Molla Câmî ve Mûsikî Risâlesi

Yıl 2013, Cilt: 4 Sayı: 4 - Cilt: 4 Sayı: 4, 137 - 147, 13.07.2016

Kubilay Kolukırık

Öz

Bu makalede 15. yüzyıl İslâm bilginlerinden Molla Câmînin Risâle-i Mûsikî adlı eseri incelenerek onun müzik görüşü ortaya konulmuştur. Makalede çeviri ve doküman analizi yöntemi uygulanmıştır. Molla Câmînin müzik hakkındaki tek eseri olan bu risale 15. yüzyılda yazılmış Türk müzik nazâriyatı çalışmaları arasında yer alan önemli bir eserdir. Molla Câmînin müzik anlayışında İbn Sînâ, Safiyyüddin el-Urmevî ve Abdülkâdir Merâğînin etkisi açıkça görülmektedir. Risâle-i Mûsikînin tüm nüshalarının incelenerek Molla Câmînin müzik anlayışının kapsamlı bir şekilde ortaya konulması müzikolojik açıdan önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Molla Câmî, müzik, Risâle-i Mûsîkî, müzik teorisi, edvâr.

Molla Jami and his Risalat of Music

Öz

In this article, by examining his work called Risala-i Music, musical perception of Mullah Jami, a 15th century Islamic scholar, has been examined. In the article, translation and document analysis method are applied. Mullah Jamis only work in the area of music is an important study that was written in the 15th century on Turkish music theory. The influence of Avicenna, Safiyyüd al-Urmevî and Abdulqâdir Maraghi is clearly seen in Mullah Jamis understanding of the music. It is important in terms of musicology to study the Risala-i Music of Mullah Jami in a comprehensive way. Keywords: Mullah Jami, music, Risala-i Music, music theory, edvâr

Anahtar Kelimeler

Mullah Jami, music, Risala-i Music, music theory, edvâr

Kaynakça

• Abdurrahman Molla Câmî, Risâle-i Mûsikî, Süleymaniye Kütüphanesi, Ayasofya, nr. 4207.
• Agayeva, Süreyya, “Risâle-i Mûsikî, Abdurrahman Câmî’nin Mûsikî Nazariyatýna Dair Farsça Eseri”, TDV, Ýslâm Ansiklopedisi, c. 35.
• Haþim Radiyy, Dîvân-ý Kâmil -i Câmî , Tahran, 1341.
• Hikmet, Ali Asgar, Câmî, Hayatý ve Eserleri, Terc. M. Nuri Gencosman, Ýstanbul, l994. Ýhsanoðlu Ekmeleddin, Osmanlý Musikî Literatürü Tarihi, Ýstanbul, 2003.
• Kamiloðlu, Ramazan, “Amasyalý (Ahmedoðlu) Þükrullah’ýn Hayatý ve Eserleri”, Hikmet Yurdu Dergisi, Yýl:1, S.2, Malatya, (Temmuz-Aralýk-2008).
• Keskioðlu, Osman, Müslümanlarýn Ýlme ve Medeniyete Hizmetleri,D.Ý.B. Yay., Ankara 1987.
• Koç, Ferdi, Abdülaziz B. Abdülkâdir Merâgî’nin Nekavetü’l-Edvâr adlý eseri ve bu eserin önemi hakkýnda bilgi sahibi olmak için bkz. Abdülaziz B. Abdülkâdir
• Merâgî Ve “Nekavetü’l-Edvâr” Ýsimli Eserinin XV. Yüzyýl Mûsikî Nazariyatýndaki Yeri, basýlmamýþ doktora tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ýslam Tarihi ve Sanatlarý (Türk Din Musikîsi) Anabilim Dalý, Ankara 2010.
• Kolukýrýk, Kubilay, “Ýbni Sina’nýn Mûsikînin Temel Konularýna Yaklaþýmý ve Onun Mûsýkî Anlayýþýnda Farabi’nin Etkisi”, Cumhuriyet Üniversitesi Ýlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: 13, Sayý: 2,
• Kolukýrýk, Kubilay, Abdülkâdir Merâgî ve Þerhu’l-Edvâr Adlý Eserinin XIV. Yüzyýl Türk Mûsikîsi Nazariyâtýndaki Yeri”, Doktora tezi, Ankara, 2009.
• Kolukýrýk, Kubilay, Türk Mûsikîsinde Abdülkâdir Merâðî ve Þerhu’l-Edvâr’ý, Atatürk Kültür Merkezi Yayýnlarý, 2012.
• Okumuþ, Ömer, “Abdurrahman Câmî: TDVIA, Ýstanbul 1993, c Vll, s. 94, ayrýca bkz., Özalp, Nazmi, Türk MûsikîsiTarihi, c. 1, Milli Eðitim Bakanlýðý Yayýnlarý: 3109, Ýstanbul, 2000.
• Öçal, Þamil, “Mutlak Hakikat ve Diðerleri -Molla Cami’de Tasavvuf Felsefesi-”, Tasavvuf, Ýlmî ve Akademik Araþtýrma Dergisi, Ankara, 1999.
• Özalp, Nazmi, Türk MûsikîsiTarihi, c. 1, Milli Eðitim Bakanlýðý Yayýnlarý: 3109, Ýstanbul, 2000.
• Uslu, Recep, “Türkçe Müzik Teorisi Eserleri Nasýl Çalýþýlmalý”, Cyprus Ýnternational University, Folklor/Edebiyat Dergisi, Kýbrýs 2009, c. 15, sayý 58.