Yönetici Hemşirelerin Sergilediği Toksik Liderlik Davranışlarına İlişkin Hemşirelerin Algıları ve Etkileyen Faktörler

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 3, 456 - 466

Oya Çelebi Çakıroğlu , Gamze Tunçer Ünver

https://doi.org/10.46413/boneyusbad.1431461

Öz

Amaç: Bu araştırmanın amacı, kamu hastanelerinde çalışan hemşirelerin yönetici hemşirelerinin sergilediği toksik liderlik davranışlarına ilişkin algılarını belirlemek ve etkileyen sosyo-demografik ve mesleki özellikleri ortaya koymaktır.
Gereç ve Yöntem: Araştırma kesitsel ve tanımlayıcı tasarımda gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemi, çeşitli kamu hastanelerinde görev yapan 306 hemşireden oluşmaktadır. Veriler, bilgi formu ve Yönetici Hemşirelerin Toksik Liderlik Davranışları Ölçeği aracılığıyla çevrimiçi anket tekniği kullanılarak Ocak- Haziran 2023 tarihleri arasında toplanmıştır. Verilerin analizinde IBM SPSS analiz programı kullanılmıştır.
Bulgular: Bu araştırmaya katılan hemşirelerin ölçek toplamından ve alt boyutlarından ortalamanın altında puan aldıkları saptanmıştır. Hemşirelerin sahip olduğu toksik liderlik algıları üzerinde yaş, mesleki deneyim ve kendi yöneticisinin yöneticilik deneyim süresi değişkenlerinin etkili olduğu belirlenmiştir.
Sonuç: Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre, kamu hastanelerinde çalışan hemşireler yöneticilerinin liderlik davranışlarını toksik olarak algılamamaktadır. Ek olarak, daha ileri yaşta olan, mesleki deneyimi fazla olan hemşireler yönetici hemşirelerinin davranışlarını daha toksik algılamaktadır. Son olarak, yöneticilerinin sahip olduğu yöneticilik deneyimi fazla olan hemşirelerin toksik liderlik algısı da diğerlerine kıyasla daha yüksektir.

Anahtar Kelimeler

Hemşire, Liderlik, Toksik liderlik, Yıkıcı liderlik tarzı., Toksik Davranış

Etik Beyan

Bu çalışma için etik kurul onayı Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Etik Kurulu'ndan alınmıştır (Tarih: 30.12.2022 ve Sayı No:2022-1161).Ayrıca araştırmaya katılan katılımcılardan bilgilendirilmiş onam alınmıştır.

Destekleyen Kurum

Yazarlar arasında çıkar çatışması bulunmamaktadır. Araştırma kapsamında herhangi bir kurum ya da kuruluştan finansal destek alınmamıştır.

Nurses' Perceptions Towards Toxic Leadership Behaviors Exhibited by Nurse Managers and Affecting Factors

Öz

Aim: The aim of this study is to determine the perceptions of nurses working in public hospitals regarding the toxic leadership behaviors exhibited by nurse managers and to reveal the socio-demographic and professional characteristics that affect them.
Material and Method: The study was carried out in a cross-sectional and descriptive design type. The sample consisted of 306 nurses working in various public hospitals. Data was collected between January and June 2023 using the online survey technique through an information form and the Toxic Leadership Behaviors of Nurse Managers Scale. IBM SPSS analysis program was used to analyze the data.
Results: It was found that the nurses participating in this study scored below the average in the total scale and its sub-dimensions. It was determined that the variables of age, professional experience and the managerial experience of their own manager were effective on nurses' perceptions of toxic leadership.
Conclusion: According to this study, nurses working in public hospitals do not perceive the leadership behaviors of their managers as toxic. In addition, nurses who are older and have more professional experience perceive the behaviors of their nurse managers as more toxic. Finally, the toxic leadership perception of nurses with more managerial experience of their own managers is also higher compared to others.

Anahtar Kelimeler

Disruptive leadership style, Leadership, Nurse, Toxic leadership., Toxic behaviour

Kaynakça

• Abo Salih, S., El Demerdash, S., Ahmed, S., Mahmoud, S. (2023). Nursing staff perception of toxic leadership and job security. Tanta Scientific Nursing Journal, 29(2), 101-113. doi:10.21608/tsnj.2023.298499
• Abou Ramdan, A. H., Eid, W. M. (2020). Toxic leadership: Conflict management style and organizational commitment among intensive care nursing staff. Evidence-Based Nursing Research, 2(4), 12. doi:10.47104/ebnrojs3.v2i4.160
• Al‐Yami, M., Galdas, P., Watson, R. (2018). Leadership style and organisational commitment among nursing staff in Saudi Arabia. Journal of Nursing Management, 26(5), 531-539.doi: 10.1111/jonm.12578
• Birgili, F., Salış, F., Özdemir, S. (2010). Sağlik çalişanlarinin iş doyumunu etkileyen bazi etmenlerin incelenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 13(2), 27-37.
• Celebi Cakiroglu, O., Tuncer Unver, G. (2024). Toxic leadership, mental well-being and work engagement among nurses: A scale adaptation study and structural equation model approach. Journal of Health Organization and Management, 38(1), 49-69. doi:10.1108/jhom-10-2022-0291
• Cohen, J. (1970). Approximate power and sample size determination for common one-sample and two-sample hypothesis tests. Educational and Psychological Measurement, 30(4), 811-831.
• Çankaya, M., Çiftçi, G. E. (2020). Hastane çalışanlarının toksik liderlik ve örgütsel sinizm algılarının örgütsel bağlılıklarına etkisi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 23(2), 273-298.
• Çelebi Çakıroğlu, O. (2019). Sağlık kurumlarında güç zehirlenmesi (Hubris sendromu). İçinde A. Arslanoğlu (Ed.), Sağlık kurumlarında örgütsel davranış: Vaka analizleri, (ss. 97-113). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Çelebi Çakıroğlu, O., Tunçer Ünver, G. (2022, Aralık). The validity and reliability of the Turkish version of toxic leadership behaviors of nurse managers scale. Sözlü Bildiri, Uluslararası Tıp ve Sağlık Bilimleri Çalışmaları Kongresi, Ankara.
• Çelebi, N., Guner, H., Yıldız, V. (2015). Developing toxic leadership scale, Bartin University Journal of Faculty of Education, 4(1), 249-268.
• Farghaly Abdelaliem, S. M., Abou Zeid, M. A. (2023). The relationship between toxic leadership and organizational performance: The mediating effect of nurses’ silence. BMC Nursing, 22(1). doi:10.1186/s12912-022-01167-8
• Gandolfi, F., Stone, S. (2022). Toxic leadership: behaviors, characteristics, and consequences, Journal of Management Research, 22(1), 19-27.
• Grubaugh, M., Bernard, N. (2022). Shaping the nursing profession Postpandemic through reconstructed leadership practices. Nursing Administration Quarterly, 46(2), 125-136. doi:10.1097/naq.0000000000000514
• Guo, X., Li, X., Wang, Y., Wang, Y., Jin, H., Xiao, F., Xiang, Y., … Xiong, L. (2023). Status and influencing factors of nurses’ perception of toxic leadership behavior: A cross-sectional study. Journal of Nursing Management, 2023, 1-8. doi:10.1155/2023/7711237
• Hoffman, E. P., Sergio, R. P. (2020). Understanding the effects of toxic leadership on expatriates' readiness for innovation: An Uzbekistan case. Journal of Eastern European and Central Asian Research (JEECAR), 7(1), 26-38. doi:10.15549/jeecar.v7i1.360
• Indradevi, R. (2016). Toxic leadership over the years–a review. PURUSHARTHA-A Journal of Management, Ethics and Spirituality, 9(1), 106-110.
• Işıkay, Ç. (2021). Toksik liderlik üzerine bir değerlendirme. M. Mete (Eds.), İktisadi ve İdari Bilimlerde Teori ve Araştırmalar-2 içinde (pp. 223-245). Ankara: Gece Kitaplığı.
• İzgüden, D., Eroymak, S., Erdem, R. (2016). Sağlik kurumlarinda görülen toksik liderlik davranişlari: Bir üniversite hastanesi örneği. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 262-276.
• Karafakıoğlu, E., Fındıklı, M. M. A. (2023). Hubris Sendromu. In E. Kaygın, E. Topçuoğlu, B. Turan Torun (Eds.), Yönetim ve Organizasyon Sendromları 2 (pp. 33). Ankara: Eğitim Yayıevi.
• Karakaya, A. (2021). Toksik liderlik ve sağlık çalışanlarının toksik liderlik algı düzeyleri. Social Sciences Studies Journal, 7(97), 3797-3804. doi:10.26449/sssj.3422
• Klim, G., Boyd, K. C., Roberts, L., Taylor, E. J. (2023). Social empathy and associated factors among nurses. Holistic Nursing Practice, 37(1), 6-14. doi:10.1097/hnp.0000000000000560
• Labrague, L. J., Nwafor, C. E., Tsaras, K. (2020a). Influence of toxic and transformational leadership practices on nurses' job satisfaction, job stress, absenteeism and turnover intention: A cross‐sectional study. Journal of Nursing Management, 28(5), 1104-1113.
• Labrague, L. J. (2023). Toxic leadership and its relationship with outcomes on the nursing workforce and patient safety: A systematic review. Leadership in Health Services. doi:10.1108/lhs-06-2023-0047
• Labrague, L. J., Lorica, J., Nwafor, C. E., Cummings, G. G. (2020a). Predictors of toxic leadership behaviour among nurse managers: A cross‐sectional study. Journal of Nursing Management, 29(2), 165-176. doi:10.1111/jonm.13130
• Labrague, L. J., Lorica, J., Nwafor, C. E., Bogaert, P., Cummings, G. G. (2020b). Development and psychometric testing of the toxic leadership behaviors of nurse managers (ToxBH‐NM) scale. Journal of Nursing Management, 28(4), 840-850. doi:10.1111/jonm.13008
• Magwenzi, B.V. (2018), The Toxic Triangle: Exploring Toxic Leadership in Nursing Administration-a Phenomenological Study, AT Still University of Health Sciences.
• Ofei, A. M., Poku, C. A., Paarima, Y., Barnes, T., Kwashie, A. A. (2023). Toxic leadership behaviour of nurse managers and turnover intentions: The mediating role of job satisfaction. BMC Nursing, 22(1). doi:10.1186/s12912-023-01539-8
• Örgev, C., Demir, H. (2019). Toxic leadership in a public university hospital. Journal of International Health Sciences and Management, 5(8), 48-63.
• Öz, M., Özyürek, P. (2018). Cerrahi hemşirelerinin profesyonel değer algıları ve örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Journal of Health and Nursing Management, 5(2), 113-122.
• Özer, Ö., Ugurluoglu, Ö., Kahraman, G., Avci, K. (2017). A study on toxic leadership perceptions of healthcare workers. Global Business and Management Research, 9(1), 12.
• Özkan, A., Çamlica, T., Kartal, H. (2022). An analysis of the effect of nurse managers' toxic leadership behaviours on nurses' perceptions of professional values: A cross‐sectional survey. Journal of Nursing Management, 30(4), 973-980. doi:10.1111/jonm.13597
• Porter-O'Grady, T. (2019). Principles for sustaining shared/professional governance in nursing. Nursing Management, 50(1), 36-41. doi:10.1097/01.numa.0000550448.17375.28
• Tabachnick, B. G., Fidell, L. S., Ullman, J. B. (2013). Using multivariate statistics (Vol. 6, pp. 497-516). Boston, MA: Pearson.
• Tarhan, M., Şahin Kaya, D., Tetik, N., Karayılan, S. (2023). Relationship between style of coping with stress and level of transition shock among new graduate nurses: A cross-sectional study. The Journal of Continuing Education in Nursing, 54(8), 350-359. doi:10.3928/00220124-20230711-05
• Tuna, R. (2013). Onkoloji hemşirelerinde iş stresi ve etkileyen faktörler. Florence Nightingale Journal of Nursing, 21(2), 92-100.
• Türkmen Keskin, S., Özduyan Kiliç, M. (2023). Investigation of the relationship between nurses' perception of toxic leadership and their organizational trust levels and turnover intentions. Journal of Advanced Nursing, 00,1-9. doi: 10.1111/jan.15951
• Webster, V., Brough, P., Daly, K. (2014). Fight, flight or freeze: Common responses for follower coping with toxic leadership. Stress and Health, 32(4), 346-354. doi:10.1002/smi.2626 Whicker, M. (1996). Toxic leaders: When organizations go bad. USA, Westport, CT: Ouorum Bo oks.
• Wilson-Starks, K. Y. (2003). Toxic leadership. Transleadership, Inc, 1, 2016.
• Zhou, Y., Lin, J., Liu, X., Gao, S., Yang, F., Xu, H. (2024). Validity and reliability of the toxic leadership behaviors of nurse managers scale among Chinese nurses. Frontiers in Psychology, 15, 1363792.doi: 10.3389/fpsyg.2024.1363792