler listesinde açıklaması zorunludur. Editörler Kurulu, hakem raporları ve düzeltmelerle istenilenlere uyulma durumunu dikkate alarak makale hakkında nihai kararını verir ve sonuç yazara iletilir.
Basıma kabul edilmiş makale basılmadan önce sorumlu yazara son defa kontrol edilmek üzere gönderilir. Sorumlu yazar son kontrolleri yapılan makaleyi 10 gün içinde geri göndermek zorundadır. Yazarlar, basılan makalelerine online olarak Dergipark adresinden ulaşabilirler.
5) Makale Hazırlama İlkeleri
Dergiye sunulan eser, kapak sayfası ve makale olmak üzere iki ana bölümden oluşmalıdır.
1. İlk Sayfa: Makalenin Türkçe ve İngilizce başlıkları ile yazar ad ve açık adresleri içermelidir. Ayrıca sorumlu yazar ve tüm iletişim bilgileri kapak sayfasında verilmelidir.
2. Makale: Makaleler MS Word programında, A4 boyutundaki kağıda 12 punto Times New Roman yazı karakteri ile 1.5 satır aralıklı yazılmalıdır. Sayfanın sağında, solunda, 2cm, altında ve üstünde 3 cm boşluk bırakılmalıdır. Makalenin sayfaları ve her sayfada satırlar numaralandırılmalıdır. Metinde paragraf başı olarak ilk satır 1.25 cm olmalıdır.
Makale, “Kaynaklar” bölümü dahil (şekil ve çizelgeler hariç) 20 sayfadan uzun olmamalıdır. Yazar ad(lar)ı açık olarak yazılmalı ve unvan belirtilmemelidir. Toplam Çizelge ve Şekil sayısı 10’den fazla olmamalıdır.
Makale Başlığı: Kısa ve kapsayıcı olmalı, on beş kelimeyi geçmemeli ve ilk kelimenin baş harfi büyük olmak üzere küçük harfle ve koyu yazılmalıdır. İngilizce başlık aynı biçimde ve bir satır boşluk bırakılarak yazılmalıdır.
Öz: Türkçe “Özet” ve İngilizce “Abstract” 250 kelimeyi geçmemelidir. Özet, çalışmanın amacını, yöntemini ve sonuçlarını özetlemelidir.
Anahtar Sözcükler: Özetin bir satır altına mümkünse başlıkta bulunmayan, çalışmanın içeriği ile doğrudan ilişkili ve dizinlenmeyi kolaylaştıracak en fazla 5 anahtar sözcük yazılmalıdır.
1. Giriş: Bu bölümde; çalışmanın konusu özetlenmeli, konu hakkındaki mevcut bilgi doğrudan ilişkili önceki çalışmalarla değerlendirilmeli ve bilgi üretimine ihtiyaç duyulan hususlar vurgulanıp çalışma ile ilişkilendirilmelidir. Son olarak çalışmanın amacı net ve açık bir şekilde ifade edilmelidir. Makale içerisinde Kaynaklar başlığı hariç tüm başlıklar numaralandırılmalıdır. Başlığın ilk harfi büyük diğerleri küçük ve koyu yazılmalıdır.
2. Materyal ve Yöntem: Bu bölümde; çalışmada kullanılan canlı ve cansız materyaller, uygulanan yöntemler, değerlendirilen ölçütler, uygulanan deneme desenleri veya örnekleme yöntemleri ile istatistiksel analizler ve güven sınırları gerektiğinde kaynaklarla da desteklenerek açık ve net biçimde anlatılmalıdır. Bu amaçla gerektiğinde alt başlık kullanılmalıdır.
3. Bulgular: Bu bölümde çalışmada elde edilen bulgular şekil ve çizelgeler yardımıyla ve istatistiksel analizlere dayalı olarak açık ve net bir biçimde verilmelidir. Şekil ve çizelgelerdeki tüm verilerin metin içinde tekrarından kaçınılmalı, vurgulayıcı noktalar anlatılmalıdır. Aynı veriler hem grafik hem de çizelge ile verilmemeli, konuya en uygun araç seçilmeli, anlatımda tekrarlayan cümle ve ifadelerden kaçınılmalıdır.
4. Tartışma ve Sonuç: Bu bölümde elde edilen bulgular, uyum ve zıtlık açısından önceki çalışmalarla karşılaştırılmalı, doldurduğu bilgi açığı vurgulanmalı, önceki bölümlerdeki ifadelerin olduğu gibi tekrarından kaçınılmalıdır. Son olarak ulaşılan nihai sonuç ve varsa öneriler verilmelidir.
Makale düzeninde bölümlerin “Bulgular ve Tartışma” ve/veya “Sonuç” şeklinde düzenlenmesi mümkün ve yazar(lar)a bağlıdır.
Teşekkür: Gerekli ise bu bölümde çalışmaya veya makaleye katkı veren kişiler, destekleyen kurumlar (varsa proje numaralarıyla) belirtilmelidir.
Kaynaklar: Metin içinde kaynaklara atıf “yazar soyadı ve yıl” yöntemine göre yapılmalı ve yazımda aşağıdaki örnekler dikkate alınmalıdır: Türkçe yazılan makalelerde; tek yazarlı eserlere “…… bildirilmektedir (Kılıç, 2019).”, iki yazarlı eserlere “…. olduğu belirlenmiştir (Kılıç ve Boyacı, 2010).”, üç veya daha fazla yazarlı eserlere ise “…….. ortaya konmuştur ( Kılıç ve ark., 2000).” örneklerinde olduğu gibi atıf yapılmalıdır. Aynı noktada birden fazla esere atıf yapılacaksa kaynaklar tarih sırasıyla ve aynı tarihli olanlar alfabetik sıralama ile “… bildirilmektedir (Kılıç, 2017; Kılıç ve Boyacı, 2018; Kılıç ve ark., 2019).” örneğinde olduğu gibi yazılmalıdır. Yazara yapılan atıflar ise “Kılıç (2019)’a göre …”, “Kılıç ve Boyacı (2019), …bildirmektedirler.” ve “Kılıç ve ark., (2019), … belirlemişlerdir.” örneklerinde olduğu gibi verilmelidir. Aynı yazarın aynı tarihli birden fazla yayınına atıf varsa “… (Kılıç ve ark., 2019a, 2019b)” örneğindeki gibi yıldan sonra küçük harflerle tanımlanmalıdır.
Kaynaklar bölümünde, makalede atıfı yapılan tüm basılmış veya basıma kabul edilmiş eserler alfabetik olarak (yazarların soyadlarına göre) ve orijinal dilinde verilmeli ve kaynak isimlerinde kısaltma yapılmamalıdır. Kaynak belirtiminde “Anonim” veya “Anonymous” kelimeleri yerine kurum kısaltmaları yoksa tam adı verilmelidir. Makaledeki yanlış atıf ve kaynak gösterimlerine ait sorumluluk yazar(lar)a aittir.
Dergi:
Kılıç, İ., 2019. Biyosistem mühendisliği dergisi makale hazırlama ilkeleri. Biyosistem Mühendisliği Dergisi, 1: 1-15.
Kılıç, İ., Boyacı, S., 2019. Biyosistem mühendisliği dergisi makale hazırlama ilkeleri. Biyosistem Mühendisliği Dergisi, 1: 1-15.
Kitap:
Kılıç, İ., Boyacı, S., 2019. Biyosistem mühendisliği dergisi makale hazırlama ilkeleri. 2. Baskı, Aaaa Yayın Dağıtım, Bursa.
Kılıç, İ., Boyacı, S., 2019. Principles of article preparation in journal of biosystem engineering. 1st Edition, Aaaa Associates, Paris.
Kitap bölümü:
Boyacı, S., 2019. Biyosistem mühendisliği dergisi makale hazırlama ilkeleri. (Ed: İlker K), Kitap adı. Aaaa Ofset, Bursa, s. 1-20.
Boyacı, S., 2019. Principles of article preparation in journal of biosystem engineering. In: Kılıç İ (Ed), book name. Aaaa Academic Publishers, Paris, pp. 15-35.
Yazarı belirtilmeyen kurum yayınları ve internetten alınan bilgi:
TUİK, 2019. Tarımsal Yapı. T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü, Yayın No: 1579, Ankara.
FAO, 2010. Statistical database. http://faostat.fao.org/site/339/default.aspx. Accessed 01 January 2019.
Tezler:
Boyacı, S., 2014. K.S.Ü. Ziraat Fakültesi arastırma ve uygulama çiftligi etlik piliç kümesinde çevre koşullarının denetimi ve çözüm önerileri. Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kahramanmaraş.
Boyacı, S., 2014. Determination of the suitable cooling system for plastic greenhouses in Kahramanmaraş region. PhD Thesis, The University of Kahramanmaraş Sütçü İmam, Kahramanmaraş.
Tam metin kongre/sempozyum kitabı:
Boyacı, S., 2018. Seralarda, ısıtma ve sogutma ihtiyacının derece saat yöntemiyle belirlenmesi. In: 1. Uluslararası Tarımsal Yapılar ve Sulama Kongresi, 26-28 Eylül, Antalya, Turkey, s. 292-299.
Boyacı, S.,Filik, G.,Filik, AG., 2018. Determination of the heating and cooling degree day values of laying quail henhouse by the degree day method. 1st International Congress on Agricultural Structures and Irrigation, September 26-28, Antalya, Turkey, p. 292-299.
Hawkes, J.G., 1998. Current status of genetic diversity in the world. In: Zencirci N, Kaya Z, Anikster Y, Adams WT (Eds), The Proceedings of International Symposium on In Stu Conservation of Plant Genetic Diversity. CRIFC, Ankara, Turkey, pp. 1-4.
Şekiller ve Çizelgeler
Makalelerde fotoğraf, grafik, şekil, şema ve benzerleri "Şekil", sayısal değerler ise "Çizelge" olarak adlandırılmalıdır. Çizelge ve şekil başlıkları ve açıklamaları kısa, öz ve tanımlayıcı olmalıdır. Tüm şekil (Şekil 1.) ve çizelgeler (Çizelge 1.) kendi içlerinde numaralandırılarak metin içerisinde atıf yapılmalı ve metin içinde atıf yapıldıktan sonra verilmelidir. Şekil yazıları alta ve ortalı olarak, çizelge yazıları üste paragraf başından başlayacak ve sadece ilk kelimenin ilk harfi büyük diğerleri küçük olacak şekilde, üstteki bölüm ile arasında bir boşluk bırakılarak yazılmalıdır. Çizelgelerde dikey çizgi kullanılmamalıdır. Yazarlar makalede kullandıkları şekillerin baskı kalitelerini kontrol etmeli ve yüksek kalitede basıma uygun şekiller kullanmalıdırlar. Şekil ve çizelgelerde kısaltma kullanılmış ise hemen altında kısaltmalar açıklanmalıdır. Şekil ve çizelgelerde kullanılan yazı karakteri Times New Roman olmalı ve 8 den küçük 10 puntodan büyük olmamalıdır.
Birimler
Makalelerde SI (Systeme International d’Units) birim sistemi kullanılmalıdır. Ondalık ayracı olarak nokta kullanılmalıdır (1,25 yerine 1.25 gibi). Birimlerde “/” kullanılmamalı ve birimler arasında bir boşluk bırakılmalıdır (örneğin: 5.6 kg/ha değil, 5.6 kg ha-1; 18.9 g/cm3 değil, 18.9 g cm-3; 1.8 µmol/s/m2 değil, 1.8 µmol s-1 m-2).
Kısaltmalar ve Semboller
Makale başlığı ve başlıklarda kısaltma kullanılmamalıdır. Gerekli olan kısaltmalar kavramların ilk geçtiği yerde parantez içinde verilmelidir. Kısaltmalarda ve sembollerin kullanımında ilgili alanın evrensel kurallarına uyulması zorunludur.
Latince İsimler ve Kimyasallar
Makale başlığında yer alan Latince isimlerde otör adı kullanılmamalıdır. Öz ve makale metninde ise Latince isim ilk geçtiği yerde otör adıyla verilmeli, daha sonra geçtiği yerlerde uluslararası kabul görmüş kısaltmalar kullanılmalıdır, Örnek: “Lupinus varius (L.)…dır.”, “L. varius ... olarak da yetiştirilir.”. Tüm Latince isimler italik olarak yazılmalı, ancak yazımda ve gösterimde ilgili alanın evrensel yazım kurallarına uyulmalıdır. Çalışmalarda kullanılan kimyasallar, çalışma konusu gerektirmedikçe ve zorunlu olunmadıkça ticari adlarıyla verilmemelidir.
Formüller
Makalelerde formüller “Eşitlik” olarak adlandırılmalı, gerektiğinde numaralandırılmalı, numara formülün yanında sağa dayalı olarak parantez içinde gösterilmeli ve eşitlikler mümkün olduğunca tek satıra sığdırılmalıdır.
ETİK İLKELER
Uluslararası Biyosistem Mühendisliği Dergisi, Yayın Etiği Komitesi (Committee on Publication Ethics (COPE)) tarafından hazırlanan yönerge (The COPE Code of Conduct for Journal Editors) hükümlerine uymayı kabul ve taahhüt etmiştir. Bu kapsamda, dergi tarafından kabul edilen etik görev ve sorumluluklar Committee on Publication Ethics ve Council of Science Editors tarafından yayınlanan yönergeler dikkate alınarak hazırlanmıştır.
YAYIN ETİĞİ
Uluslararası Biyosistem Mühendisliği Dergisi’nde uygulanan yayın süreçleri, bilginin tarafsız ve saygın bir şekilde gelişimine ve dağıtımına temel teşkil etmektedir. Bu doğrultuda uygulanan süreçler, yazarların ve yazarları destekleyen kurumların çalışmalarının kalitesine doğrudan yansımaktadır.
Dergide yayınlanan çalışmalar, hakemler tarafından incelenmiş, bilimsel yöntemleri destekleyen çalışmalardır. Makalenin dergiye gönderiminden yayınlanıncaya kadar geçen süreçte, yazarlar, okuyucular ve araştırmacılar, yayıncı, hakemler ve editörlerin etik ilkelere yönelik standartlara uyması büyük önem taşımaktadır. Uluslararası Biyosistem Mühendisliği Dergisi yayın etiği kapsamında tüm paydaşların aşağıda belirtilen etik sorumlulukları taşımasını beklenmektedir.
YAZARLARIN ETİK SORUMLULUKLARI
Uluslararası Biyosistem Mühendisliği Dergisi’ne çalışmalarını gönderen Yazar/Yazarların aşağıdaki belirtilen etik sorumlulukları yerine getirmesi beklenmektedir:
- Yazar/Yazarların gönderdikleri çalışmaların özgün olması ve çalışmada kullanılan kaynakları eksiksiz ve doğru bir biçimde atıfta bulunmaları gerekmektedir.
- Çalışmaya fikren katkıda bulunmayan kişi/kişiler yazar olarak belirtilmemelidir.
- Yayınlanmak üzere gönderilen çalışmaya ilişkin çıkar çatışmaları belirtilmeli ve nedeni açıklanmalıdır.
- Yazar/Yazarlar dan değerlendirme süreçleri çerçevesinde makalelerine ilişkin ham veri talep edilebilir, bu nedenle Yazar/Yazarlar beklenen veri ve bilgileri yayın kurulu ve bilim kuruluna sunmaya hazır olmalıdır.
- Yazar/Yazarlar çalışmada kullanılan verilerin kullanım haklarına, araştırma/analizlerle ilgili gerekli izinlere sahip olduklarını veya deney yapılan deneklerin rızasının alındığını gösteren belgeye sahip olmalıdır.
- Yazar/Yazarların yayınlanmış, baskıda veya değerlendirme aşamasındaki çalışmasıyla ilgili bir yanlış ya da hatayı fark etmesi durumunda, dergi editörünü veya yayıncıyı bilgilendirme, düzeltme veya geri çekme işlemlerinde editörle işbirliği yapma yükümlülüğü bulunmaktadır.
- Yazar/Yazarların çalışmalarını aynı zamanda birden fazla derginin başvuru sürecinde bulunduramaz. Her bir başvuru önceki başvurunun tamamlanmasını veya çekilmesini takiben başlatılabilir. Başka bir dergide yayınlanmış çalışma Uluslararası Biyosistem Mühendisliği Dergisi’ne gönderilemez.
- Değerlendirme süreci başlamış bir çalışmanın yazar sorumluluklarının değiştirilmesi (Yazar ekleme, yazar sırası değiştirme, yazar çıkartma gibi) teklif edilemez.
EDİTÖRLERİN ETİK GÖREV VE SORUMLULUKLARI
Uluslararası Biyosistem Mühendisliği Dergisi editör ve alan editörleri, açık erişim olarak Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından yayınlanan "COPE Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors" ve "COPE Best Practice Guidelines for Journal Editors" rehberleri doğrultusunda aşağıdaki etik görev ve sorumluluklara sahip olmalıdır:
Genel görev ve sorumluluklar
Uluslararası Biyosistem Mühendisliği Dergisi'nde yayınlanan her yayından sorumludur. Bu sorumluluk bağlamında editörler, aşağıdaki rol ve yükümlülükleri taşımaktadır:
- Sürekli olarak derginin gelişimini sağlama,
- Dergide yayınlanan çalışmaların kalitesini geliştirmeye yönelik süreçleri yürütme,
- Düşünce özgürlüğünü destekleme,
- Fikri mülkiyet hakları ve etik standartlardan taviz vermeden iş süreçlerini devam ettirme,
- Düzeltme, açıklama gerektiren konularda yayın açısından açıklık ve şeffaflık gösterme.
Okuyucu ile ilişkiler
Editörler tüm okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcıların ihtiyaç duydukları bilgi, beceri ve deneyim beklentilerini dikkate alarak karar vermelidir. Yayınlanan çalışmaların okuyucu, araştırmacı, uygulayıcı ve bilimsel alanlarına katkı sağlamasına ve özgün nitelikte olmasına dikkat etmelidir. Ayrıca editörler okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcılardan gelen geri bildirimleri dikkate almak, açıklayıcı ve bilgilendirici geri bildirim vermekle yükümlüdür.
Yazarlar ile ilişkiler
Editörlerin yazarlara karşı görev ve sorumlulukları aşağıdaki şekildedir:
- Editörler, çalışmaların önemi, özgün değeri, geçerliliği, anlatımın açıklığı ve derginin amaç ve hedeflerine dayanarak olumlu ya da olumsuz karar vermelidir.
- Yayın kapsamına uygun olan çalışmaların ciddi problemi olmadığı sürece ön değerlendirme aşamasına almalıdır.
- Editörler, çalışma ile ilgili ciddi bir sorun olmadıkça, olumlu yöndeki hakem önerilerini göz ardı etmemelidir.
- Yeni editörler, çalışmalara yönelik olarak önceki editör(ler) tarafından verilen kararları ciddi bir sorun olmadıkça değiştirmemelidir.
- "Kör Hakemlik ve Değerlendirme Süreci" mutlaka yayınlanmalı ve editörler tanımlanan süreçlerde yaşanabilecek sapmaların önüne geçmelidir.
- Editörler yazarlar tarafından kendilerinden beklenecek her konuyu ayrıntılı olarak içeren bir "Yazar Rehberi" yayınlamalıdır. Bu rehberler belirli zaman aralıklarında güncellenmelidir.
- Yazarlara açıklayıcı ve bilgilendirici şekilde bildirim ve dönüş sağlanmalıdır.
Hakemler ile ilişkiler
Editörlerin hakemlere karşı görev ve sorumlulukları aşağıdaki şekildedir:
- Hakemleri çalışmanın konusuna uygun olarak belirlemelidir.
- Hakemlerin değerlendirme aşamasında ihtiyaç duyacakları bilgi ve rehberleri sağlamakla sorumludur.
- Yazarlar ve hakemler arasından çıkar çatışması olup olmadığını gözetmek durumundadır.
- Körleme hakemlik bağlamında hakemlerin kimlik bilgilerini gizli tutmalıdır.
- Hakemleri tarafsız, bilimsel ve nesnel bir dille çalışmayı değerlendirmeleri için teşvik etmelidir.
- Hakemleri zamanında dönüş ve performans gibi ölçütlerle değerlendirmelidir.
- Hakemlerin performansını artırıcı uygulama ve politikalar belirlemelidir.
- Hakem havuzunun güncellenmesi ve geniş bir yelpazeden oluşması için gerekli adımları atmalıdır.
- Nezaketsiz ve bilimsel olmayan değerlendirmeleri engellemelidir.
Yayın kurulu ile ilişkiler
Editörler, tüm yayın kurulu üyelerinin süreçleri yayın politikaları ve yönergelere uygun hareket etmesini sağlamalıdır. Yayın kurulu üyelerini yayın politikaları hakkında bilgilendirmeli ve yeni gelişmelerden haberdar etmelidir. Yeni yayın kurulu üyelerini yayın politikaları konusunda eğitmeli, ihtiyaç duydukları bilgileri sağlamalıdır.
Ayrıca editörler;
- Danışmanlar kurulu üyelerinin çalışmaları tarafsız ve bağımsız olarak değerlendirmelerini sağlamalıdır.
- Yeni Danışmanlar kurulu üyelerini, katkı sağlayabilir ve uygun nitelikte belirlemelidir.
- Danışmanlar kurulu üyelerinin uzmanlık alanına uygun çalışmaları değerlendirme için göndermelidir.
- Danışmanlar kurulu ile düzenli olarak etkileşim içerisinde olmalıdır.
- Danışmanlar kurulu ile belirli aralıklarla yayın politikalarının ve derginin gelişimi için toplantılar düzenlemelidir.
Dergi sahibi ve yayıncı ile ilişkiler
Editörler ve yayıncı arasındaki ilişki editöryal bağımsızlık ilkesine dayanmaktadır. Editörler ile yayıncı arasında yapılan yazılı sözleşme gereği, editörlerin alacağı tüm kararlar yayıncı ve dergi sahibinden bağımsızdır.
Editöryal ve kör hakemlik süreçleri
Editörler; dergi yayın politikalarında yer alan "Kör Hakemlik ve Değerlendirme Süreci" politikalarını uygulamakla yükümlüdür. Bu kapsamda editörler her çalışmanın adil, tarafsız ve zamanında değerlendirilmesi sürecinin tamamlanmasını sağlar.
Kalite güvencesi
Editörler; dergide yayınlanan her makalenin dergi yayın politikaları ve uluslararası standartlara uygun olarak yayınlanmasından sorumludur.
Kişisel verilerin korunması
Editörler; değerlendirilen çalışmalarda yer alan deneklere veya görsellere ilişkin kişisel verilerin korunmasını sağlamakla yükümlüdür. Çalışmalarda kullanılan bireylerin açık rızası belgeli olmadığı sürece çalışmayı reddetmekle görevlidir. Ayrıca editörler; yazar, hakem ve okuyucuların bireysel verilerini korumaktan sorumludur.
Etik kurul, insan ve hayvan hakları
Editörler; değerlendirilen çalışmalarda insan ve hayvan haklarının korunmasını sağlamakla yükümlüdür. Çalışmalarda kullanılan deneklere ilişkin etik kurul onayı, deneysel araştırmalara ilişkin izinlerin olmadığı durumlarda çalışmayı reddetmekle sorumludur.
Olası suiistimal ve görevi kötüye kullanmaya karşı önlem
Editörler; olası suiistimal ve görevi kötüye kullanma işlemlerine karşı önlem almakla yükümlüdür. Bu duruma yönelik şikâyetlerin belirlenmesi ve değerlendirilmesi konusunda titiz ve nesnel bir soruşturma yapmanın yanı sıra, konuyla ilgili bulguların paylaşılması editörün sorumlulukları arasında yer almaktadır.
Fikri mülkiyet haklarının korunması
Editörler; yayınlanan tüm makalelerin fikri mülkiyet hakkını korumakla, olası ihlallerde derginin ve Yazar/Yazarlar ın haklarını savunmakla yükümlüdür. Ayrıca editörler yayınlanan tüm makalelerdeki içeriklerin başka yayınların fikri mülkiyet haklarını ihlal etmemesi adına gerekli önlemleri almakla yükümlüdür.
Yapıcılık ve tartışmaya açıklık
Editörler;
- Dergide yayınlanan eserlere ilişkin ikna edici eleştirileri dikkate almalı ve bu eleştirilere yönelik yapıcı bir tutum sergilemelidir.
- Eleştirilen çalışmaların yazar/yazarlarına cevap hakkı tanımalıdır.
- Olumsuz sonuçlar içeren çalışmaları göz ardı etmemeli ya da dışlamamalıdır.
Şikâyetler
Editörler; yazar, hakem veya okuyuculardan gelen şikâyetleri dikkatlice inceleyerek aydınlatıcı ve açıklayıcı bir şekilde yanıt vermekle sorumludur.
Politik ve Ticari kaygılar
Dergi sahibi, yayıncı ve diğer hiçbir politik ve ticari unsur, editörlerin bağımsız karar almalarını etkilemez.
Çıkar çatışmaları
Editörler; Yazar/Yazarların, hakemler ve diğer editörler arasındaki çıkar çatışmalarını göz önünde bulundurarak, çalışmaların yayın sürecinin bağımsız ve tarafsız bir şekilde tamamlamasını garanti eder.
HAKEMLERİN ETİK SORUMLULUKLARI
Tüm çalışmaların "Kör Hakemlik" çerçevesinde değerlendirilmesi yayın kalitesini doğrudan etkilemektedir. Bu süreç yayının nesnel ve bağımsız değerlendirilmesi ile güven sağlar. Uluslararası Biyosistem Mühendisliği Dergisi değerlendirme süreci çift taraflı kör hakemlik ilkesiyle yürütülür. Hakemler yazarlar ile doğrudan iletişime geçemez, değerlendirme ve yorumlar dergi yönetim sistemi aracılığıyla iletilir. Bu süreçte değerlendirme formları ve tam metinler üzerindeki hakem yorumları editör aracılığıyla Yazar/Yazarlar a iletilir. Bu bağlamda Uluslararası
Biyosistem Mühendisliği Dergisi için çalışma değerlendiren hakemlerin aşağıdaki etik sorumluluklara sahip olması beklenmektedir:
- Sadece uzmanlık alanı ile ilgili çalışma değerlendirmeyi kabul etmelidir.
- Tarafsızlık ve gizlilik içerisinde değerlendirme yapmalıdır.
- Değerlendirme sürecinde çıkar çatışması ile karşı karşıya olduğunu düşünürse, çalışmayı incelemeyi reddederek, dergi editörünü bilgilendirmelidir.
- Gizlilik ilkesi gereği inceledikleri çalışmaları değerlendirme sürecinden sonra imha etmelidir. İnceledikleri çalışmaların sadece nihai versiyonlarını ancak yayınlandıktan sonra kullanabilir.
- Değerlendirmeyi nesnel bir şekilde sadece çalışmanın içeriği ile ilgili olarak yapmalıdır. Milliyet, cinsiyet, dini inançlar, siyasal inançlar ve ticari kaygıların değerlendirmeye etki etmesine izin vermemelidir.
- Değerlendirmeyi yapıcı ve nazik bir dille yapmalıdır. Düşmanlık, iftira ve hakaret içeren aşağılayıcı kişisel yorumlar yapmamalıdır.
- Değerlendirmeyi kabul ettikleri çalışmayı zamanında ve yukarıdaki etik sorumluluklarda gerçekleştirmelidir.
İNTİHAL DENETİMİ
Uluslararası Biyosistem Mühendisliği Dergisi yayın etiği gereği "Kör Hakemlik Değerlendirme Süreci"nden geçmiş her çalışmanın bütünlüğünü korumak ve etik ihlalinin önlenmesi adına intihal denetiminden geçirilmesini zorunlu kılar. Bu kapsamda dergimize gönderilecek makalelerin öncelikle yazar tarafından uygun intihal yazılım programlarıyla (iThenticate, Turnitin vb) makalenin benzerlik durumu belirtilmelidir. Bu nedenle, dergiye gönderilen makaleler/derlemeler ön değerlendirme sürecinde; iThenticate, Turnitin gibi yazılımlar aracılığıyla benzerlik oranları belirlenmelidir. Benzerlik oranının % 20’nin altında olması Editörler Kurulumuz tarafından kabul görmektedir. Belirlenen bu oranının üzerinde olan makaleler/derlemeler yazar(lar)a iade edilebilir. Değerlendirme kapsamında oluşan maddi sorumluluklar Yazar/Yazarlar a aittir.
YAYIN POLİTİKASI
Uluslararası Biyosistem Mühendisliği Dergisi, Haziran ve Aralık aylarında olmak üzere yılda 2 sayı olacak şekilde yayınlanır.
Açık Erişim Politikası: Uluslararası Biyosistem Mühendisliği Dergisinde yayınlanmaya kabul edilen makalelerden Makale işlem ücreti (değerlendirme ücreti veya basım ücreti) talep etmeyen, uluslararası hakemli ve makalelere erişim için abonelik ücreti talep etmeyen açık erişimli bir dergidir.
Gizlilik Beyanı: Uluslararası Biyosistem Mühendisliği Dergisi yönetim sistemine eklenmiş olan yazar isim ve elektronik posta adresleri gibi kişisel bilgileri, yalnızca bu derginin bilimsel amaçları doğrultusunda kullanmayı kabul eder. Bu bilgiler başka bir amaç veya bölüm için kullanılmayacak olup, üçüncü taraflarla paylaşılmayacaktır.
Arşivleme: Uluslararası Biyosistem Mühendisliği Dergisi’nde yayınlan tüm makaleler TÜBİTAK ULAKBİM Yaşam Bilimleri Veritabanı aracılığıyla pdf formatında ULAKBİM sunucularında https://dergipark.org.tr/tr/pub/biyosistemmuhendisligi adresinde saklanmakta ve sunulmaktadır.
Sponsorluk ve Reklam: Uluslararası Biyosistem Mühendisliği Dergisi’nin yayın politikaları kapsamında sponsorluk ve reklam kabul edilmemektedir.
Telif Hakkı Devri: Uluslararası Biyosistem Mühendisliği Dergisi’ne yayınlanmak üzere gönderilen çalışmaların daha önce yayınlanmamış, yayınlanmak üzere bir yere sunulmamış ve yayın haklarının devredilmemiş olması gerekir. Dergide basılan eserlerin sorumluluğu yazar(lar)’ına aittir.. Uluslararası Biyosistem Mühendisliği Dergisi’ne çalışma gönderecek yazarlar, "Telif Hakkı Devir Formu" belgesini imzalayarak sisteme yüklemek zorundadır. Yazarlar böylece çalışmalarının telif hakkından feragat etmeyi kabul ederek, değerlendirme için gönderimle birlikte çalışmalarının telif hakkını Uluslararası Biyosistem Mühendisliği Dergisi’ne devretmeyi kabul eder. Telif Hakkı Devir Formunu iletmeyen yazarların çalışmaları değerlendirilmeye alınmaz ve/veya yayınlanmaz.
Kör Hakemlik ve Değerlendirme Süreci: Kör hakemlik, bilimsel yayınların en yüksek kalite ile yayınlanması için uygulanan bir yöntemdir. Bu yöntem, bilimsel çalışmaların nesnel (objektif) bir şekilde değerlendirilme sürecinin temelini oluşturmaktadır ve birçok bilimsel dergi tarafından tercih edilmektedir. Hakem görüşleri, Uluslararası Biyosistem Mühendisliği Dergisi yayın kalitesinde belirleyici bir yere sahiptir. Uluslararası Biyosistem Mühendisliği Dergisi’ne gönderilen tüm çalışmalar aşağıda belirtilen aşamalara göre körleme yoluyla değerlendirilmektedir.
Körleme Hakemlik Türü: Uluslararası Biyosistem Mühendisliği Dergisi kendisine gelen çalışmaları değerlendirme sürecinde kör hakemlik ve değerlendirme yöntemini kullanmaktadır. Bu yöntemde çalışmaların yazar ve hakem kimlikleri gizlenerek birbirlerinden haberdar olmamaktadırlar.
- İlk Değerlendirme Süreci: Uluslararası Biyosistem Mühendisliği Dergisi’ne gönderilen çalışmalar ilk olarak alanında uzman olan editörler tarafından değerlendirilir. Derginin amaç ve kapsamı ile Dergi yazım kurallarına uymayan, Türkçe ve İngilizce olarak dil ve anlatım kuralları açısından zayıf, bilimsel açıdan kritik hatalar içeren, özgün değeri olmayan ve yayın politikalarını karşılamayan çalışmalar doğrudan değerlendirilmeye alınmadan reddedilir. Reddedilen çalışmaların yazarları, gönderim tarihinden itibaren en geç iki hafta içerisinde bilgilendirilir.
Bu kapsam dışında kalan uygun olarak değerlendirilen çalışmalar ise ön değerlendirme için çalışmanın ilgili olduğu alana yönelik bir alan editörüne gönderilir.
- Ön Değerlendirme Süreci: Dergiye sunulan makale, Dergi Editörler Kurulunca ön değerlendirmeye tabii tutulur. Kurul, yazım kuralları ve içerik açısından dergide basılabilecek nitelikte bulmadığı makaleyi hakemlere göndermeden iade etme hakkına sahiptir. Dergide basılabilecek nitelikteki makaleler ise incelenmek üzere ait olduğu bilim alanında üç uzman hakeme gönderilir. Hakemlerin oybirliği veya çoğunlukla basılmaya uygun bulmadığı makale hakkında yazar bilgilendirilir ve esere ait dokümanlar iade edilmez.
- Hakem Atama Süreci: Çalışmalar içeriğine ve hakemlerin uzmanlık alanlarına göre hakemlere gönderilir. Çalışmayı inceleyen Alan editörü, Uluslararası Biyosistem Mühendisliği Dergisi hakem havuzundan uzmanlık alanlarına göre üç hakem önerisinde bulunur veya çalışmanın alanına uygun yeni hakemi önerebilir veya Dergipark Hakem havuzundan ilgili hakemi seçebilir. Makale hakemlerinin her birinin mümkün olduğunca farklı kurumlardan olmasına ve hakemlerle aynı kurumdan olmamasına özen gösterilir. Çalışma daha sonra Alan editörü tarafından belirlenen hakemlere iletilir. Hakemler değerlendirdikleri çalışmalar hakkındaki hiçbir süreci ve belgeyi paylaşmayacakları hakkında garanti vermek zorundadır.
- Hakem Değerlendirme Süreci: Hakem değerlendirme süreci için hakemlere verilen süre 4 haftadır. Hakemlerden veya editörlerden gelen düzeltme önerilerinin yazarlar tarafından 1 ay içerisinde tamamlanması zorunludur. Hakemler bir çalışmanın düzeltmelerini inceleyerek uygunluğuna karar verebilecekleri gibi gerekliyse birden çok defa düzeltme talep edebilir. Değerlendirme Sonucu Hakemlerden gelen görüşler, Alan editörü tarafından en geç 2 hafta içerisinde incelenir. Bu inceleme sonucunda Alan editörü çalışmaya ilişkin nihai kararını editörlere iletir.
- Yayın Kurulu Kararı: Editörler, Alan editörü ve hakem görüşlerine dayanarak çalışma ile ilgili yayın kurulu görüşlerini hazırlar. Hazırlanan görüşler editör tarafından Alan editörü ve hakem önerileri ile birlikte en geç 1 hafta içerisinde Yazar/Yazarlara iletilir. Bu süreçte olumsuz görüş verilen çalışmalar intihal denetimi talep edilmeksizin iade edilir.
- Makale Gönderme: Uluslararası Biyosistem Mühendisliği Dergisi ne değerlendirilmek üzere çalışma gönderecek Yazar/Yazarlar https://dergipark.org.tr/tr/login adresinde yer alan dergipark yönetim sistemine üye olarak https://dergipark.org.tr/tr/journal/3185/submission/step/manuscript/new adresinden makale gönderimi gerçekleştirebilir.
- Yazarlar: Yazar/Yazarların yayınlanmış, erken görünüm veya değerlendirme aşamasındaki çalışmasıyla ilgili bir yanlış ya da hatayı fark etmesi durumunda, geri çekme işlemlerinde dergi editörüyle işbirliği yapma yükümlülüğü bulunmaktadır.
- Makalelerin Geri Çekilmesi: Değerlendirme aşamasındaki çalışmasını geri çekme talebinde bulunmak isteyen Yazar/Yazarlar, makale geri çekme talebini içeren dilekçeyi her bir yazarın ıslak imzası ile imzalanmış ve taratılmış halini mevcut dergi editörünün veya bsmdergi@uludag.edu.tr adresi üzerinden e-posta aracılığıyla yayın kuruluna iletmekle yükümlüdür. Yayın Kurulu geri çekme bildirimini inceleyerek en geç bir hafta içerisinde dönüş sağlar. Yayın kurulu tarafından telif hakları Uluslararası Biyosistem Mühendisliği Dergisi gönderim aşamasında devredilmiş çalışmaların geri çekme isteği onaylanmadıkça yazarlar çalışmasını başka bir dergiye değerlendirme için gönderemezler.
- Editörler: Uluslararası Biyosistem Mühendisliği Dergisi yayın kurulu; yayınlanmış, basım aşamasındaki veya değerlendirme aşamasındaki bir çalışmaya ilişkin telif hakkı ve intihal şüphesi oluşması durumunda çalışmayı ilişkin bir soruşturma başlatma yükümlülüğü taşır. Yayın kurulu yapılan soruşturma sonucunda değerlendirme aşamasındaki çalışmada telif hakkı ve intihal yapıldığını tespit etmesi durumunda çalışmayı değerlendirmeden geri çeker ve tespit edilen durumları detaylı bir şekilde kaynak göstererek yazarlara iade eder. Yayın kurulu, yayınlanmış veya baskı halindeki bir çalışmada telif hakkı ihlali ve intihal yapıldığını tespit etmesi durumunda, en geç bir hafta içerisinde aşağıdaki geri çekme ve bildiri işlemlerini gerçekleştirir.