Validity and Reliability of the Sustainable Consumption Behavior-Nutrition Scale in Adolescents

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 2, 276 - 283

Semanur Kara , Özlem Çetiner , Ayhan Parmaksız , Nurcan Yabancı Ayhan

https://doi.org/10.46413/boneyusbad.1452272

Öz

Aim: This study aimed to determine the validity and reliability of the The Sustainable Consumption Behavior-Nutrition Scale in adolescents.
Material and Method: The study was conducted with a total of 349 participants, 161 males and 188 females, aged 13-17, studying at high school level in Kırıkkale between September and November 2023. Data were obtained through face-to-face survey. The study survey consists of 2 sections: "Personal Information Form", "Sustainable Food Consumption Behavior Scale”.
Results: According to the confirmatory factor analysis conducted to validate the 11-item Sustainable Consumption Behavior-Nutrition Scale, which was adapted into Turkish and validity-reliability was obtained in the adult population, the construct validity of the scale for adolescents was ensured with a total of 9 items consisting of "purchasing" (Cronbach α= 0.67) and "dietary preferences" (Cronbach α= 0.59) sub-dimensions (total Cronbach α=0.76, χ2/sd=2.61, RMSEA=0.07, CFI=0.97 and TLI=0.97)..When the test-retest reliability of The Sustainable Consumption Behavior-Nutrition Scale is examined; purchasing dimension (ICC=0.84), dietary preferences dimension (ICC=0.80), and scale (ICC=0.77) were moderately correlated.
Conclusion: As a result of this study, the Sustainable Food Consumption Behavior Scale was found valid and reliable by adapting it to adolescents in Turkish society.

Anahtar Kelimeler

Adolescence, Reliability, Validity, Sustainable food consumption behavior

Sürdürülebilir Besin Tüketim Davranış Ölçeği’nin Adolesanlarda Geçerlik ve Güvenirliği

Öz

Amaç: Bu çalışmada Sürdürülebilir Besin Tüketim Davranışı Ölçeği’nin adolesanlarda geçerlik ve güvenirliğinin alınması amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Çalışma Eylül-Kasım 2023 tarihleri arasında Kırıkkale ilinde lise düzeyinde öğrenim gören 13-17 yaş aralığındaki 161 erkek, 188 kadın olmak üzere toplamda 349 katılımcı ile gerçekleştirilmiştir. Veriler yüz yüze anket yoluyla elde edilmiştir. Çalışma anketi “Kişisel Bilgi Formu”, “Sürdürülebilir Besin Tüketim Davranış Ölçeği” olmak üzere 2 bölümden oluşmaktadır.
Bulgular: Türkçeye adaptasyonu yapılan ve yetişkin popülasyonunda geçerlik-güvenirliği alınan 11 maddelik Sürdürülebilir Besin Tüketim Davranış Ölçeği’ni adolesan grupta doğrulamak amacıyla yapılan doğrulayıcı faktör analizine göre “satın alma tercihleri” (Cronbach α= 0.67) ve “beslenme tercihleri” (Cronbach α= 0.59) alt boyutlarından oluşan 9 madde ile ölçeğin yapı geçerliği sağlanmıştır (Ölçek toplam Cronbach α=0.76, χ2/sd=2.61, RMSEA=0.07, CFI=0.97 ve TLI=0.97). Sürdürülebilir Besin Tüketim Davranış Ölçeği’nin test-tekrar test güvenirliği incelendiğinde; satın alma boyutu (ICC=0.84), beslenme tercihleri boyutu (ICC=0.80) ve tüm ölçek (ICC=0.77) orta derecede korelasyon göstermiştir.
Sonuç: Bu çalışmanın sonucunda Sürdürülebilir Besin Tüketim Davranışı Ölçeği, Türk toplumundaki adolesanlara uyarlanarak geçerli ve güvenilir bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Adolesan, Geçerlik, Güvenirlik, Sürdürülebilir Besin Tüketim Davranışı

Kaynakça

• Akgül, A. (1997). Tıbbi Araştırmalarda İstatistiksel Analiz Teknikleri. Yükseköğretim Kurulu Matbaası.
• Alpar, C. (2016). Spor sağlık ve eğitim bilimlerinden örneklerle uygulamalı istatistik ve geçerlik güvenirlik. Detay Yayıncılık
• Alsaffar, A. A. (2016). Sustainable diets: The interaction between food industry, nutrition, health and the environment. Food Science and Technology İnternational, 22(2), 102-111. doi:10.1177/1082013215572029
• Bentler, P. M., Bonett, D. G. (1980). Significance tests and goodness of fit in the analysis of covariance structures. Psychological Bulletin, 88(3), 588. doi:10.1037/0033-2909.88.3.588
• Browne, M. W., Cudeck, R. (1992). Alternative ways of assessing model fit. Sociological Methods and Research, 21(2), 230-258. doi:10.1177/0049124192021002005
• Burlingame B., Dernini S., (Ed). (2012). Sustainable diets and biodiversity: Directions and solutions for policy, research and action. Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO):Rome
• Burlingame, B., Dernini, S. (2018). Sustainable diets: Linking nutrition and food systems. CABI.
• Cambaz M., Bakır Okan B., Cebioğlu Kaya İ. (2022). Çevreye duyarlı beslenme ölçeği’nin (green eating survey) türkçe geçerliliği ve güvenilirliği. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 13(1),19.
• Erdoğan Gövez, N., Çıtar, M., Köksal, E., Bilici, S. (2019, 15 Mart). Üniversite öğrencilerinde beslenme davranışlarının belirlenmesinde yeni bir yöntem: sürdürülebilir ve sağlıklı yeme davranışları ölçeği. [Bildiri sunumu]. 1.Uluslararası Sürdürülebilir Yaşam Kongresi, Ankara
• Fischer, D., Böhme, T., Geiger, S. M. (2017). Measuring young consumers’ sustainable consumption behavior: Development and validation of the YCSCB scale. Young Consumers, 18(3), 312-326. doi:10.1108/YC-03-2017-00671
• Garipoglu, G., Meral Koc, B., Ozlu, T. (2023). Behaviors scale towards sustainable nutrition: development and validity-reliability analysis. Nutrition and Food Science 53(8), 1332-1343. doi:10.1108/NFS-09-2022-0335
• Geiger, S. M., Fischer, D., Schrader, U. (2018). Measuring what matters in sustainable consumption: An integrative framework for the selection of relevant behaviors. Sustainable Development, 26(1), 18-33. doi:10.1002/sd.1688
• Gülsöz, S. (2017). Yirmi Yaş ve Üzeri Bireylerin Sürdürülebilir Beslenme Konusundaki Bilgi Düzeylerinin ve Uygulamalarının Değerlendirilmesi [Başkent Üniversitesi].
• Hashim, M., Ismail, L. C., Abbas, N., Ali, J., Saeed, F., Mohamed, A., … Naja, F. (2023). Sustainable diets among youth: Validity and reliability of a questionnaire assessing knowledge, attitudes, practices, and willingness to change. Journal of Human Nutrition and Dietetics. doi:10.1111/jhn.13190
• Ianole-Călin, R., Rădulescu, M., Druică, E. (2020). Sustainable consumption behavior among romanian students. Sustaining our Environment for Better Future: Challenges and Opportunities, 159-174. doi:10.1007/978-981-13-7158-5_10
• Mazzocchi, A., De Cosmi, V., Milani, G. P., Agostoni, C. (2022). Health and sustainable nutritional choices from childhood: dietary pattern and social models. Annals of Nutrition and Metabolism, 78(Suppl. 2), 21-27.
• Miller, G. D., Auestad, N. (2013). Towards a sustainable dairy sector: Leadership in sustainable nutrition. International Journal of Dairy Technology, 66(3), 307-316. doi:10.1111/1471-0307.12067
• Ndahura, B. (2012). Nutrition literacy status of adolescent students in Kampala district, Uganda [Master's Thesis]. Oslo and Akershus University College of Applied Sciences
• Nutbeam, D., Kickbusch, I. (1998). Health promotion glossary. Health Promotion International, 13(4), 349-364.
• Özen, B. (2022). Sürdürülebilir Besin Tüketim Davranışı Ölçeği’nin Türkçe Geçerlik-Güvenirliği ve Bazı Sürdürülebilir Diyet Modelleriyle İlişkisinin İncelenmesi [Hacettepe Üniversitesi].
• Patton, G. C., Sawyer, S. M., Santelli, J. S., Ross, D. A., Afifi, R., Allen, …Bonell, C. (2016). Our future: a Lancet commission on adolescent health and wellbeing. The Lancet, 387(10036), 2423-2478. doi:10.1016/S0140-6736(16)00579-1
• Rose, D., Heller, M. C., Roberto, C. A. (2019). Position of the Society for Nutrition Education and Behavior: the importance of including environmental sustainability in dietary guidance. Journal of Nutrition Education and Behavior, 51(1), 3-15. e11. doi:10.1016/j.jneb.2018.07.006
• Roundtable, O.M. (1994). Oslo roundtable on sustainable production and consumption. Ministry of the Environment: Oslo, Norway. Erişim tarihi 20.11.2023, https://enb.iisd.org/consume/oslo004.html
• Şahin, E. (2017). Okul öncesi ve ortaokul öğretmen adaylarının sürdürülebilir beslenme düzenine ilişkin inanç ve davranışlarının incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Orta Doğu Teknik Üniversitesi
• Teixeira, B., Afonso, C., Rodrigues, S., Oliveira, A. (2022). Healthy and sustainable dietary patterns in children and adolescents: a systematic review. Advances in Nutrition, 13(4), 1144-1185. doi:10.1093/advances/nmab148
• Ticaret Bakanlığı (2018). Türki̇ye İsraf Raporu. Ankara.
• TİSVA (2023). Türkiye İsrafı Önleme Vakfı 2023 İsraf Raporu. Ankara.
• Türkiye Beslenme Rehberi TÜBER 2022, T.C. Sağlık Bakanlığı Yayın No: 1031, Güncel Baskı, Ankara-2016.
• Türkmen, A.S., Kalkan, I., Filiz, E. (2017). Adaptatıon of adolescent nutrıtıon lıteracy scale ınto turkısh: a valıdıty and relıabılıty study. International Peer-Reviewed Journal of Nutrition Research, 10, 1-16. doi:10.17362/DBHAD.2017.2.01
• Uzunsakal, E., Yıldız, D. (2018). Alan araştirmalarinda güvenilirlik testlerinin karşilaştirilmasi ve tarimsal veriler üzerine bir uygulama. Uygulamalı Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 14-28.
• Velardo, S. (2015). The nuances of health literacy, nutrition literacy, and food literacy. Journal of Nutrition Education And Behavior, 47(4), 385-389. e381. doi:10.1016/j.jneb.2015.04.328
• Wheaton, B., Muthen, B., Alwin, D. F., Summers, G. F. (1977). Assessing reliability and stability in panel models. Sociological Methodology, 8, 84-136. doi:10.2307/270754
• Willett, W., Rockström, J., Loken, B., Springmann, M., Lang, T., Vermeulen, S., …Wood, A. (2019). Food in the Anthropocene: the EAT–Lancet Commission on healthy diets from sustainable food systems. The Lancet, 393(10170), 447-492. doi:10.1016/S0140-6736(18)31788-4
• Worthington, R. L., Whittaker, T. A. (2006). Scale development research: A content analysis and recommendations for best practices. The Counseling Psychologist, 34(6), 806-838. doi:10.1177/0011000006288127