İşkence ve Engizisyon

Yıl 2013, Cilt: 3 Sayı: 3 - Cilt: 3 Sayı: 3, 39 - 60, 13.07.2016

Mehmet Esgin

Öz

Dinler, ana kaynaklarında sevgi, hoşgörü, barış ve özgürlük gibi insanların temel haklarını ön plana çıkarmışlardır. Fakat zamanla dini inanışlarını ve manevi değerlerini sergilerken dini kaynaklarında bulunan şiddete ilişkin delilleri kullanmaktan kendilerini alamamışlardır. Kilise başlangıçta işkenceyi kabul etmemişti. Hatta Papalar işkenceyi açıkça lanetlemişlerdir. Fakat papalık 12.yüzyılda dini kurallardan sapmaya ve itaatsizlikleri şeytan eseri olarak görmeye başladı. Bunun sonucu olarak Papalık çıkardığı kararname ile itirafa zorlamak için yapılacak işkence uygulamasının hukuka uygun olduğunu ilan etmiştir. Buna göre; eğer sanık isteyerek ve iyilikle suçunu itiraf etmek istemezse Engizisyon Mahkemesi bedeni acılar vasıtasıyla onu itiraf için işkence aletlerini tatbik edecekti. İşkence, Engizisyon mahkemesinin başlamasından itibaren, aydınlanma çağı düşünürlerinin etkisine kadar devam etmiştir. Bu düşünürlerle birlikte, insan ve insan onuruna saygı gösterilmesi gerektiği, devletin görevinin bu olduğu ifade edilmiştir. Bunun korunması amacıyla kişi dokunulmazlığı ve güvenliği ile ilgili yeni ilkeler ortaya konarak işkencenin devlet uygulamalarına son verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Din, İşkence, Engizisyon, Şiddet, İnsan Hakları

Inquisition and the Torture

Öz

Inquisition and Torture in the Medieval Religions, in their main sources, have highlighted the fundamental rights of people such as of love, tolerance, peace and freedom. But over time, people did not avoid themselves interpreting materials about religious violence in their sources, while they continued to live according to their religious beliefs and moral values. The Church at first did not approve torture. Even, the popes clearly condemned torture. However, deviations from the religious rules, after 12th century, papacy began to see disobedience as a work of the devil. As a result of this, papacy declared a decree in which it expressed torture is lawful in order to bring people back to confess Christianity. Accordingly; if the defendant does not willingly want to confess, Inquisition council could torture the body with instruments to pain defendant to admit his/her mistake. Torture is ended with the thoughts developed with Enlightenment which has declared the respect for human dignity and rights. According to this, the state is responsible to preserve the human dignity by making regulations about the security of human rights.

Anahtar Kelimeler

Religion, torture, Inquisition, violence, human rights

Kaynakça

• Aydýn, Mehmet. “Batý ve Doðu Hýristiyanlýðýna Tarihi Bir Bakýþ”, Ankara Üniversitesi, Ýlahiyat Fakültesi Dergisi, Ankara: 1985, XXVII/123-148.
• Aydýn, Mehmet. Hýristiyan Genel Konsilleri ve II. Vatikan Konsili, Selçuk Üniversitesi Basýmevi, Konya: 1991.
• Aydýn, Mehmet. Hýristiyan Kaynaklarýna Göre Hýristiyanlýk, Türkiye Diyanet Vakfý Yayýnlarý, Ankara: 1995.
• Aydýn, Mehmet. “Vahþet, Batý’nýn Geleneði”, Tarih ve Medeniyet, Sayý: 10, Aralýk 1994/8-15.
• Aydýn, Hakký. “Ýslam ve Modern Hukukta Ýþkence,” Ýstanbul: Beyan Yay., 1997.
• Bagnaudez, Jacqueline Martin. L’Inquýsýtion Miythes Et Réalités, Paris: 1992.
• Bardakçý, Ýlhan. «Ýþkence», Tarih ve Medeniyet, Sayý: 31, Ekim, 1996/23-26.
• Bardakoðlu, Ali. “Ceza: Roma Hukuku’nda”, Türkiye Diyanet Vakfý Ýslâm Ansiklopedisi, Ýstanbul: 1993.
• Besnard, Alberd, M. Katolik Mezhebi, Çev. Mehmet, Aydýn, Din Fenomeni. Konya: Tekin Kitabevi, 1993.
• Baþbüyük, Ýsa. “Türk Ceza Kanunu’nda Ýþkence Suçu ”Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt: 12, Özel S., 2010, s.1443-1485 Basým Yýlý: 2012.
• Cereci, Sedat. Vahþi Batý, Ýstanbul: Þule Yay., 1993.
• Çotuksöken, Betül. Ortaçað Yazýlarý, Ýstanbul: Kabalcý Yayýnlarý, 1993.
• Daðcý, Þamil.“Ýþkence” Türkiye Diyanet Vakfý Ýslâm Ansiklopedisi, Ýstanbul: 2001.
• Dað, Hüseyin. Ýslam Medeniyetinin Küreselliði, Ýstanbul: Akis Kitap, 2012.
• Demirci, Kürþat. “Avrupa: Hýristiyanlýk”, Türkiye Diyanet Vakfý Ýslâm Ansiklopedisi, Ýstanbul: 1991.
• Demirci, Kürþat. “Engizisyon”, Türkiye Diyanet Vakfý Ýslâm Ansiklopedisi, Ýstanbul:1994, XI/238-241.
• Ercan, Ferhan. Ýþkencenin Nedenleri ve Kaynaklarý, Ýstanbul: Yalçýn Ofset, 1993.
• Esgin, Mehmet. “Hýristiyanlýkta Engizisyon Mahkemeleri”, Basýlmamýþ Doktora Tezi, Konya:1998),
• Finucane, R.C. “Inquýsýtion, the “The Encyclopedia of Religion, (I-XVI), Editör: Mircea Eliade, New-York: 1987, VII/251-255.
• Guiraud, Jean. L’Inquýsýtion Médiévale, Paris: 1928.
• Gündüz, Þinasi. Küresel Sorunlar ve Din, Ankara: Ankara Okulu Yay., 2005.
• Gündüz, Þinasi. Dinsel Þiddet-sevgi söyleminden þiddet realitesine Hýristiyanlýk, Samsun:Etüt Yay., 2002.
• Gündüz, Þinasi. “Gündüz, Din ve Þiddet”, Dinin Dünya Barýþýna Katký yýlý Kutlu Doðum Sem. Tebliði ve Müzakereleri:2005
• Gürkan, Ahmet. Ýslâm Kültürünün Garbý Medenileþtirmesi, Ankara: Nur Yay., 1975.
• Ýmbert, Jean. Ölüm Cezasý, çev. Beyhan Kayýhan, Ýstanbul: 1989.
• Ýlam Ansiklopedisi (I-XIII), Millî Eðitim Basýmevi, Ýstanbul: 1993.
• Kitabý Mukaddes, Kitabý Mukaddes Þirketi, Ýstanbul: 1974.
• Lea, Henri Charles. The Inquisition of The Middle, Ages, London: 1963.
• Lea, Henri Charles. Histoire De L’InquýsýtionAuMoyenAge, (I-II), Paris: 1900-1901.
• Maýsonneuve, Henri. L’Inquýsýtion, Desclée Novalis: 1989.
• Mannix, Daniel P.The History of Toture, New York; Dell: 1967.
• Martinelli, Franco. L’Inquýsýtion Espagnole, Çev. Jean Manga, Paris, 1972.
• Max, Fréderic. Prisonniers De L’Inquisition, Editions du Seuil: 1989.
• Muchembled, Robert. Ýþkenceler Zamaný, çev. Ali Berktay, Ýstanbul: Tüm Zamanlar Yay. trz)
• Peters, Edward, Inquýsýtion, Berkeley And Los Angeles: 1989.
• Sabatini, Rafael. Torquemada Et L’Inquisition Espagnole, Paris, 1937.
• Scott, Ryley, Ýþkencenin Tarihi, çev. Hamide Koyukan, Ankara: Dost Kitabevi, 2001
• Tarih Boyunca Ýþkence, Panorama Dergisinin Özel Ekidir, Ýstanbul: 1993.
• Testas, Guy, Jean Testas, Orta Çað Hýristiyan Dünyasýnda Dinsel Þiddet Engizisyon, çev. Ali Erbaþ, Ýstanbul: Ýnsan yay. 2003.
• Testas, Guy, Testas, Jean, L’Inquisition, Paris: 1974.
• Ünaltay, Altay. Doðu’da ve Batý’da Din-Devlet Ýliþkisi, Ýstanbul: Endülüs Yay., 1990.
• Üzülmez, Ýlhan. Yeni Türk Ceza Kanun’unda Ýþkence ve Eziyet Suçu, Hukuk ve Adalet Dergisi, Yýl:2, S: 2, 2005.
• Vacandard, E. “Inquisition”, Encyclopedia of Religion And Ethics, (I-XIII), Editör: James Hastings, New-York: 1980, VII/330-336.
• Van Loon, Hendrik Willem. Ýnsanlýðýn Kurtuluþu, Çev. Nuvit, Osmay, Atlas Pazarlama, Ankara: 1986.
• Verril, A.H. L’Inquisition, Paris: 1932.
• Wood, Clément, Ýspanya›da Engizisyon, Çev. Ömer Rýza Doðrul, Ýstanbul: Koþkun Basýmevi, 1938.