18-49 Yaş Arası Kadınlarda Premenstrual Sendrom Semptomlarının, Beslenme Alışkanlıklarının ve Duygusal Yeme Davranışının Değerlendirilmesi

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 1, 195 - 208, 21.04.2025

Ebru Altun , Nihan Çakır Biçer , Yaren Kuş

https://doi.org/10.46413/boneyusbad.1524199

Öz

Amaç: Premenstrual sendrom (PMS) yaygın bir hastalıktır ve yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyebilecek davranışsal, zihinsel ve fiziksel semptomlarla karakterizedir. Bu çalışmada PMS semptomları, beslenme alışkanlıkları ve duygusal yeme davranışları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: 18-49 yaş arası 462 kadının sosyodemografik, antropometrik, menstrüasyonla ilgili özellikleri, beslenme alışkanlıkları değerlendirilmiş ve Premenstrual Sendrom Ölçeği (PMSÖ), Akdeniz Diyetine Uyum Ölçeği (MEDAS) ve Duygusal Yeme Ölçeği (DYÖ) uygulanmıştır.
Bulgular: Kadınların %66.9'unda (n=309) PMS saptanmıştır. PMS'li kadınların PMSÖ alt boyut ve toplam puanları ile DYÖ puanı PMS’i olmayan kadınlardan daha yüksektir (p<0.05). MEDAS puanları gruplar arasında farklılık göstermemektedir (p=0.841). PMSÖ toplam ile DYÖ puanları arasında pozitif (r=0.257, p<0.001), MEDAS ile DYÖ puanları arasında negatif korelasyon (r=-0.090, p=0.007) bulunmuştur. PMS'li kadınlarda menstruasyon öncesi dönemde rafine tahıllar, kahve, paketlenmiş ürünler ve meşrubat tüketim sıklığı daha yüksektir (p<0.05).
Sonuç: PMS ile duygusal yeme arasında ilişki saptanmıştır ve premenstrual dönemde sağlıklı beslenme alışkanlıklarına uymayan besinler tercih edilmektedir. PMS hakkındaki farkındalığın arttırılmasının, PMS'in ve kadın sağlığının yönetimine yardımcı olabileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Premenstrual sendrom , Duygusal yeme , Akdeniz diyeti , Beslenme alışkanlıkları.

Etik Beyan

The research was approved in terms of medical ethics with the number of ATADEK-2020-26/34 dated 17.12.2020 from Acıbadem Mehmet Ali Aydınlar University and Acıbadem Healthcare Institutions Medical Research Ethics Committee (ATADEK) and conducted in accordance with the Declaration of Helsinki. Individuals were informed about the study and their consent was obtained that they voluntarily participated in the study.

Destekleyen Kurum

This research received no specific grant from any funding agency in the public, commercial, or not-for-profit sectors.

Teşekkür

This study was carried out within the scope of Ebru Altun's master's thesis. The authors would like to thank all participated in the study and to the research and the health professionals who facilitated the conduct of the study.

Evaluation of Premenstrual Syndrome Symptoms, Dietary Habits and Emotional Eating Behaviors Among 18-49 Years of Aged Women

Öz

Aim: Premenstrual syndrome (PMS) is a common disorder and PMS is characterized by behavioral, mental, and physical symptoms that can impair the quality of life. This study aimed to assess the relationship between PMS symptoms, dietary habits, and emotional eating behaviors.
Material and Method: The sociodemographic, anthropometric, menstrual characteristics, and dietary habits of 462 women aged 18-49 were evaluated and the Premenstrual Syndrome Scale (PMSS), Mediterranean Diet Adherence Scale (MEDAS), and Emotional Eating Scale (EES) were applied.
Results: PMS was detected in 66.9% of women (n=309). Women with PMS had higher PMSS sub-scales, total scores, and EES scores than women without PMS (p<0.05), while MEDAS scores did not differ between the groups (p=0.841). A positive correlation between PMSS total and EES scores (r=0.257, p<0.001), and a negative correlation between MEDAS and EES scores (r=-0.090, p=0.007) were detected. The frequency of consumption of refined grains, coffee, packaged products, and beverages was higher in women with PMS during the premenstrual period (p<0.05).
Conclusion: There is a relationship between PMS and emotional eating, and foods that do not comply with healthy eating habits are preferred. The study suggests increasing awareness about PMS can help manage PMS and women's health.

Anahtar Kelimeler

Premenstrual syndrome , Emotional eating , Mediterranean diet , Dietary habits.

Kaynakça

• Aba, Y., Ataman, H., Dişsiz, M., Sevimli, S. (2018). Genç kadınlarda premenstrual sendrom, fiziksel aktivite ve yaşam kalitesi. Journal of Academic Research in Nursing, 24(2), 75-82. doi: 10.5222/jaren.2018.075
• Adıgüzel, H., Taşkın, E. O., Danacı, A. E. (2007). The symptomatology and prevalence of symptoms of premenstrual syndrome in Manisa, Turkey. Türk Psikiyatri Dergisi, 18(3), 215-222.
• Akmalı, N., Özerdoğan, N., Gürsoy, E. (2020). Bir devlet hastanesinde çalışan üreme çağındaki kadınlarda premenstrual sendrom prevalansı, ilişkili faktörler ve yaşam kalitesine etkisi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 13(1), 63-74. doi: 10.26559/mersinsbd.639160
• Aksoy, M., Semerci, E. (1988). Menstruasyon devrelerinin kadınların ağırlık, beslenme alışkanlığı, fizyolojik ve psikolojik durumlarına etkisi. Beslenme ve Diyet Dergisi, 17(1), 83-92.
• Appleton, S. M. (2018). Premenstrual syndrome: evidence-based evaluation and treatment. Clinical Obstetrics and Gynecology, 61(1), 52-61. doi: 10.1097/GRF.0000000000000339 Aydın Kartal, Y., Kaykısız, E. Y. (2020). Covid-19 salgınında ebelik öğrencilerinin yeme davranışları ile premenstruel sendrom semptomları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Medical Sciences, 15(4), 133-143. doi: 10.12739/NWSA.2020.15.4.1B0097
• Batman, D., Yılmaz, S. (2023). Yetişkin bireylerde yeme davranışı ile anksiyete, uyku kalitesi ve Akdeniz diyetine bağlılık arasındaki ilişki. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 20, 610-624. doi: 10.38079/igusabder.1289889
• Bertone-Johnson, E. R., Hankinson, S. E., Willett, W. C., Johnson, S. R., Manson, J. E. (2010). Adiposity and the development of premenstrual syndrome. Journal of Women’s Health, 19(11), 1955-1962. doi: 10.1089%2Fjwh.2010.2128
• Biggs, W. S., Demuth, R. H. (2011). Premenstrual syndrome and premenstrual dysphoric disorder. American Familiy Physician, 84(8), 918-924.
• Bozkurt, N. (2019). Dismenore sıklığı ve dismenorenin yaşam kalitesine etkisi (Yüksek Lisans Tezi). İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Cheng, S. H., Shih, C. C., Yang, Y. K., Chen, K. T., Chang, Y. H., Yang, Y. C. (2013). Factors associated with premenstrual syndrome—A survey of new female university students. Kaohsiung Journal of Medical Sciences, 29(2), 100-105. doi: 10.1016/j.kjms.2012.08.017
• Cross, G. B., Marley, J., Miles, H., Willson, K. (2001). Changes in nutrient intake during the menstrual cycle of overweight women with premenstrual syndrome. British Journal of Nutrition, 85(4), 475-482. doi: 10.1079/bjn2000283
• Çoban, Ö. G., Karakaya, D., Önder, A., İşleyen, Z., Adanır, A. S. (2021). Association of premenstrual dysphoric disorder and eating behaviors among nursing students: A cross-sectional study. Journal of Pediatric and Adolescent Gynecology, 34(2), 203-208. doi: 10.1016/j.jpag.2020.11.019
• Çukurovalı Soykurt, S. (2016). 20-45 yaş arası kadınlarda menstrüal siklusun her üç döneminde (menstrüal dönem öncesi, menstrüal dönem ve menstrüal dönem sonrası) beslenme alışkanlıklarının belirlenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Davis, C., Bryan, J., Hodgson, J., Murphy, K. (2015). Definition of the Mediterranean diet; a literature review. Nutrients, 7(11), 9139-9153. doi: 10.3390%2Fnu7115459
• Dehnavi, Z. M., Jafarnejad, F., Goghary, S. S. (2018). The effect of 8 weeks aerobic exercise on severity of physical symptoms of premenstrual syndrome: a clinical trial study. BMC Women’s Health, 18(1), 80. doi: 10.1186/s12905-018-0565-5
• Dennerstein, L., Lehert, P., Bäckström, T. C., Heinemann, K. (2010). The effect of premenstrual symptoms on activities of daily life. Fertility Sterility, 94(3), 1059-1064. doi: 10.1016/j.fertnstert.2009.04.023
• Direkvand-Moghadam, A., Sayehmiri, K., Delpisheh, A., Kaikhavandi, S. (2014). Epidemiology of premenstrual syndrome (PMS)-a systematic review and meta-analysis study. Journal of Clinical and Diagnostic Research, 8(2), 106-109. doi: 10.7860%2FJCDR%2F2014%2F8024.4021
• Doğan, T., Tekin, E. G., Katrancıoğlu, A. (2011). Feeding your feelings: a self-report measure of emotional eating. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 15, 2074-2077. doi: 10.1016/j.sbspro.2011.04.056
• Dönmez, S., Gümüşsoy, S. (2019). Premenstrual syndrome in nursing students and the affecting factors. Kocaeli Medical Journal, 8(2), 38-45. doi: 10.5505/ktd.2019.46873
• Esmaeilpour, M., Ghasemian, S., Alizadeh M. (2019). Diets enriched with whole grains reduce premenstrual syndrome scores in nurses: an open-label parallel randomised controlled trial. British Journal of Nutrition, 121(9), 992-1001. doi: 10.1017/s0007114519000333
• Farasati, N., Siassi, F., Koohdani, F., Qorbani, M., Abashzadeh, K., Sotoudeh G. (2015). Western dietary pattern is related to premenstrual syndrome: a case-control study. British Journal of Nutrition, 114(12), 2016-2021. doi: 10.1017/s0007114515003943
• Freeman, E. W. (2007). The premenstrual syndromes: PMS and PMDD. In P. M. Shaughn O’Brien,, A. Rapkin, P. J Schmidt (Ed.), The clinical presentation and course of premenstrual symptoms (pp. 55-61). FL: Taylor & Francis Group.
• Gençdoğan, B. (2006). Premenstruel sendrom için yeni bir ölçek. Türkiye'de Psikiyatri, 8(2):81-87.
• Green, L. J., O’Brien, P. M. S., Panay, N., Craig, M. on behalf of the Royal College of Obstetricians and Gynaecologists. (2017). Management of premenstrual syndrome. BJOG: An International Journal of Obstetrics and Gynaecology, 124, e73-105. doi: 10.1111/1471-0528.14260
• Holt, M. E., Lee, J. W., Morton, K. R., Tonstad, S. (2014). Mediterranean diet and emotion regulation. Mediterranean Journal of Nutrition and Metabolism, 7(3), 163-172. doi: 10.3233/mnm-140016
• Isgin-Atici, K., Buyuktuncer, Z., Akgul, S., Kanbur, N. (2018). Adolescents with premenstrual syndrome: not only what you eat but also how you eat matters! Journal of Pediatric Endocrinology and Metabolism, 31(11), 1231-1239. doi: 10.1515/jpem-2018-0125 Kebapcılar, A. G., Taner, C. E., Başoğul, Ö., Okan, G. (2012). İzmir Ege Doğumevi ve Kadın Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi hastalarındaki premenstrüel sendrom prevelansı ve etkileyen faktörler. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi, 26(3), 111-114.
• Kwon, Y. J., Sung, D. I., Lee, J. W. (2022). Association among Premenstrual Syndrome, Dietary Patterns, and Adherence to Mediterranean Diet. Nutrients, 14(12), 2460. doi: 10.3390%2Fnu14122460
• Marjoribanks, J., Brown, J., O'Brien, P. M. S., Wyatt, K. (2013). Selective serotonin reuptake inhibitors for premenstrual syndrome. Cochrane Database of Systematic Reviews, 6, CD001396. doi: 10.1002/14651858.cd001396.pub3
• Martínez-González, M. Á., Corella, D., Salas-Salvadó, J., Ros, E., Covas, M. I., Fiol, M., … PREDIMED Study Investigators. (2012). Cohort profile: design and methods of the PREDIMED study. International Journal of Epidemiology, 41(2), 377-385. doi: 10.1093/ije/dyq250
• MoradiFili, B., Ghiasvand, R., Pourmasoumi, M., Feizi, A., Shahdadian, F., Shahshahan, Z. (2020). Dietary patterns are associated with premenstrual syndrome: evidence from a case-control study. Public Health Nutrition, 23(5), 833-842. doi: 10.1017/s1368980019002192
• Özçelik Y. (2019). Erzurum il merkezindeki 19-45 yaş grubu kadınların beden kitle indeksi değerlerinin premenstrual sendrom belirtilerine etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Özkan Pehlivanoğlu, E. F., Balcıoğlu, H., Ünlüoğlu, İ. (2020). Akdeniz Diyeti Bağlılık Ölçeği’nin Türkçe’ye uyarlanması geçerlilik ve güvenilirliği. Osmangazi Tıp Dergisi, 42(2), 160-164. doi: 10.20515/otd.504188
• Özmermer T. (2017). Şanlıurfa'da üniversite öğrencilerinde premenstrual sendrom sıklığı, baş etme yolları ve etkileyen faktörler (Yüksek Lisans Tezi). Harran Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Şanlıurfa.
• Pınar A., Öncel, S. (2011). 15-49 yaş arası kadınlarda premenstrual sendrom görülme sıklığı (Antalya/Türkiye). Journal of Clinical Obstetrics and Gynecology, 21(4), 227-237.
• Rapkin, A. J., Akopians, A. L. (2012) Pathophysiology of premenstrual syndrome and premenstrual dysphoric disorder. Menopause International, 18(2), 52-59. doi: 10.1258/mi.2012.012014
• Reed, S. C., Levin, F. R., Evans, S. M. (2008). Changes in mood, cognitive performance and appetite in the late luteal and follicular phases of the menstrual cycle in women with and without PMDD (premenstrual dysphoric disorder). Hormones and Behavior, 54(1), 185-193. doi: 10.1016/j.yhbeh.2008.02.018
• Rocha Filho, E. A., Lima, J. C., Neto, J. S. P., Montarroyos, U. (2011). Essential fatty acids for premenstrual syndrome and their effect on prolactin and total cholesterol levels: a randomized, double blind, placebo-controlled study. Reproductive Health, 8(1), 1-9. doi: 10.1186/1742-4755-8-2
• Schröder, H., Fitó, M., Estruch, R., Martínez-González, M. A., Corella, D., Salas-Salvadó, J., … Covas, M. I. (2011). A short screener is valid for assessing Mediterranean diet adherence among older Spanish men and women. The Journal of Nutrition, 141(6), 1140-1145. doi: 10.3945/jn.110.135566
• Seedhom, A. E., Mohammed, E. S., Mahfouz, E. M. (2013). Life style factors associated with premenstrual syndrome among El-Minia University Students, Egypt. International Scholarly Research Notices, 2013, 617123. doi: 10.1155/2013/617123
• Şanlıer, N., Yabancı, N. (2004). Genç kızlarda premenstrual sendromun besin tercihi ve fiziksel aktivite üzerine etkileri. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 9(3), 27-36.
• Tanrıverdi, G., Selçuk, E., Okanlı, A. (2010). Üniversite öğrencilerinde premenstrual sendrom prevelansı. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi ,13(1),52-57.
• Ünal, S., Erbay Dündar P. (2016). Manisa’da iki aile hekimi bölgesinde 15-49 yaş grubu kadınlarda premenstrüel sendrom sıklığı ve ilişkili faktörler. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 25(6), 240-246.
• Vandewalle, J., Moens, E., Beyers, W., Braet, C. (2016). Can we link emotional eating with the emotion regulation skills of adolescents? Psychology & Health, 31(7), 857-72. doi: 10.1080/08870446.2016.1149586
• World Health Organization (WHO) expert committee on physical status. (1995). Physical status: the use of and interpretation of anthropometry, report of a WHO expert committee. Geneva, Switzerland‎.
• Yen, J. Y., Chang, S. J., Ko, C. H., Yen, C. F., Chen, C. S., Yeh, Y. C., Chen, C. C. (2010). The high-sweet-fat food craving among women with premenstrual dysphoric disorder: Emotional response, implicit attitude and rewards sensitivity. Psychoneuroendocrinology, 35(8), 1203-1212. doi: 10.1016/j.psyneuen.2010.02.006
• Yeşildere Sağlam, H. (2017). Kadınlarda premenstrual sendrom görülme durumu ile sürekli öfke ve öfke ifade tarzları arasındaki ilişki (Yüksek Lisans Tezi). Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kütahya.
• Zamani, M., Neghab, N., Torabian, S. (2012). Therapeutic effect of Vitex agnus castus in patients with premenstrual syndrome. Acta Medica Iranica, 50(2), 101-106.
• Zysberg L. (2018). Emotional intelligence, anxiety, and emotional eating: A deeper insight into a recently reported association? Eating Behaviors, 29, 128-131. doi: 10.1016/j.eatbeh.2018.04.001