Yüksek Riskli Gebelerde Belirsizliğe Tahammülsüzlük ile Uykusuzluk Şiddeti Arasındaki İlişki

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 1, 174 - 181, 25.04.2024

Seda Koçak Şahin Kerime Derya Beydağ

https://doi.org/10.46413/boneyusbad.1350363

Öz

Amaç: Bu araştırma, yüksek riskli gebelerde belirsizliğe tahammülsüzlük ve uykusuzluk şiddeti ilişkisinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı nitelikteki araştırma, Mart-Mayıs 2022 tarihleri arasında perinatoloji servisinde yatarak tedavi gören 169 gebe ile gerçekleştirilmiştir. Veriler, demografik soru formu, Belirsizliğe Tahammülsüzlük Ölçeği (BTÖ-12) ve Uykusuzluk Şiddeti İndeksi ile elde edilmiştir. Verilerin analizinde, sayı, yüzde, ortalama, standart sapma değerleri ve spearman korelasyon analizi kullanılmıştır.
Bulgular: Gebelerin BTÖ-12 ölçeği toplam puan ortalaması 37.89 ± 8.30 ve Uykusuzluk Şiddeti Endeksi puan ortalaması 18.48 ± 4.18’dir. Gebelerin BTÖ-12 toplam puanı ile Uykusuzluk şiddeti endeksi puanları arasında pozitif yönde düşük düzeyde anlamlı bir ilişki saptanmıştır (p:0.000, r:0.294).
Sonuç: Gebelerin belirsizliğe tahammülsüzlük düzeyleri arttıkça, uykusuzluk şiddetinin de arttığı belirlenmiştir. Hemşire ve ebelerin yüksek riskli gebelerin izlemlerinde gebelerin belirsizliğe tahammülsüzlük ve uykusuzluk şiddetini sorgulamaları önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Yüksek Riskli Gebelik, Uykusuzluk Şiddeti, Belirsizliğe Tahammülsüzlük

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Teşekkür

Araştırmaya katılan tüm gebelere teşekkür ederiz.

The Relationship Between Intolerance of Uncertainty and Insomnia Severity in High-Risk Pregnant

Öz

Aim: This study was conducted to determine the relationship between intolerance of uncertainty and insomnia severity in high-risk pregnant women.
Material and Method: The descriptive and cross-sectional research was conducted with 169 pregnant women receiving inpatient treatment in the perinatology service between March and May 2022. Data were obtained by demographic questionnaire, Intolerance of Uncertainty Scale (BTÖ-12) and Insomnia Severity Index. Number, percentage, mean, standard deviation values and Spearman correlation analysis were used in the analysis of the data.
Results: The pregnant women's IU-12 scale total score average is 37.89 ± 8.30 and their Insomnia Severity Index score average is 18.48 ± 4.18. A low positive correlation was found between the pregnant women's IU-12 total score and the Insomnia Severity Index (p:0.000, r:0.294).
Conclusion: It has been determined that as pregnant women's intolerance to uncertainty increases, the severity of insomnia also increases. It is recommended that nurses and midwives question the severity of intolerance of uncertainty and insomnia during the follow-up of high-risk pregnant women.

Anahtar Kelimeler

High-Risk Pregnancy, Insomnia Severity, Intolerance of Uncertainty

Proje Numarası

yok

Kaynakça

• Aka, B. (2021). Yetişkinlerde erken dönem uyumsuz şemalar ve kişilik özelliklerinin COVID-19 korkusu ve belirsizliğe tahammülsüzlük üzerindeki etkisinin incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Kent Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı, İstanbul.
• Akarsu, R. H., Oskay, Ü. (2017). Yüksek riskli gebelerin tehlike belirtileri hakkında bilgi ve prenetal bağlanma düzeylerinin belirlenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 33(2), 16-26.
• Akbulut, Ö. (2021). Çok değişkenli ve farklı ölçekli araştırmalarda örneklem büyüklüğünün tespiti. Hayvan Bilimi ve Ürünleri Dergisi, 4(2), 199-215. doi: https://doi.org/10.51970/jasp.946399
• Alan Dikmen, H. (2021). Gebelerde huzursuz bacak sendromunun uyku kalitesi ve kaygı düzeyi üzerine etkisi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 12(1), 137-147. doi: 10.31067/acusaglik.834072
• Aydemir, H., Uyar Hazar H. (2014). Düşük riskli, riskli, yüksek riskli gebelik ve ebenin rolü. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(2), 815-833.
• Bastien, C. H., Vallières, A., Morin, C. M. (2001). Validation of the Insomnia Severity Index as an outcome measure for insomnia research. Sleep Medicine, 2(4), 297-307. doi: 10.1016/S1389-9457(00)00065-4
• Bottesi, G., Ghisi, M., Caggiu, I., Lauriola, M. (2021). How is intolerance of uncertainty related to negative affect in individuals with substance use disorders? The role of the inability to control behaviors when experiencing emotional distress. Addictive Behaviors, 115, 106785, 1-8. doi: 10.1016/j.addbeh.2020.106785
• Boysan, M., Güleç, M., Beşiroğlu, L., Kalafat, T. (2010). Uykusuzluk Şiddeti İndeksinin Türk örneklemindeki psikometrik özellikleri. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 11, 248-252.
• Buhr, K., Dugas, M. J. (2002). The intolerance of uncertainty scale: Psychometric properties of the english version. Behaviour Research and Therapy, 40, 931-945. doi: 10.1016/S0005-7967(01)00092-4
• Çelik, F., Köse, M. (2017). Gebelikte uyku kalitesinin trimester ile ilişkisi. Kocatepe Tıp Dergisi, 18, 85-88. doi: 10.18229/kocatepetip.344658
• Çelikgöz, D. (2015). Gebelı̇kte uyku bozukluklarının yaşam kalı̇tesı̇ne etkı̇sı̇ (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı, Ankara.
• Çevik, S. (2017). Düşük tehdidi olan ve olmayan gebelerde belirsizliğe tahammülsüzlüğün psikolojik iyi oluş üzerine etkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İnönü Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı, Malatya.
• Çoban, A., Yanıkkerem, E. (2010). Gebelerde uyku kalitesi ve yorgunluk düzeyi. Ege Tıp Dergisi, 49(2), 87-94.
• Dağlar, Ö.Ş, Oskay Ü. (2022). Gebe kadınların kişilik özelliklerinin stres ve gebelik uyumuna etkisi, Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 11(1), 108-122. doi: 10.46971/ausbid.1088351
• Daş, M. (2019). Evli bireylerin evlilikte uyum ve eş destek düzeyleri ile psikolojik iyi oluşları arasındaki ilişki (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, İstanbul.
• Değirmenci, S.S, Kosger, F., Altinoz, A. E., Essizoglu, A., Aksaray, G. (2020). The relationship between separation anxiety and intolerance of uncertainty in pregnant women. The Journal of Maternal-Fetal & Neonatal Medicine, 33(17), 2927-2932. doi:10.1080/14767058.2018.1564030
• Demir, Ü. (2020). Sleep quality & prevalence of restless legs syndrome among healthcare professionals. Journal of Surgery Medicine, 4(2), 144- 147. doi:10.28982/josam.693717
• Ersanlı, K., Uysal, E. (2015). Belirsizliğe Karşı Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14 (54), 46-53. doi:10.17755/esosder.16195
• Güdücü, N., Şolt Kırca, A., Gül, D. K., (2023). Insomnia during pregnancy and related factors. Türk Uyku Tıbbı Dergisi, 10(2), 137-143. doi: 10.4274/jtsm.galenos.2022.81894
• Turan, A., Beydağ, K. D. (2023). İnfertilite tedavisi gören kadınlarda belirsizliğe tahammülsüzlük ve psikolojik iyi oluş ilişkisi. Güncel Hemşirelik Araştırmaları Dergisi, 3(2), 44-51.
• Havutçu, G. (2019). Yüksek riskli gebeliklerin doğum öncesi ebeveyn bağlanmasına etkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Ebelik Anabilim Dalı, Aydın.
• Hung, H. M., Ko, S. H., Chen, C. H. (2014). The association between prenatal sleep quality and obstetric outcome. The Journal of Nursing Research, 22(3), 147-154. doi: 10.1097/jnr.0000000000000039
• Kalmbach, D. A., Cheng, P., Ong, J. C., Ciesla, J. A., Kingsberg, S. A., Sangha, R., ... Drake, C. L. (2020). Depression and suicidal ideation in pregnancy: Exploring relationships with insomnia, short sleep, and nocturnal rumination. Sleep Medicine, 65, 62-73. doi: 10.1016/j.sleep.2019.07.010.
• Karaçam, Z., Ançel, G. (2009). Depression, anxiety and influencing factors in pregnancy: A study in a Turkish population, Midwifery, 25(4), 344-356. Doi: 10.1016/j.midw.2007.03.006
• Kızılırmak, A., Timur, S., Kartal, B. (2012). Insomnia in pregnancy and factors related to Insomnia, The Scientific World Journal. 197093. doi: 10.1100/2012/197093.
• Köybaşı, Ş. E., Oskay, Y. Ü. (2017). Gebelik sürecinin uyku kalitesine etkisi. Gülhane Tıp Dergisi, 59, 1-5. doi: 10.5455/gulhane.222441
• Li, L., Kong, L., Zhou, H., Kang, X., Fang, Y., Li, P. (2016). Relationship between prenatal maternal stress and sleep quality in Chinese pregnant women: The mediation effect of resilience. Sleep Medicine, 25, 8–12. doi: 10.1016/j.sleep.2016.02.015
• Mindell, J. A., Cook, R. A., Nikolovski, J. (2015). Sleep patterns and sleep disturbances across pregnancy. Sleep Medicine, 16(4), 483-488. doi: 10.1016/j.sleep.2014.12.006
• Nacar, G. (2016). Gebelerin uyku özellikleri ve depresif semptomlar arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İnönü Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı, Malatya.
• Palagini, L., Cipollone, G., Masci, I., Novi, M., Caruso, D., Kalmbach, D. A., … Drake, C. L. (2019). Stress-related sleep reactivity is associated with insomnia, psychopathology and suicidality in pregnant women: preliminary results. Sleep Medicine, 56, 145-150. doi: 10.1016/j.sleep.2019.01.009.
• Polo-Kantola, P., Aukıa L., Karssson, H., Karlsson, L., Paavonen E. J. (2017). Sleep quality during pregnancy: Associations with depressive and anxiety symptoms. Acta Obstetricia et Gynecologica Scandinavica, 96(2), 198–206. doi: 10.1111/aogs.13056
• Salbacak, B. (2021). Gebelik stresinin uyku kalitesine etkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ordu Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı, Ordu.
• Sarı, E., Işık, C., Baran, N. (2022). Yeni koronavirüs pandemisinde ebelik öğrencilerinin belirsizliğe tahammülsüzlük düzeylerinin uyku kalitesi ile ilişkisi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 11(3), 991-1001. doi: 10.37989/gumussagbil.961806
• Sarı, S., Dağ, İ. (2009). Belirsizliğe Tahammülsüzlük Ölçeği, Endişe ile İlgili Olumlu İnançlar Ölçeği ve Endişenin Sonuçları Ölçeği’nin Türkçeye uyarlanması, geçerliliği ve güvenilirliği. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 10: 261-70.
• Sarıçam, H., Erguvan, F.M., Akın, A. Akça, M. Ş. (2014). Belirsizliğe Tahammülsüzlük Ölçeği (BTÖ-12) Türkçe formu: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Route Educational and Social Science Journal, 1(3), 148-157. doi: 10.17121/ressjournal.109
• Sedov, I. D., Cameron, E. E., Madigan, S., Tomfohr-Madsen, L. M. (2017). Sleep quality during pregnancy: A meta-analysis. Sleep Medicine Reviews, 38, 168-176. doi:10.1016/j.smrv.2017.06.005
• Sedov, I. D., Anderson, N. J., Dhillon, A. K., Tomfohr-Madsen, L. M. (2021). Insomnia symptoms during pregnancy: A meta-analysis. J Sleep Res, 30:e13207.
• Selimoğlu, D. E., Beydağ, K. D. (2022). Gebelerde koronavirüs anksiyetesi ve belirsizliğe tahammülsüzlük düzeyi ilişkisi. Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi, 4(3), 201-211. doi: 10.46413/boneyusbad.1081578
• Yang, M., Li, L., Zhu, H., Alexander, I. M., Liu, S., Zhou, W., … Ren, X. (2009). Music therapy to relieve anxiety ın pregnant women on bedrest: A randomized controlled trial. The American Journal of Maternal/Child Nursing, 34(5), 316-323. doi: 10.1097/01.NMC.0000360425.52228.9
• Yang, Y., Mao, J., Ye, Z., Zeng, X., Zhao, H., Liu, Y., … Li, J. (2018). Determinants of sleep quality among pregnant women in China: A cross-sectional survey. The Journal of Maternal-Fetal & Neonatal Medicine, 31(22), 2980-2985. doi: 10.1080/14767058.2017.1359831
• Yeşilkaya, H. (2018). Gebe kadınların uyku sorunları ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının belirlenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, Sivas.
• Yetkin, S., Aydın, H. (2014). Bir semptom ve bir hastalık olarak uykusuzluk. Türk Uyku Tıbbi Dergisi, 1(1), 1-8. doi: 10.4274/jtsm.01
• Yılmaz, E. B., Şahin, E. (2019). Gebelerin prenatal sıkıntı düzeyleri ile ilişkili faktörler. Journal of Psychiatric Nursing, 10(3), 197-203. doi: 10.14744/phd.2019.1736