Adolesanlar İçin Hedonik Yeme Ölçeği (AHYÖ): Adolesanlar için Geliştirilmesi, Faktör Yapısı, Geçerlik ve Güvenilirliği

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 3, 249 - 256, 28.12.2023

Buse Çeviker , Hande Öngün Yılmaz , Duygu Aydın Haklı

https://doi.org/10.46413/boneyusbad.1333266

Bu makale için 25 Nisan 2024 tarihinde bir düzeltme yayımlandı. https://dergipark.org.tr/tr/pub/boneyusbad/issue/84205/1473064

Öz

Amaç: Adolesan dönemde hedonik yemenin saptanması amacıyla kullanılabilecek bir ölçme aracına gereksinim olması nedeniyle bu araştırmada, Adolesanlar için Hedonik Yeme Ölçeği’nin geliştirilerek faktör yapısının, geçerlilik ve güvenilirliğinin incelenmesi amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Adolesanlar için Hedonik Yeme Ölçeği oluşturulduktan sonra araştırma 324 gönüllü adolesanın katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak bilgi formu, Adolesanlar için Hedonik Yeme Ölçeği, Yale Yeme Bağımlılığı Ölçeği, Lezzetli Yeme Motivasyonları Ölçeği kullanılmıştır.
Bulgular: Açıklayıcı Faktör Analizi sonucunda Adolesanlar için Hedonik Yeme Ölçeği, “Yeme Hazzı” ve “Kontrollü Yeme” olmak üzere iki faktörde toplanmıştır. Doğrulayıcı Faktör Analizi sonuçları uyum indekslerinin kabul edilebilir düzeyde olduğunu göstermiştir. Adolesanlar için Hedonik Yeme Ölçeği’nin Cronbach alfa değeri 0.943 'tür. Adolesanlar için Hedonik Yeme Ölçeği ile Yale Yeme Bağımlılığı Ölçeği ve Lezzetli Yeme Motivasyonları Ölçeği arasındaki orta düzeyde pozitif ilişkiler (sırasıyla r=0.474 ve r=0.540; p<0.001) eş zamanlı geçerliği desteklemiştir.
Sonuç: Bu araştırma, Adolesanlar için Hedonik Yeme Ölçeği’nin adolesanların hedonik yeme durumlarının belirlenmesi için gelecekteki araştırmalarda kullanılabilecek kabul edilebilir, geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Adolesan, Faktör analizi, Hedonik yeme, Ölçek geliştirme

Hedonic Eating Scale for Adolescents (HES-A): Development, Factor Structure, Validity and Reliability for Adolescents

Bu makale için 25 Nisan 2024 tarihinde bir düzeltme yayımlandı. https://dergipark.org.tr/tr/pub/boneyusbad/issue/84205/1473064

Öz

Aim: Due to the need for a measurement tool that can be used to detect hedonic eating in adolescence, the aim of this research is to develop the Hedonic Eating Scale for Adolescents and examine its factor structure, validity, and reliability.
Material and Method: After Hedonic Eating Scale for Adolescents was created, the research was conducted with the participation of 324 volunteer adolescents. Information form, Hedonic Eating Scale for Adolescents, the Yale Food Addiction Scale, and the Turkish Palatable Eating Motives Scale were used as data collection tools.
Results: As a result of the Explanatory Factor Analysis, Hedonic Eating Scale for Adolescents items were collected under two factors as "Eating Pleasure" and "Controlled Eating". Confirmatory Factor Analysis results showed that the fit indices were at an acceptable level. Cronbach's alpha value of Hedonic Eating Scale for Adolescents is 0.943. The moderate positive correlations between Hedonic Eating Scale for Adolescents and the Yale Food Addiction Scale, and the Turkish Palatable Eating Motives Scale (r=0.474 and r=0.540; p<0.001, respectively) supported concurrent validity.
Conclusion: This research indicates that Hedonic Eating Scale for Adolescents is an acceptable, valid, and reliable scale that can be used in future studies to determine the hedonic eating status of adolescents.

Anahtar Kelimeler

Adolescent, Factor analysis, Hedonic eating, Scale development

Kaynakça

• Aliasghari, F., Yaghin, N. L., Mahdavi, R. (2019). Relationship between hedonic hunger and serum levels of insulin, leptin and BDNF in the Iranian population. Physiology & Behavior, 199, 84-87. doi: 10.1016/j.physbeh.2018.11.013
• And, A., Sylvester, M. D., Turan, B., Uysal Irak, D., Ray, M. K., Boggiano, M. M. (2018). The Turkish Palatable Eating Motives Scale (T-PEMS): utility in predicting binge-eating eating and obesity risk in university students. Eating and Weight Disorders-Studies on Anorexia, Bulimia and Obesity, 23, 527-531. doi: 10.1007/s40519-017-0383-z.
• Atik, D., Neşe, A., Yüce, U. Ö. (2019). Scale development study: hedonistic eating scale. Acta Medica Alanya, 3(2), 147-53. doi: 10.30565/medalanya.545200
• Ayre, C., Scally, A. J. (2014). Critical values for Lawshe’s content validity ratio: revisiting the original methods of calculation. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 47(1), 79-86. doi: 10.1177/0748175613513808
• Bayraktar, F., Erkman, F., Kurtulus, E. (2012). Adaptation study of Yale food addiction Scale. Psychiatry and Clinical Psychopharmacology, 22(1), 38.
• Berthoud, H. R. (2011). Metabolic and hedonic drives in the neural control of appetite: who is the boss? Current Opinion in Neurobiology, 21(6), 888-896. doi: 10.1016/j.conb.2011.09.004
• Boggiano, M. M. (2016). Palatable Eating Motives Scale in a college population: Distribution of scores and scores associated with greater BMI and binge-eating. Eating Behaviors, 21, 95-98. doi: 10.1016/j.eatbeh.2016.01.001.
• Boggiano, M. M., Wenger, L. E., Turan, B., Tatum, M. M., Sylvester, M. D., Morgan, P. R., ... Burgess, E. E. (2015). Real-time sampling of reasons for hedonic food consumption: further validation of the Palatable Eating Motives Scale. Frontiers in Psychology, 6, 744. doi: 10.3389/fpsyg.2015.00744
• Bozkurt, O., Yıldıran, H. (2022). Çocuk ve adolesanlarda hedonik açlık ile obezite ilişkisi. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(2), 103-110. doi:10.52881/gsbdergi.1034683
• Burger, K. S., Sanders, A. J., Gilbert, J. R. (2016). Hedonic hunger is related to increased neural and perceptual responses to cues of palatable food and motivation to consume: evidence from 3 independent investigations. The Journal of Nutrition, 146(9), 1807-1812. doi: 10.3945/jn.116.231431
• Burgess, E. E., Turan, B., Lokken, K. L., Morse, A., Boggiano, M. M. (2014). Profiling motives behind hedonic eating. Preliminary validation of the Palatable Eating Motives Scale. Appetite, 72, 66-72. doi: 10.1016/j.appet.2013.09.016
• Casey, B.J., Jones, R.M., Hare, T.A. (2008) The adolescent brain. Annals of the New York Academy of Sciences, 1124, 111–126. doi: 10.1196/annals.1440.010.
• Cushing, C. C., Benoit, S. C., Peugh, J. L., Reiter-Purtill, J., Inge, T. H., Zeller, M. H. (2014). Longitudinal trends in hedonic hunger after Roux-en-Y gastric bypass in adolescents. Surgery for Obesity and Related Diseases, 10(1), 125-130. doi: 10.1016/j.soard.2013.05.009
• Gearhardt, A. N., Corbin, W. R., Brownell, K. D. (2009). Preliminary validation of the Yale food addiction scale. Appetite, 52(2), 430-436. doi:10.1016/j.appet.2008.12.003
• Lau, B. K., Cota, D., Cristino, L., Borgland, S. L. (2017). Endocannabinoid modulation of homeostatic and non-homeostatic feeding circuits. Neuropharmacology, 124, 38-51. doi: 10.1016/j.neuropharm.2017.05.033
• Lowe, M. R., Butryn, M. L., Didie, E. R., Annunziato, R. A., Thomas, J. G., Crerand, C. E., ... Halford, J. (2009). The Power of Food Scale. A new measure of the psychological influence of the food environment. Appetite, 53(1), 114-118. doi: 10.1016/j.appet.2009.05.016
• Mason, T. B., Dunton, G. F., Gearhardt, A. N., Leventhal, A. M. (2020). Emotional disorder symptoms, anhedonia, and negative urgency as predictors of hedonic hunger in adolescents. Eating Behaviors, 36, 101343. doi: 10.1016/j.eatbeh.2019.101343
• Monteleone, P., Piscitelli, F., Scognamiglio, P., Monteleone, A. M., Canestrelli, B., Di Marzo, V., … Maj, M. (2012). Hedonic eating is associated with increased peripheral levels of ghrelin and the endocannabinoid 2-arachidonoyl-glycerol in healthy humans: a pilot study. The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, 97(6), E917-E924. doi:10.1210/jc.2011-3018
• Monteleone, P., Scognamiglio, P., Monteleone, A. M., Perillo, D., Canestrelli, B., Maj, M. (2013). Gastroenteric hormone responses to hedonic eating in healthy humans. Psychoneuroendocrinology, 38(8), 1435-1441. doi:10.1016/j.psyneuen.2012.12.009
• Ulker, I., Ayyildiz, F., Yildiran, H. (2021). Validation of the Turkish version of the power of food scale in adult population. Eating and Weight Disorders-Studies on Anorexia, Bulimia and Obesity, 26, 1179-1186. doi:10.1007/s40519-020-01019-x
• Yang, D., Liu, T., Williams, K.W. (2015). Motivation to eat—AgRP neurons and homeostatic need. Cell metabolism, 22(1), 62-63. doi:10.1016/j.cmet.2015.06.018