Afet Kabinleri: Afetler İçin Yapılarda Panik Odası Modeli

Yıl 2023, Cilt: 2 Sayı: 1, 17 - 23, 21.06.2023

Şule Yılmaz Erten

Öz

Ülkeleri tehdit eden çeşitli doğa olayları sonucunda dünyada birçok ülke afet anında insanların hayati tehlikelerden korunması için çeşitli boşluklar, yer altı sığınakları vb. alanlar oluşturmuşlardır. İnsan hayatının büyük bir bölümünü geçirdiği konutlarda tehlike anında kendini güvende hissetmesi, gündelik yapılması gereken işlere daha iyi odaklanabilmesini sağlar. Günümüzde hala mümkün olan sıcak savaş senaryolarına çözüm olabilecek bu alanların nükleer sızıntılara, patlamalardan kaynaklanabilecek yangınlara, depremde meydana gelebilecek çökme senaryolarına karşı önlem olması beklenmektedir. Bununla birlikte hâlihazırda binaların bodrum katlarında planlanan ve çoğunlukla işlevsel olmayan (kullanılmayan, atıl kalan ve/veya tehlike anında ulaşılması güç olan) yatay sığınakların, katlarda düşey sığınaklara dönüştürülmesi bu alanların verimli kullanımını sağlayacaktır..
Afetlerin toplum üzerindeki fiziksel ve maddi etkisinin yanı sıra psikolojik etkisi de önemli bir etkendie. Bireyin hayatını tehdit eden bu risklerin düşüncesi, bireyin stres faktörünü artırmakta ve yaşam kalitesini olumsuz yönde etkilemektedir. Konutlarda tasarlanması önerilen bu tür acil konut kabinleri çok sayıda araştırmaya konu olmuştur. Ancak bu çalışmada sadece mimari çözümler değil, bu kabinlerin yönetmeliğe uygun olarak binalara teknik entegrasyonu için mühendislik çözümleri ve senaryolar sunulmaktadır. Özellikle konut yapılarına entegre edilebilecek konut kabinlerinin gereksinimleri, standartları ve entegrasyon senaryoları ele alınmıştır. Çalışmada ortak-sosyal yaşam alanlarına (ofis, otel vb.) uyarlanabilen bu evrilebilir modelin tasarımı için de önerilerde bulunulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Afet, Afet Kabini, Panik Odası, Sığınak, Entegre sığınak

Kaynakça

• [1] F. H. Norris, ‘‘Epidemiology of trauma: frequency and impact of different potentially traumatic events on different demographic groups’’, Journal of Consulting and Clinical Psychology, vol. 60, no 3, pp. 409–18, 1992, doi:10.1037/0022-006X.60.3.409
• [2] Ş. Nakajima, ‘‘Earthquake and Post-Earthquake Psychology’’, Okmeydanı Medical Journal, vol. 28, Additional issue 2, pp. 150-155, 2012, doi:10.5222/otd.supp2.2012.150.
• [3] Barinimmune, ‘‘Walter Cannon: Homeostasis, The Fight-or-Flight Response’’, http://www.brainimmune.com/index. php?option. [Last Access: 23.03.2021].
• [4] S. Galea, A. Nandi, and D. Vlahov, ‘‘The Epidemiology of Post-Traumatic Stress Disorder after Disasters’’, Epidemiologic Reviews, vol. 27,issue 1, pp. 78-91, July 2005, doi: 10.1093/epirev/mxi003
• [5] W. B. Cannon, Wisdom of the Body. ABD: W. W. Norton and Company, 1932. ISBN 978-0393002058.
• [6] V. T. Covello, R. G. Peters, J. G. Wojtecki and R. C. Hyde, ‘‘Risk communication, the West Nile virus epidemic, and bioterrorism: responding to the communication challenges posed by the intentional or unintentional release of a pathogen in an urban setting’’, J Urban Health, vol.78, no 2, pp. 382–391, 2001.
• [7] N. Güçlü, ‘‘Stres Yönetimi’’, G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol. 21, no 1, pp. 91-109, 2001
• [8] American Psychological Association, ‘‘The effects of trauma do not have to last a lifetime’’ [online]. 2004 Jan 16, http://www.apa.org/research/action/ptsd.aspx. [Cited 2019 Feb].
• [9] D. C. Glik, ‘‘Risk communication for public health emergencies’’, Annu Rev Public Health, vol. 28, pp. 33–54, 2007.
• [10] M. Soltani and E. Akurang, ‘‘Characteristics of saferoom/shelter wall structures—a state-of-the-art review’’, Journal of Structural Integrity and Maintenance, vol. 7, no 4, pp. 265-270, 2022, doi: 10.1080/24705314.2022.2088330.
• [11] E. Köktürk, E. Köktürk, “Deprem ve Kentsel Dönüşüm İlişkileri”, Jeodezi, Jeoinformasyon ve Arazi Yönetimi Dergisi, sayı 97, ss 57-64, 2007. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1008970. [Last Access: 16.01.2023].
• [12] NTV, https://www.ntv.com.tr/turkiye/prof-dr-naci-gorurden-deprem-uyarisi-marmarada-minimum-7-2-ile-7-6-arasinda-bir-deprem-bekliyoruz,Vix5Ev8qqUajs09pxOzZQw. [Last Access: 16.01.2023].
• [13] Ministry of Labor and Social Security, “Communiqué on Shelter Rooms to be Established in Underground Mining Workplaces”, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/04/20170408-7.htmb. [Last Access: 26.03.2021].
• [14] Ministry of Environment and Urbanization, “Regulation on Buildings to be Built in Disaster Areas”, https://www.mevzuat.gov.tr/File/GeneratePdfmevzuatNo=11445&mevzuatTur=KurumVeKurulusYonetmeligi&mevzuatTertip=5. [Last Access: 26.03.2021].
• [15] Ministry of Environment and Urbanization, “Shelter Regulation”, https://www.mevzuat.gov.tr/File/GeneratePdf?mevzuatNo=4883&mevzuatTur=KurumVeKurulusYonetmeligi&mevzuatTertip=5. [Last Access: 26.03.2021].
• [16] Mınıstry Of Envıronment, ‘‘Urbanızatıon And Clımate Change’’ https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2010/12/20101231-12.htm. [Last Access: 16.01.2023].
• [17] A. Wirz-Justicea, D. J. Skeneb, and M. Münchc, ‘‘The relevance of daylight for humans’’, Biochemical Pharmacology, vol. 191, 2021, doi: 10.1016/j.bcp.2020.114304