CELSE HARCI VE HUKUKİ NİTELİĞİNE İLİŞKİN BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2023, Cilt: 1 Sayı: 2, 206 - 231, 13.02.2024

İlhami Öztürk Serkan Kaya

Öz

Kural olarak davayı açan tarafça ödenen yargı harçları, yargılama giderlerinin bir unsuru olarak davada haksız çıkan tarafa yükletilir. Ancak, celse harcı başvuru harcı, karar ve ilam harcından farklı olarak davada haksız çıkan tarafa yükletilmemektedir. Celse harcı, muhakeme tarafların talep ve muvafakatleri üzerine talik edilmiş ise taraflardan ve evvelce yapılması mümkün olan bir işlemin yapılmamış olmasından dolayı talik edilmişse talike sebebiyet veren taraftan alınır. Her iki halde talike vekiller sebebiyet vermişse celse harcı vekillere yüklenir. Vekil veya taraflara yüklenilen celse harcının, yargılama gideri olarak davada haksız çıkan taraftan alınmasına karar verilmez. Bu itibarla, celse harcı hukuk yargılamasında yargılama giderlerinin davada haksız çıkan tarafa yükletilmesi kuralına bir istisna teşkil eder. Bu çalışmada, davanın görüm ve çözümü sürecinde yargılama gideri niteliği taşıyan ancak mahkeme hükmü ile diğer yargılama giderlerinden ve bilhassa yargılama giderlerinin bir unsurunu oluşturan yargı harçlarından farklı olarak davada haksız çıkan tarafa yükletilmeyen celse harcı irdelenmiştir. Celse harcının yasal dayanakları ve niteliği analiz edilerek uygulamada belirsizlik ve duraksamaya yol açan bazı hususlarda çözüm önerileri getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Celse Harcı, Masraflar, Yargılama Giderleri, Yargılama Harçları

AN EVALUATION ON THE HEARING FEE AND ITS LEGAL NATURE

Öz

As a rule, judicial fees, which are paid by the party filing the lawsuit, are charged to the party who loses the lawsuit as an element of judicial expenses. However, unlike the application fee, decision and judgment fee, the hearing fee is not imposed on the party who loses the case. The hearing fee is collected from the parties if the proceedings are adjourned upon the request and consent of the parties and from the party causing the adjournment if the adjournment is due to the failure to perform a transaction that could have been performed before. In both cases, if the attorneys cause the adjournment, the hearing fee shall be charged to the attorneys. It shall not be decided to collect the hearing fee imposed on the attorneys or parties from the party who loses the case as a trial expense. In this respect, the hearing fee constitutes an exception to the rule of imposing the costs of the proceedings on the party who loses the case in civil proceedings. In this article, the hearing fee, which has the nature of a judicial expense during the trial and settlement of the case, but which is not imposed on the party who is wronged in the case, unlike other judicial expenses and especially judicial fees, which constitute an element of judicial expenses, is examined. By analysing the legal basis and nature of the hearing fee, solutions have been proposed for some issues that cause uncertainty and hesitation in practice.

Anahtar Kelimeler

Hearing Fees, Costs, Trial Expenses, Trial Fees

Kaynakça

• Akyol Aslan L, ‘Anayasa Mahkemesinin 14.01.2010 Tarihli Kararı Çerçevesinde Yargı Harçlarına İlişkin Bazı Sorunlar ve Güncel Gelişmeler’ (2011) 1(1) Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi 32
• Candan T, Açıklamalı İdari Yargılama Usulü Kanunu (13. basım, Yetkin 2023)
• Ekinci EB, Osmanlı Mahkemeleri (Tanzimat ve Sonrası) (2. basım, Arı Sanat Yayınevi 2010)
• Gözübüyük Ş ve Dinçer G, İdari Yargılama Usulü (Turhan 1996)
• Karakum H ve Öztürk İ, ‘Vergi Yargısında Duruşma-1’ (2007) 481 Maliye ve Sigorta Yorumları Dergisi 167
• Kuru B, Hukuk Muhakemeleri Usulü (6. basım, Demir 2001)
• Lugatım (2023) http://lugatim.com/s/CELSE Erişim Tarihi: 10 Kasım 2023
• Osman Sarıaslan, ‘Vergi Yargılamasında Harç Sorunu’ (2016) 7 (27) TAAD 499
• Öztürk İ ve Sümer EA, ‘Ceza Mahkemelerinde Görülen Davaların Yargı Harcı Karşısındaki Durumu’ (2020) 1(2) İzmir Bakırçay Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 283
• Öztürk İ, Mahkeme Harçları (2. basım Oniki Levha, 2023)
• Pekcanıtez H, Özekes M, Akkan M ve Taş Korkmaz H, Pekcanıtez Usül: Medeni Usul Hukuku”, (15. basım, On İki Levha 2017)
• Tuncer S, Vergi Hukuku ve Uygulaması (Yaklaşım 2003)
• Umar B, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi (2. basım, Yetkin 2014) Yılmaz Z, Hukuk Davalarında Yargılama Harç ve Giderleri ile Vekalet Ücreti (Seçkin 2010) Yiğit U ve Öztürk İ, Yargı Hukuku (Adalet 2020) Yiğit U ve Öztürk İ, Yargı Örgütü (3. basım, Adalet 2023)