Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Salanda Fay Zonu (SFZ) ile ilişkili Traverten oluşumlarının Paleoiklimsel Önemi

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 2, 218 - 225, 30.10.2021
https://doi.org/10.46387/bjesr.963704

Öz

Bu çalışmada, Orta Anadolu Volkanik Bölgesi (OAVB) içerisinde yer alan Salanda Fay Zonu (SFZ) ile ilişkili Balkayası ve Sarıhıdır traverten oluşumlarının U-serisi yaşları küresel ve bölgesel paleoiklim kayıtları ile karşılaştırılmıştır. İnceleme alanında yüzeyleyen travertenlerin yaşları, U serisi yaş analizi verilerine göre 9-55 bin yıl arasında değiştiği gözlenmiştir. Bunun yanında δ13CPDB 10.97 ile 13.16 arasında ve δ18OPDB değerleri ise -12.01 ile -8.66 arasında belirlenmiştir. Travertenlerden elde edilen yaş tarihleri, çok soğuk (kuru) dönemleri temsil eden MIS (deniz izotop tabakası) 3'te ve MIS 2'de ve MIS 1'in başlangıç periyodunda oluştuklarını ortaya koymaktadır. Traverten oluşumlarından elde edilen yaş verileriyle bağlantılı olarak, SFZ üzerindeki doğrultu atımlı geçişin Geç Pleyistosen'e kadar uzandığı yorumlanmaktadır.

Kaynakça

  • [1] U. Temiz, İ. Koçak, N. Öksüz, and S. Akbay “U-series dating and origin of Yaprakhisar (Guzelyurt-Aksaray) travertines in Central Anatolian Volcanic Province, Turkey”Arab J Geosci, vol. 11, pp. 699 2018.
  • [2] A. Brogi, and E. Capezzuoli “Travertine deposition and faulting: the fault-related travertine fissure-ridge at Terme S. Giovanni, Rapolano Terme (Italy)” Int J Earth Sci, vol. 98, no. 4, pp. 931-947 2009.
  • [3] H.S. Chafetz, and R.L. Folk “Travertines - Depositional Morphology and the Bacterially Constructed Constituents” J Sediment Petrol, vol. 54, no. 1, pp. 289-316 1984.
  • [4] H.S. Chafetz, and S.A.Guidry “Bacterial shrubs, crystal shrubs, and ray-crystal shrubs: bacterial vs. abiotic precipitation” Sediment Geol, vol. 126, no. 1-4, pp. 57-74. 1999
  • [5] W. D'Alessandro, S. Glammanco, S. Bellomo, and F. Parello “Geochemistry and mineralogy of travertine deposits of the SW flank of Mt. Etna (Italy): Relationships with past volcanic and degassing activity” J Volcanol Geoth Res, vol. 165, no.1-2, 64-70, 2007.
  • [6] B.W. Fouke, J.D. Farmer, D.J. Des Marais, L. Pratt, N.C. Sturchio, P.C. Burns, and M.K. Discipulo. “Depositional facies and aqueous-solid geochemistry of travertine-depositing hot springs (Angel Terrace, Mammoth Hot Springs, Yellowstone National Park, USA)” J Sediment Res, vol. 70, no.3, 565-585 2000.
  • [7] M. Ozkul, S. Kele, A. Gokgoz, C.C. Shen, B. Jones, M.O. Baykara, I. Forizs, T. Nemeth, Y.W. Chang, and M.C. Alcicek “Comparison of the Quaternary travertine sites in the Denizli extensional basin based on their depositional and geochemical data” Sediment Geol, vol. 294, pp. 179-204 2013.
  • [8] S.M. Ritter, M. Isenbeck-Schroter, A. Schroder-Ritzrau, C. Scholz, S. Rheinberger, B. Hofle, and N. Frank “Trace element partitioning in fluvial tufa reveals variable portions of biologically influenced calcite precipitation” Geochim Cosmochim Ac, vol. 225, pp. 176-191 2018.
  • [9] P.A. Teboul, C. Durlet, E.C. Gaucher, A. Virgone, J.P. Girard, J. Curie, B. Lopez, and G.F. Camoin “Origins of elements building travertine and tufa: New perspectives provided by isotopic and geochemical tracers”Sediment Geol, vol. 334, pp. 97-114 2016.
  • [10] U. Temiz, and F. Savas “Relationship between Akhuyuk fissure ridge travertines and active tectonics: their neotecteonic significance (Eregli-Konya, Central Anatolia)” Arab J Geosci, vol. 8, no.4, pp. 2383 2015.
  • [11] I.T. Uysal, Y. Feng, J.X. Zhao, E. Altunel, D. Weatherley, V. Karabacak, O. Cengiz, S.D. Golding, M.G. Lawrence, and K.D. Collerson “U-series dating and geochemical tracing of late Quaternary travertine in co-seismic fissures” Earth Planet Sc Lett, vol. 257, no. 3-4, 450-462 2007.
  • [12] İ. Koçak “Sarıhıdır manganese mineralization related to travertine, Central Anatolian Volcanic Province, Turkey” Geodin Acta, vol. 32, no. 1, pp. 11-24 2020.
  • [13] M. Vermoere, P. Degrysen, L. Vanhecke, Ph. Muchez, E. Paulissend, E. Smetsa, and M. Waelkense “Pollen analysis of two travertine sections in Basköy (southwestern Turkey): implications for environmental conditions during the early Holocene” Rev Palaeobot Palynol, vol. 105, no.1-2, pp. 93–110, 1999.
  • [14] I.T. Uysal, Y. Feng, J. Zhao, V. Işık, P. Nuriel, and S. D. Golding “Hydrothermal CO2 degassing in seismically active zones during the late Quaternary” Chem Geol, vol. 265, no.3-4, pp.442–454 2009.
  • [15] L. De Filippis, C. Faccenna, A. Billi E. Anzalone M. Brilli, M. Soligo, and P. Tuccimeia “ Plateau versus fissure ridge travertines from Quaternary geothermal springs of Italy and Turkey: interactions and feedbacks between fluid discharge, paleoclimate, and tectonics” Earth Sci Rev, vol. 123, pp.35–52 2013.
  • [16] S. Kele, M. Özkul, A. Gökgöz, M. O. Baykara, M. C. Alçiçek and N. Tibor “Stable isotope geochemical and facies study of Pamukkale travertines: new evidences of low-temperature non-equilibrium calcite-water fractionation” Sediment Geol, vol. 238, pp.191–212 2011.
  • [17] E. Toker, M.S. Kayseri-Özer, M. Özkul and S. Kele “Depositional system and palaeoclimatic interpretations of middle to late Pleistocene travertines: Kocabaş, Denizli, SW Turkey” Sedimentology, vol. 62, pp.1360–1383 2015.
  • [18] E. Tagliasacch, and M.S. Kayseri-Özer “Multidisciplinary approach for palaeoclimatic signals of the non-marine carbonates: the case of the Sarıkavak tufa deposits (Afyon, SW-Turkey)” Quat Int, vol. 544, pp. 41–56. 2020.
  • [19] U. Temiz, İ. Koçak, N. Öksüz, and S. Akbay “Significance of neotectonic and paleoclimatic Late Pleistocene–Holocene travertine and origins: Balkayası, Avanos—Nevsehir, Central Anatolia/Turkey” Int J Earth Sci (Geol Rundsch), 2021 https://doi.org/10.1007/s00531-021-02065-1
  • [20] V.Toprak, and M. C. Göncüoğlu, “Tectonic Control on the Development of the Neogene Quaternary Central Anatolian Volcanic Province, Turkey” Geol J, vol. 28, pp. 357-369 1993.
  • [21] A.I. Okay, and O. Tüysüz “Tethyan sutures of northern Turkey” Geological Society Special Publications, vol. 156, pp. 475–515 1999.
  • [22] Koçyiğit, A., “Orta Anadolu’nun genel Neotektonik Özellikleri ve Depremselliği (The general neotectonic properties and seismicity of Central Anatolia). Haymana-Tuzgölü-Ulukışla Basenleri Uygulamalı Çalışma” TPJD, Special Issue 5, pp. 1-26. 2000.
  • [23] A. Kocyigit, and U. Dogan “Strike-slip neotectonic regime and related structures in the Cappadocia region: a case study in the Salanda basin, Central Anatolia, Turkey” Turk J Earth Sci, vol. 25, no. 5, pp. 393-417 2016. [24] S. Köksal, and C. Göncüoğlu “Geology of the İdiş Dağı - Avanos Area (Nevşehir - Central Anatolia” Bull Min Res Exp, vol. 119, no. 119, pp. 41 - 58 1997.
  • [25] R. Demircioğlu “Geology and Structural Features of the Kırşehir Massif and Cover Units In The Gülşehir-Özkonak (Nevşehir) Region” PhD thesis, Geological Engineering, Selçuk University, Konya, 2014.
  • [26] J. Eikenberg, G. Vezzu, I. Zumsteg, S. Bajo, M. Ruethi, and G. Wyssling “Precise two chronometer dating of Pleistocene travertine: The Th-230/U-234 and Ra-226(ex) /Ra-226(0) approach” Quaternary Sci Rev, vol. 20 no.18, pp. 1935-1953 2001.
  • [27] M. Ivanovich and R.S. Harmon (Eds.). “Uranium-series Disequilibrium: Applications to Earth, Marine, and Environmental Sciences” 2th ed. United Kingdom: Clarendon Press, 1992.
  • [28] T.H. Van Andel, and P.C. Tzedakis “Palaeolithic landscapes of Europe and environs, 150,000-25,000 years ago: An overview” Quaternary Sci Rev, vol. 15, no. 5–6 pp. 481-500 1996.
  • [29] M. Bar-Matthews, A. Ayalon, A. Kaufman, and G.J. Wasserburg “The Eastern Mediterranean paleoclimate as a reflection of regional events: Soreq cave, Israel” Earth Planet Sci Lett, vol. 166, pp. 85–95 1999.
  • [30] L. De Filippis, C. Faccenna, A. Billi, E. Anzalone, M. Brilli, M. Soligo, and P.Tuccimei “Plateau versus fissure ridge travertines from Quaternary geothermal springs of Italy and Turkey: Interactions and feedbacks between fluid discharge, paleoclimate, and tectonics” Earth-Sci Rev, vol. 123, pp. 35-52 2013.
  • [31] D. Martinson, N.G. Pisias, J.D. Hays, J. Imbrie, T. C. Moore Jr., and N.J. Shackletonl “ Age dating and the orbital theory of the Ice Ages: development of a high-resolution 0 to 300,000 year chronostratigraphy” Quat Res, vol. 27, pp.1–29 1987.
  • [32] Grip (Greenland Ice-core Project) Members “Climate instability during the last interglacial period recorded in the GRIP ice core” Nature, vol. 364 pp. 203–207 1993.
Toplam 31 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Yer Bilimleri ve Jeoloji Mühendisliği (Diğer)
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

İsmail Koçak 0000-0002-4519-4561

Uğur Temiz 0000-0002-4151-2972

Nursel Öksüz 0000-0001-7371-3202

Yayımlanma Tarihi 30 Ekim 2021
Yayımlandığı Sayı Yıl 2021 Cilt: 3 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Koçak, İ., Temiz, U., & Öksüz, N. (2021). Salanda Fay Zonu (SFZ) ile ilişkili Traverten oluşumlarının Paleoiklimsel Önemi. Mühendislik Bilimleri Ve Araştırmaları Dergisi, 3(2), 218-225. https://doi.org/10.46387/bjesr.963704
AMA Koçak İ, Temiz U, Öksüz N. Salanda Fay Zonu (SFZ) ile ilişkili Traverten oluşumlarının Paleoiklimsel Önemi. Müh.Bil.ve Araş.Dergisi. Ekim 2021;3(2):218-225. doi:10.46387/bjesr.963704
Chicago Koçak, İsmail, Uğur Temiz, ve Nursel Öksüz. “Salanda Fay Zonu (SFZ) Ile ilişkili Traverten oluşumlarının Paleoiklimsel Önemi”. Mühendislik Bilimleri Ve Araştırmaları Dergisi 3, sy. 2 (Ekim 2021): 218-25. https://doi.org/10.46387/bjesr.963704.
EndNote Koçak İ, Temiz U, Öksüz N (01 Ekim 2021) Salanda Fay Zonu (SFZ) ile ilişkili Traverten oluşumlarının Paleoiklimsel Önemi. Mühendislik Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi 3 2 218–225.
IEEE İ. Koçak, U. Temiz, ve N. Öksüz, “Salanda Fay Zonu (SFZ) ile ilişkili Traverten oluşumlarının Paleoiklimsel Önemi”, Müh.Bil.ve Araş.Dergisi, c. 3, sy. 2, ss. 218–225, 2021, doi: 10.46387/bjesr.963704.
ISNAD Koçak, İsmail vd. “Salanda Fay Zonu (SFZ) Ile ilişkili Traverten oluşumlarının Paleoiklimsel Önemi”. Mühendislik Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi 3/2 (Ekim 2021), 218-225. https://doi.org/10.46387/bjesr.963704.
JAMA Koçak İ, Temiz U, Öksüz N. Salanda Fay Zonu (SFZ) ile ilişkili Traverten oluşumlarının Paleoiklimsel Önemi. Müh.Bil.ve Araş.Dergisi. 2021;3:218–225.
MLA Koçak, İsmail vd. “Salanda Fay Zonu (SFZ) Ile ilişkili Traverten oluşumlarının Paleoiklimsel Önemi”. Mühendislik Bilimleri Ve Araştırmaları Dergisi, c. 3, sy. 2, 2021, ss. 218-25, doi:10.46387/bjesr.963704.
Vancouver Koçak İ, Temiz U, Öksüz N. Salanda Fay Zonu (SFZ) ile ilişkili Traverten oluşumlarının Paleoiklimsel Önemi. Müh.Bil.ve Araş.Dergisi. 2021;3(2):218-25.