Aktif yaşlanma politikalarının yaşlı dostu kentler bağlamında irdelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 3 Sayı: 1, 12 - 20, 30.06.2024

Kezban Becerikli Selcan Bayram

Öz

Günümüzde nüfusun yaşlanması durumu ülkeden ülkeye farklı düzeylerde olsa dahi tüm dünya genelinde yaşanan bir durumdur. Bu durum, başta uluslararası kuruluşlar olmak üzere ulusal ve yerel düzeydeki birçok kurumun yaşlanan nüfusun farklılaşan bireysel, mekânsal ve sosyo-ekonomik ihtiyaçlarına çözüm üreten çalışmalar yürütmesine yol açmaktadır. Bu çalışmaların odak noktası, yaşlı bireylerin yaşam kalitesini iyileştirmek amacıyla sağlık, güvenlik ve katılımı hedefleyen aktif yaşlanma politikalarının oluşturulmasıdır. Bu uluslararası kuruluşlardan biri olan Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) aktif yaşlanma politikaları çerçevesinde şekillenen “Yaşlı Dostu Kentler ve Topluluklar- YDKT (Age-Friendly Cities and Communities)” girişimi ile yaşlı dostu kentlerin sahip olması gereken temel ilkeleri belirlemiştir. Bu çalışmada DSÖ tarafından belirlenen bu temel ilkelerin kent planlama meslek disiplini bakış açısıyla ele alınması amaçlanmaktadır. Bu ele alışın hem alan yazına katkı koyacağı hem de yerel politika yapıcılara kentleri özelinde yol gösterici bir kılavuz olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Aktif Yaşlanma, Yaşlı Dostu Kent, Kentsel Politika, Yerel Yönetim

Examining Active Aging Policies in the Context of Age-Friendly Cities

Öz

Today, the state of aging of the population is experienced all over the world, even if it is at different levels from country to country. This situation leads many institutions at the national and local level, notably international organizations, to carry out studies that produce solutions to the differentiating individual, spatial and socio-economic needs of the aging population. The focus of these studies is the creation of active aging policies aimed at health, safety and participation in order to improve the quality of life of elderly individuals. The World Health Organization (WHO), one of these international organizations, has determined the basic principles that age-friendly cities should have with the "Age-Friendly Cities and Communities" initiative, which is shaped within the framework of active aging policies. In this study, it is aimed to address these basic principles determined by WHO from the point of view of the occupational discipline of urban planning. It is thought that this approach will both contribute to the literature and will be a guiding guide for local policy makers in particular for their own cities.

Anahtar Kelimeler

Active Ageing, Age Friendly City, Urban Policy, Local Government

Kaynakça

• Ö. C. Caner, G. Gözün, A. Hilwah, ve M. Gökçek, Yaşlı Dostu Şehirler: Kavramsal Çerçeve ve Örneklerle Değerlendirmeler. Güneş Tıp Kitabevleri, 2013.
• WHO, “Active Ageing Policy Frame Work”, https://apps. who.int/iris/bitstream/handle/10665/67215/WHO_NMH_NPH_02.8.pdf?sequence=. [Erişim Tarihi: 5 Mayıs 2024]
• WHO, “Global Age-friendly Cities: A Guide.”, http://www.who.int/ageing/publications/Global_age_friendly_cities_Guide_English.pdf. [Erişim Tarihi: 5 Mayıs 2024]
• European Commission, “Population ageing in Europe.” https://ec.europa.eu/research/social-sciences/pdf/policy_reviews/kina26426enc.pdf. [Erişim Tarihi: 5 Mayıs 2024]
• AB, “2012 Avrupa Aktif Yaşlanma ve Nesiller Arası Dayanışma Hakkında Bilgi Notu.” https://www.ab.gov.tr/files/SBYPB/Sosyal%20Politika%20ve%20%C4%B0stihdam/aktif_yaslanma_bilgi_notu.pdf. [Erişim Tarihi: 5 Mayıs 2024],
• M. Çolak ve Y.E. Özer, “Sosyal politika anlamında aktif yaşlanma politikalarının ulusal ve yerel düzeydeki analizi”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, vol. 14 (55), pp. 115-124, Güz 2015, https://doi.org/10.17755/esosder.92999.
• UNDESA, “World Population Prospects 2019 Highlighst.” https://www.un.org/en/development/desa/population/publications/ pdf/ageing/WorldPopulationAgeing2019-Highlights.pdf. [Erişim Tarihi: 5 Mayıs 2024]
• TÜİK, “İstatistiklerle Yaşlılar 2023.” https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Yaslilar-2023-53710. [Erişim Tarihi: 5 Mayıs 2024]
• OECD, “Ageing in Cities. Paris: OECD Publishing.” https://read.oecd-ilibrary.org/urban-rural-and-regional-development/ageing-in-cities_9789264231160-en#page3 [Erişim Tarihi: 5 Mayıs 2024]
• E. Zengin Taş, H. Kırışık, F. Yıldız, Z. Ata, ve M. Aktuğ, “Yaşlı dostu kentin anlamı ve aktif yaşlanmaya katkıları: Cumhuriyetin 100. yılında İzmir kenti örneği”, Kent Akademisi Dergisi, vol. 16, pp. 71-96, Ekim 2023, https://doi.org/10.35674/kent.1352981.
• j. van Hoof, H. R. Marston, J. K. Kazak, and T. Buffel, “Ten questions concerning age-friendly cities and communities and the built environment”, Building and Environment, vol. 199, no. 107922, pp. 1–26, jul. 2021, doi:10.1016/j. buildenv.2021.107922.
• S. Park, and S. Lee, “Heterogeneous age-friendly environments among age-cohort groups”, Sustainable, vol. 10, no. 1269, Apr. 2018, https://doi.org/10.3390/su10041269.
• D.R. Phillips, K.H. Cheng, A.G. Yeh, and O.L. Siu, “Person-environment (P-E) fit models and psychological well-being among older persons in Hong Kong”, Environment and Behavior, vol. 42, no. 2, pp. 221-242, March 2010, https://doi.org/10.1177/00139165093334. R. Flores, A. Caballer, and A. Alarcón, “Evaluation of an age-friendly city and its effect on life satisfaction: A two-stage study”, Int. J. Environ. Res. Public Health, vol.16, no.24, dec. 2019, 5073, doi:10.3390/ijerph16245073
• D. Alley, P. Liebig, J. Pynoos, T. Banerjee, and I. Choi, “Creating elder-friendly communities: Preparations for an aging population”, Journal of Gerontological Social Work, vol. 49, no: 1-2, pp.1–18, Feb. 2007, doi:10.1300/j083v49n01_01. PMID: 17804357.