Factors Effecting Job Satisfaction Among Academic Staff

Yıl 2011, , 69 - 74, 01.01.2011

Nezih Dağdeviren Zeliha Musaoğlu İmran Kurt Ömürlü Serdar Öztora

https://doi.org/10.5174/tutfd.2010.04370.1

Öz

Objective: In this paper, we aimed to investigate the job satisfaction levels of all the academic staff in Trakya University, along with their socioeconomic features. Material and Methods: We used a questionnaire including the Minnesota Satisfaction Questionnaire Short Form. Frequency tables, cross tabulations, Pearson Chi-square, Exact Chi-square, Kruskal-Wallis, Dunn's Multiple Comparison and Chi-squared Automatic Interaction Detector (CHAID) tests were used for statistical analysis. Results: The mean age of 560 participants was 33.86±7.33 years, of whom 47% (n=263) were female and 53% (n=297) male. Of the participants, the mean levels were 63.06±10.96 for general, 44.79±7.49 for intrinsic, and 18.27±4.64 for extrinsic job satisfaction. 85.4% of the academic staff (n=478) had a moderate level of satisfaction, whereas 14.6% (n=82) had a higher level. There was a significant relationship between income and job satisfaction levels. With the CHAID analysis, it was determined that job satisfaction had a relationship with age, educational status, total years of service and years of service in the current department. Conclusion: Job satisfaction can reflect the general emotional status of employees. It has a greater importance for the jobs that can affect the extraoccupational lives directly and require constant devotion. Employers should take some measures to increase job satisfaction in order to improve efficiency. Turkish Başlık: Akademisyenlerde İş Doyumunu Etkileyen Faktörler Anahtar Kelimeler: Öğretim görevlileri, iş doyumu, etkileyen faktörler Amaç: Akademisyenlik özveri ve dolayısıyla mesleki tatmin gerektiren alanlardan biridir. Bu çalışmada Trakya Üniversitesinde çalışan tüm akademik personelin sosyodemografik özellikleri ile iş doyumu düzeylerinin araştırılması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Araştırmada Minnesota Tatmin Ölçeği kısa formunu içeren bir anket kullanıldı. Verilerin değerlendirilmesinde frekans tabloları, çapraz tablolar, Pearson Ki-kare, Exact Ki-kare, Kruskal Wallis ve Dunn çoklu karşılaştırma testleri ve “Chi-squared Automatic Interaction Detector” (CHAID) analiz testleri kullanıldı. Bulgular: %47'si (n=263) kadın, %53'ü (n=297) erkek olan 560 katılımcının yaş ortalaması 33.86±7.33'tü. Öğretim elemanlarının genel iş doyumu ortalamaları 63.06±10.96, ortanca 64.00'tü. Katılımcıların içsel iş doyumu ortalamaları 44.79±7.49, dışsal iş doyumu ortalamaları 18.27±4.64 olarak saptandı. Öğretim elemanlarının iş doyumu düzeyleri %85.4'ünde (n=478) orta, %14.6'sında (n=82) yüksek olarak saptandı. Gelir düzeylerine göre iş doyumu düzeyleri arasında anlamlı fark saptandı. Yapılan CHAID analizinde iş doyumu ile bağımsız değişkenlerden yaş, öğrenim durumu, toplam hizmet yılı ve bölümdeki hizmet yılı değişkenlerinin ilişkili olduğu saptandı. Sonuç: İş doyumu, çalışanların genel duygusal durumunu gösterebilmekte ve işe yönelmeyi sağlayan olumlu etki olarak tanımlanmaktadır ve kişilerin başarılı, mutlu ve üretken olabilmelerinin en önemli gereklerinden biridir. Özellikle meslek dışı yaşamları doğrudan etkileyen ve sürekli özveri gerektiren mesleklerde iş doyumu büyük önem taşımaktadır. Verimliliği artırabilmek için yöneticilerin iş doyumunu artıracak önlemler almaları gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Educational personnel, job satisfaction, precipitating factors

Akademisyenlerde İş Doyumunu Etkileyen Faktörler

Öz

Amaç: Akademisyenlik özveri ve dolayısıyla mesleki tatmin gerektiren
alanlardan biridir. Bu çalışmada Trakya Üniversitesinde çalışan tüm akademik
personelin sosyodemografik özellikleri ile iş doyumu düzeylerinin
araştırılması amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntemler: Araştırmada Minnesota Tatmin Ölçeği kısa formunu
içeren bir anket kullanıldı. Verilerin değerlendirilmesinde frekans tabloları,
çapraz tablolar, Pearson Ki-kare, Exact Ki-kare, Kruskal Wallis ve Dunn
çoklu karşılaştırma testleri ve “Chi-squared Automatic Interaction Detector”
(CHAID) analiz testleri kullanıldı.
Bulgular: %47’si (n=263) kadın, %53’ü (n=297) erkek olan 560 katılımcı-
nın yaş ortalaması 33.86±7.33’tü. Öğretim elemanlarının genel iş doyumu
ortalamaları 63.06±10.96, ortanca 64.00’tü. Katılımcıların içsel iş doyumu
ortalamaları 44.79±7.49, dışsal iş doyumu ortalamaları 18.27±4.64 olarak
saptandı. Öğretim elemanlarının iş doyumu düzeyleri %85.4’ünde (n=478)
orta, %14.6’sında (n=82) yüksek olarak saptandı. Gelir düzeylerine göre iş
doyumu düzeyleri arasında anlamlı fark saptandı. Yapılan CHAID analizinde
iş doyumu ile bağımsız değişkenlerden yaş, öğrenim durumu, toplam
hizmet yılı ve bölümdeki hizmet yılı değişkenlerinin ilişkili olduğu saptandı.
Sonuç: İş doyumu, çalışanların genel duygusal durumunu gösterebilmekte
ve işe yönelmeyi sağlayan olumlu etki olarak tanımlanmaktadır ve kişilerin
başarılı, mutlu ve üretken olabilmelerinin en önemli gereklerinden biridir.
Özellikle meslek dışı yaşamları doğrudan etkileyen ve sürekli özveri
gerektiren mesleklerde iş doyumu büyük önem taşımaktadır. Verimliliği
artırabilmek için yöneticilerin iş doyumunu artıracak önlemler almaları gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Öğretim görevlileri, iş doyumu, etkileyen faktörler

Kaynakça

• Testa MA, Simonson DC. Assessment of quality-of-life outcomes. N Engl J Med 1996;334:835-40.
• Aydemir O. Sağlıkta yaşam kalitesinin klinik uygulamalarda kullanımı. Sağlıkta Birikim Dergisi 2006;1:9-13.
• Eser E. Sağlıkla ilgili yaşam kalitesinin kavramsal temelleri ve ölçü- mü. Sağlıkta Birikim Dergisi 2006;1:1-5.
• Ergin C. Akademisyenlerde tükenmişlik ve çeşitli stres kaynaklarının incelenmesi. HÜ Edebiyat Fakültesi Dergisi 1995;12:37-50.
• Budak G, Sürgevil O. Tükenmişlik ve tükenmişliği etkileyen örgüt- sel faktörlerin analizine ilişkin akademik personel üzerine bir uygulama. DEUİİBF Dergisi 2007;20:95-108.
• Yılmaz Z, Murat M. İlköğretim okulu yöneticilerinin iş doyumları ile örgütsel stres kaynakları arasındaki ilişki. F.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi 2008;18:203-22.
• Yıldız N, Yolsal N, Ay P, Kıyan A. İstanbul Tıp Fakültesi’nde çalışan hekimlerde iş doyumu. İst Tıp Fak Derg 2003;66:56-61.
• Aydemir O, Köroğlu E. Psikiyatride kullanılan klinik ölçekler. 1.basım. Ankara: Hekimler Yayın Birliği,2006;153-62.
• Ünal S, Karlıdağ R, Yoloğlu S. Hekimlerde tükenmişlik ve iş doyu- mu düzeylerinin yaşam doyumu düzeyleri ile ilişkisi. Klinik Psiki- yatri 2001;4:113-8.
• Wang X, Matsuda N, Ma H, Shinfuku N: Comparative study of quality of life between the Chinese and Japanese adolescent populations. Psychiatry Clin Neurosci 2000;54:147-52.
• Musal B, Elçi OC, Ergin S. Uzman hekimlerde mesleki doyum. Toplum ve Hekim 1995;10:2-7.
• Kurçer MA. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi hekimlerinin iş doyu- mu ve tükenmişlik düzeyleri. Harran Univ Tıp Fak Derg 2005;2:10-5.
• Çam O, Akgün E, Babacan Gümüş A, Bilge A, Ünal Keskin G. Bir ruh sağlığı ve hastalıkları hastanesinde çalışan hekim ve hemşirelerin klinik ortamlarını değerlendirilmeleri ile iş doyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Anadolu Psikiyatri Derg 2005;6:213-20.
• Bennett S, Plint A, Clifford TJ. Burnout, psychological morbidity, job satisfaction, and stres: a survey of Canadian hospital based child protection professionals. Arch Dis Child 2005;90:1112-6.
• Thommasen HV, Lavancy M, Connelly I, Berkowitz J, Grzybowski S. Mental health, Job satisfaction, ang intention to relocate. CFP 2001;47:737-44.
• Sünter AT, Canbaz S, Dabak S, Öz H, Peşken Y. Pratisyen hek- imlerde tükenmişlik, işe bağlı gerginlik ve iş doyumu düzeyleri. Genel Tıp Derg 2006;16:9-14.
• Cooper CL, Rout U, Faragher B. Mental health, job satisfac- tion, and job stres among general practitioners. Br Med J 1989;298:366-70.
• Erol A, Sarıçiçek A, Gülseren S. Asistan hekimlerde tükenmişlik: İş doyumu ve depresyonla ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Derg 2007;8:241-7.
• Özaltın H, Kaya S, Demir C, Özer M. Türk silahlı kuvvetler- inde görev yapan muvazzaf tabiplerinin iş doyum düzeylerinin değerlendirilmesi. Gülhane Tıp Derg 2002;44:423-7.
• Avşaroğlu S, Deniz E, Kahraman A. Teknik öğretmenlerde yaşam doyumu iş doyumu ve mesleki tükenmişlik düzeylerinin incelen- mesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2005;14:115-30.
• Grunfeld E, Whelan TJ, Zitzelsberger L, Willian AR, Montesan- to B, Evans WK. Cancer care workers in Ontario: prevalence of burnout, job stres and job satisfaction. CMAJ 2000;163:166-9.
• Kocabaşoğlu N, Vural M, Uludüz DU. Uzman ve asistan statüsündeki bir grup hekime mesleki doygunluk, depresyon ve çalışma karakteristiği ilişkisinin incelenmesi. Yeni Symposium 2001;39:168-73.
• Makin PJ, Rout U, Cooper CL. Job satisfaction and occupational stres among general practitioners-a pilot study. JR Coll Pract 1988;38:303-6.
• Appleton K, House A, Dowell A. A survey of job satisfac- tion, sourse of stres and psychological symptoms among gen- eral practitioners in Leeds. British Journal of General Practice 1998;48:1059-63.
• Chambers R, Wall D, Campbell I. Stresses,coping mechanisms job satisfaction in general practitioner registrars. Br J Gen Pract 1996;46:343-8.
• Kunaviktikul W, Nuntasupawat R, Srisuphan W, Booth RZ. Rela- tionships among conflict, conflict management, job satisfaction, intent tos tay, and turnover of Professional nurses in Thailand. Nursing and Health Sciences 2000;2:9-16.