KEMAN LİTERATÜRÜNDE DOĞU MOTİFLERİ

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 2, 19 - 40, 26.10.2023

Lale Hüseynova

https://doi.org/10.47956/bmsd.1257273

Öz

Keman repertuvarı müzik tarihinin parlak sayfalarından biridir. Öyle ki, keman sanatı tarihi boyunca yeni çalım teknikleri geliştirilmiş, bunun yanı sıra hüner gerektiren virtüöz keman eserleri ortaya çıkmıştır. Bunlar keman sonatları, varyasyonları, konçertolardır. Bu eserler ayrıca çok farklı motif ve konulara adanmıştır. A. Vivaldi’nin dört mevsim keman konçertoları, Paganini’nin G. Rossini’nin “Musa” operasından esinlendiği dua konulu varyasyonları, avlanma ve savaş konulu keman kaprisleri (No. 9, 14, 17) vb. buna birer örneklerdir. Keman repertuvarında dünya bestecilerinin Doğu motiflerine ithaf edilmiş çok sayıda eserlerine de rastlanılmaktadır. Daha Barok dönemden itibaren bestecilerin bu motiflere müracaatı başlamıştır. Bu akım hep devam etmiş ve daha geniş repertuvarın oluşumuna neden olmuştur. Doğu müziğine büyük ilgi hem Avrupa hem de Rus besteciler tarafından artmaya başlamıştır. Doğu tutkusu W. A. Mozart’ın “Die Entführung aus dem Serail”, C. Saint-Saens’in “Samson et Dalilah”, J. Bizet’in “Jamele”, N. A. Rimsky-Korsakov’un “Scheherazade”, Reinhold Glière’in “Shakh-Senem” ve birçok eserlerde görülmüştür. Bu motifler sadece büyük türlerde değil, küçük türlerdeki eserlerde de ele alınmıştır. Bu bağlamda Doğu motiflerini konu alan keman eserlerinden olan romans, süit vb. türler dikkat çekmektedir.
Çalışmada Doğu motifleri üzerine P. Sarasate’nin “Romanza Andaluza”, C. Cui’nin “Orientale”, E. Bloch’un “Baal Shem” ve M. Ravel’in “Tzigane” gibi keman repertuvarının gözde eserlerinde dönem ve besteci stillerinin incelenmesi, eserlerin armonik yapısı açısından analizinin yapılması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Keman, Literatür, Eser, Doğu, Motif, Motif

Destekleyen Kurum

Kastamonu Üniveristesi

Proje Numarası

97058642

Teşekkür

Teşekkür eder. İyi çalışmalar dileriz.

EASTERN MOTIFS IN VIOLIN LITERATURE

Öz

Violin repertoires one of the brightestpages of music history. New playing techniques have been developed throughout the history of violin art, in addition to this, virtuoso violin works, which requirenew playing techniques, have emerged. These are violin sonatas, variations, concertos. These works are also dedicated to different motifs and themes. Among theexamples are A. Vivaldi’s Four Violin Concertos the four seasons, Paganini’s Prayer Variations from G. Rossini’s “Moses”, or the Violin Caprices about Hunting or War (No. 9, 14, 17) . In the violin literature, there are many works of world composers devoted to Eastern motifs. Since the Baroque period, composers began to apply these motifs. This tendency continued all the time and led to the formation of a wider repertoire. Great interest in Oriental music is growing from both European and Russian composers. Passion for the Orient W. A. Mozart’s “Die Entführung aus dem Serail”, C. Saint-Saens’ “Samson et Dalilah”, J. Bizet’s “Jamele”, N. A. Rimsky-Korsakov’s “Scheherazade”, Reinhold Glière’s “Shakh-Senem” and has been seen many other works. These motives considered asnot only in large genres, but also in works of small genres. In this context, romance, suite and other works for violin attract attention.
In this study, it is aimed to examine the period and composer styles in popular works of the violin repertoire composed on Eastern motifs such as “Romanza Andaluza” by P. Sarasate, “Orientale” by C. Cui, “Baal Shem” by E. Bloch and “Tzigane” by M. Ravel. These works were examined in terms of harmonic structure.

Anahtar Kelimeler

Violin, Literature, Work, Eastern, Motif

Proje Numarası

97058642

Kaynakça

• ABDULLAYEVA Səadət, Azərbaycan Xalq Çalğı Alətləri (Musiqişünaslıq-Orqanoloji Tədqiqat), Adiloğlu, Bakı, 2002.
• AL-JANABİ Maysem (Sostavitel), İslamskaya Civilizaciya. İstoriya i Sovremennost, Kollektiv Avtorov. İz serii: Aktualnıy Filosofskiy Diskurs. Sadra, 2016.
• COHEN Dalia,&KATZ Ruth, Palestinian Arab Music: A Maqam Tradition in Practice. Chicago: University of Chicago Press, 2006.
• DANIELSON Virginia, REYNOLDS Dwight, MARCUS Scott (editör), The Garland Encyclopedia of World Music: The Middle East, Routledge, 2017.
• GİNZBURG Lev Solomonoviç, GRİGORYEV Vladimir Yuryeviç, İstoriya Skripiçnogo İskusstva, Moskva “Muzıka”, 1990.
• HACIBƏYOV Üzeyir, Xalq Musiqisinin Əsasları, Yazıçı, Bakı, 1985, s. 18–19.
• HÜSEYNOVA Lale,“İspanyol Keman Yapıtında Doğu Müziği Etkenleri”, GLOBAL-Turk, #1–2/2018. HUMANITIES, Kazakistan, Astana, 2018, s. 26 – 37.
• HÜSEYNOVA HASANOVA Lale,“Doğu Müziğinin Özellikleri(E. Bloch’un “Baal Shem” Eserinin Analizi Örneğinde)”, ALTAISTICS, TURCOLOGY, MONGOLISTIC International Scientific Journal / №1, №7132-Ж, ENTHOGRAPHY, Kazakistan, Astana, 2019, s. 140 –155.
• ŞEYBAN Lütfi, Reconquista / Endülüs’te Müslüman-Hıristiyan İlişkileri, İz Yayıncılık, İstanbul, 2003.
• ƏHMƏDOVA Svetlana, “Azərbaycan xalq mahnısı “Qalanin dibində” Bəstəkarların Yaradıcılığında”, “Musical Traditions in Globalizing World” Azerbaijan National Conservatory, The materials of I International Scientific and Practical Conference, Baku, 26–27 October 2017, s. 214–219.