Hucurât Suresi’ndeki ahlâkî ilkeler

Yıl 2013, Cilt: 3 Sayı: 3 - Cilt: 3 Sayı: 3, 1 - 20, 13.07.2016

Cüneyt Eren

Öz

Hucurât Sûresi içerdiği ahlak ilkeleri sebebiyle ahlak ve adâb suresi olarak adlandırılmıştır. Sûrede, başta Hz. Peygamber (s.a.s)e olmak üzere insanlığa karşı bazı görgü kuralları ile sosyal hayatta vazgeçilmez denilebilecek ahlak ilkeleri öğretilmektedir. İmanla beslenen bu ilkeler, sosyal hayatın vazgeçilmezleri olup oldukça önem arzetmektedir. Bu ilkeler bireyin, başta Allah (ve Rasulü)a karşı ahlakî sorumlulukları ile bireysel ve tabiatı gereği toplum içinde yaşamaya eğilimli insanın sosyal hayattaki sorumlulukları altında yer alan toplumsal olmak üzere iki başlık altında özetlenebilir.

Anahtar Kelimeler

Kur’ân, tefsir, ahlâk, iman, İslam

Ethical verses in the surat al-Hujurat

Öz

al-Hujurat has been called as the chapter of moral and good manners. Some rules of good manner and moral principles, which could be called indispensables in the social life, particularly toward Prophet Muhammad (peace be upon him) and toward humanity are taught in this sura. These principles, which are supported by faith, are indispensables in the social life and have great importance. These principles can be summarized under two main headings; individual and social responsibilities.

Anahtar Kelimeler

Qur’ân, Qur’ânic Interpretation, Ethics, Faith, Islam

Kaynakça

• Ahmed b. Hanbel (ö. 241), Musned Ahmed b. Hanbel, (Thk. Þuayb el-Arnavût) Müessesetu’r-Risâle, Beyrut, 1421.
• Ahmed b. Hanbel, Müsned, Beyrut, 1421.
• Ahmed Ýbn Fâris, Mu’cemu Makâyîsi’- Lüga, Dâru’l-Fikr, 1979.
• Ahmed Ýbn Yusuf es-Semîn, Umdetü’l- Huffâz fî Tefsîri Eþrefi’l-Elfâz, Beyrut.
• Ahmed Muhtar, Alemu’l-Kutubi, 2008, Mu’cemu’l-Lugati’l-Arabiyye,
• Ahmed Rýfat, Tasvîr-i Ahlâk, Mahmud Bey Matbaasý, 2. Baský, Dersaâdet, 1309/1891. Sadeleþtirilmiþ baskýsý: Tasvîr-i Ahlâk; Ahlâk Sözlüðü, Yayýna Haz: Hüseyin Algül, Tercüman 1001 Temel Eser, ts.
• Ateþ Süleyman, Kur’ân Ansiklopedisi, Sýdk Mad. Yeni Ufuk Neþriyat, Ýstanbul.
• Bekâroðlu, ‘Bir Anahtar Kavram Akýl’, I. Ýslam Düþüncesi Sempozyumu, (Beyan yayýnlarý, Ýstanbul 1995)
• Cemâluddin Muhammed b. Mukrem, Lisanu’l-Arab, Beyrut, tsz.
• Cevheri Muhammed Rebî’ Muhammed, Ahlâkuna, Medine, 1999.
• Cürcânî Seyyid Serîf, et-Ta’rîfât, Dâru’l- Kütübi’l-lmiyye, III. Baský, Beyrut, 1408.
• Duman M. Zeki, Beþ Sûrenin Tefsiri, Kayseri, 1999.
• Dumlu Ömer vd., Tefsir, Anadolu Üniversitesi, Açýköðretim Fakültesi Yayýný no: 1109, Eskiþehir, 2010.
• Ebu Abdirrahman Muhammed b. el-Hüseyin el-Ezdî es-Sülemî, Hakâiku’k-Tefsir, Dâru’l-Kutubi’l- Ýlmiyye, 1421, Beyrut.
• Ebu Muhammed el-Begavî (ö. 510), Meâlimu’t-Tenzîl, (Thk. Abdurrezzak el-Mehdî) Dâru Ýhyâi’t-Türâsi’l-Arabi, Beyrut,1420.
• Ebu Zekeriyya Muhyiddin Yahyâ b. Þeref, en-Nevevî, Dýmýþk, 1408.
• Ebu’l-Kâsým et-Taberâni Süleyman b. Ahmed, el-Mu’cemu’l-Evsat, Kahire.
• Esed, Muhammed, Kur’ân Mesajý, Terc: Cahit Koytak vd, Ýstanbul, 1997.
• Esen Muammer, Kur’ân’da Akýl-Ýman Ýliþkisi, Ank. Ünv. Ýlahiyat Fakültesi Dergisi, 52:2 (2011)
• Ezdi Ebu Bekir Muhammed, Cemheretu’l- Lüga, Beyrut, 1987.
• Ezheri, Ebu Mansûr Muhammed b. Ahmed, 2001.
• Ferâhîdi, Ebu Abdirrahmân el-Halîl b. Ahmed, Dâru ve Mektebetu’l-Hilâl, Kitâbu’l-Ayn, Beyrut, ts.
• Fîrûzâbâdî Mecdüddin Muhammed b. Ya’kûb, Basâiru Zevi’t-Temyîz fî Letâifi’l-Kitâbi’l-Azîz, Beyrut, ts. el-Kâmûs, Mecelletü Külliyyeti’l- Âdâb, IV, Baðdad 1961.
• Ýbn Ebî Hâtim, Ebu Muhammed Abdirrahman, Tefsîru Ýbn Ebî Hâtim, e l - M e m l e k e t u ’ l - A r a b i y y e t u ’ s - Suudiyye, 1419, VI, 1907.
• Ýbn Kayyim el-Cevziyye, Ýðâsetu’l-Lehfan fi Mesâidi’þ-Þeytan, Mýsýr, 1961.
• Ýbn Mâce Ebu Abdillah Muhammed b. Yezîd (ö. 273) Musned Ýbn Mâce, (Thk. Muhammed Fuad Abdulbâki), Dâru Ýhyâ’il-Kutubi’l- Arabi, Beyrut, ts.
• Ýbn Manzûr, Ebu’l-Fadl Muhammed b. Mükerrem el-Ýfrikî, Lisânu’l-Arab, Beyrut, 1956.
• Ýbrahim Mustafa vd., Mecmau’l- Lugati’l-Arabiyye, Kahire, el- Mu’cemu’l-Vasît,
• Ýsfehânî Ragýb, el-Müfredât fî Garîbi’l- Kur’ân, (neþr. Muhammed Seyyid Gîlânî, Dâru’l-Ma’rife, Beyrut, ty.)
• Kasapoðlu Abdurrahman, Bir Kiþilik Özelliði Olarak Kur’ân’da ‘Sadâkat’, Ý.Ü. Ýlahiyat Fakültesi Dergisi Bahar 2010.
• Kýlýç Sadýk, ‘Takvâ Giysisi’ Bilimle El Ele, Ekev Akademi Dergisi, Erzurum, Kasým 2000.
• Koyuncu Zehra Alkan, Kitab-ý Mukaddes ve Kur’ân’ý Kerim’de Ortak Ahlâki Ýlkeler, Ankara Ünv. Sosyal Bilimler Enst. Basýlmamýþ YL., Ankara 2006.
• Muhammed b. Cerîr et-Taberî (ö. 310), Câmiu’l-Beyân, (Thk. Ahmed Muhammed Þâkir), Müessesetu’r- Risâle, Beyrut, 1420.
• Mukatil b. Süleyman, eþ-Eþbâh ve’n- Nezâir fi’l-Qur’âni’l-Kerîm, terc: M. Beþir Eryarsoy, Kur’ân Terimleri Sözlüðü, Ýstanbul, 2004.
• Müslim b. Haccâc bin Müslim el- Kuþeyri en-Niþaburi (ö. 875), Sahîhu Muslim, (Thk. Muhammed Fuad Abdulbâki), Dâru Ýhyâi’t- Turâsi’l-Arabi, Beyrut.
• Nesâi Ahmed b. Þuayb, Dâru’l-Kutubi’l- Ýlmiyye, Sünen-i Nesâi, Beyrut, 1411.
• Râzi Zeynuddin b. Ebibekir, Muhtâru’s- Sihâh, Beyrut, 1994.
• Razi, Ebu Abdillah Muhammed Ýbn Ömer, et-Tefsîru’l-Kebîr, Mefatihu’l- Gayb, (Terc. Suat Yýldýrým vd.) Akçað Yayýnlarý, Ankara, 1995.
• Sabuni Muhammed Ali, Revâiu’l-Beyân Tefsîru Âyâti’l-Ahkam, Damas kus, 1980.
• Soyalan Mehmet Yaþar, Elmalýlý Tefsirinde Kur’âni Terimler ve Deyimler, Aðaç Yayýnlarý, Ýstanbul, 2003.
• Tayâlîsi Ebu Dâvud Süleyman, Musned, Mýsýr, 1419.
• Tehânevî, ‘Huluk’, Kessâfu Istýlâhâti’l- Fünûn, Ýstanbul,1404.
• Toshihiko Ýzutsu, Kur’ân’da Dinî ve Ahlakî Kavramlar, (Çev. Selâhattin Ayaz) Pýnar Yayýnlarý, Ýstanbul, I. Bsm. 1984.
• Vehbe Zuhayli, et-Tefsirü’l-Münir, Risale Yayýnlarý, Ýstanbul, 1995.
• Zebîdi Muhammed b. Ebî’l-Fayd (ö. 1205), Tâcu’l-Arûs, Dâru’l-Hidâye, Kahire, ts.
• Zemahserî, Ebu’l-Kâsým Cârullah Mahmud b. Ömer b. Muhammed, el-Kessâf an Hakâiki Gavâmizý’t-Tenzîl ve Uyûni’l- Ekâvîl fî Vucûhi’t-Te’vîl, I-IV, (Tashîh: Muhammed Ab Beyrut, 1416.
• Zencânî, Mahmûd Ýbn Ahmed, Tehzîbu’s- Sihâh, (Thk. Heyet), Mýsýr, 1372.