Dünyanın Değerine Dair Ayetler Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2018, Cilt: 13 Sayı: 13, 103 - 128, 28.06.2018

Mehmet Altuntaş

Öz

Allah kâinatı
ve onun bir parçası olan dünyayı oyun için yaratmadığını Enbiyâ 16-17 ve Dühân
38. ayetlerde açıkça ifade etmiştir. Allah isimlerinin, sıfatlarının tecelli
ettiği yeryüzünü ahirete hazırlık yapmak için yaratmıştır. Kur’an’a göre hayat,
yeryüzünde başlayıp ahireti de içine alarak sonsuza kadar devam edecektir.
Kâinattaki muhteşem varlıkları seyretmek, bu âlemi yaratanın birliğini ve kudretini
tanımanın en doğru yoludur.  

Yeryüzündeki
kötülükler, insanın işlediği fiillerinden meydana gelmektedir. Bunun için yeryüzünü
veya dünyadaki nimetlerini kötülemek doğru değildir. Ancak bazı Müslümanlar hatalarından
dolayı kendileri yerine dünyayı kötüledikleri için dinî, siyasî, sosyal,
ekonomik açıdan sıkıntılar çekmektedirler. Müslümanların bu sıkıntılardan
kurtulmaları için dünyayı ve dünya nimetlerini sevmeleri ve bunlara hak ettiği değeri
vermeleri gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kur’an, dünya, değer, kâfir, amel, eğlence

Kaynakça

• Abbâd, İsmâil. el-Muhîtu fi’l-luğa. thk. Muhammed Yâsin. Beyrut: Âlemü’l-Kütüb, 1994.Abdulbâkî, Muhammed Fuâd. el-Mu’cemu’l-mufehres li elfâzi’l-Kur’ani’l-kerîm. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1990.
• Abdulfettâh Kâdi. Esbâb-ı nüzûl. çev. Salih Akdemir. Ankara: Fecir Yayınevi, 1995.
• Aclûnî, İsmail b. Muhammed. Keşfu’l-hafâ. Kahire: Mektebetu’l-kudsî, h. 1351.
• Altıntaş, Ramazan. “İslamî Anlayışa Göre “el-Hayâtü’d-Dünya” Kavramını Yorumlama Biçimleri”. CÜİFD. 7/1 (2003): 129-159.
• Ateş, Süleyman. Kur’an-ı Kerîm ve Yüce Meâli. İstanbul: Yeni Ufuklar Neşriyat, 1975.
• Aydar, Hidayet. “Kur’an’da Geçen “el-Hayatü’d-Dünya” Kavramı Üzerine Bazı Mülahazalar”. İÜİFD. sayı. 5-6 (2002): 23-53.
• Aydın, Hayati, Kur’an’da İnsan Psikolojisi. İstanbul: Timaş Yayınları, 2000.
• Buharî, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmail. Sahîhu’l-Buhârî. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1992.
• Bursevî, İsmâil Hakkı. Ruhu’l-beyân. İstanbul: Osmaniye Matbaası, 1926.
• Cevherî, İsmâil b. Hammâd. es-sihâh. Mısır: Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî, 1956.
• Cevziyye, İbnu’l-Kayyîm. el-Fevâid. çev. Abdullah Tuncer. İstanbul: Polen Yayınları, 2006.
• Cezerî, Muhammed b. Muhammed İbnu’l-Esîr. en-Nihâye fî garîbi’l-hadîs ve’l-eser. Mısır: el-Matbaatu’l-hayriyye, h. 1306.
• Cîlî, Abdülkerîm b. İbrâhîm. el-İnsânu’l-kâmil fî ma‘rifeti’l-evâhir ve’l-evâil. Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 1997.
• Coşkun, Ahmet. “Kur’an-ı Kerîm’in Dünya ve Ahirete Bakışı”. EÜİFD. 5/4 (1987): 267-283.
• Cündioğlu, Dücane. Kur’an Çevirilerinin Dünyası. İstanbul: Kitabevi Yayınevi, 1999.
• Cürcânî, Ali b. Muhammed. Ta’rîfât. Kostantîniyye: Esad Efendi Matbaası, h. 1300.
• Ebu’l-Hasan Ali b. Muhammed el-Mâverdî. Edebu’d-dünya ve’d-dîn. Kostantiniyye: Matbaatu’l-cevâib, h. 1299.
• el-Muallakâtu’s-Seb’a. çev. Şerafettin Yaltkaya. İstanbul: ME BY. 1985.
• Esed, Muhammed. Kur’an Mesajı. çev. Cahit Koytak-Ahmet Ertürk. İstanbul: İşaret Yayınları, 1996.
• Essemînu’l-Halebî, Ahmed b. Yûsuf. Umdetu’l-huffâz fî tefsîr-i eşrafi’l-elfâz. Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 1996.
• Ezherî, Muhammed b. Ahmed. Tehzîbu’l-luğa. Kahire: Dâru’l-mısriyye, 1964.
• Fazlurrahman. Ana Konularıyla Kur’an. çev. Alparslan Açıkgenç. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 1996.
• Gazzâli, Ebû Hamid Muhammed. Kitâbu’l-Hikme fî mahlûkâtillâh. Mısır: Matbaatü’n-Nîl, 1903.
• Gazzalî, Ebû Hamid Muhammed. İhyâ-u ulûmi’d-dîn. çev. Mehmed A. Müftüoğlu. İstanbul: Tuğra Neşriyat, 1993.
• Gazzâli, Ebû Hamid Muhammed. Kimyâyı saâdet. çev. Ali Arslan. İstanbul: Hikmet Neşriyat, 2004.
• Güngör, Erol. Değerler Psikolojisi Üzerinde Araştırmalar. İstanbul: Ötügen Yayınevi, 1998.
• Güngör, Mevlüt. “Kur'ân ve Kâinat Kitabı”. Tasavvuf Dergisi. Ankara, sayı. 16 (2006): 107-124.
• Han, Fethullah. Kur’an ve Kâinat Ayetleri. çev. Safiye Gülen. İstanbul: İnkılâb Yayınevi, 1988.
• Hanbelî, İbn Receb. Câmiu‘l-ulûm ve’l-hikem. çev. Ali Kaya. İstanbul: Semerkand Yayınevi, 2007.
• Herevî, Ebû Ubeyde Ahmed b. Muhammed. el-Ğarîbîne fi’l-Kur’an ve’l-hadîs. Beyrut: el-Mektebetü’l-asriyye, 1999.
• Hocaoğlu, Durmuş. Laisizm’den Millî Sekülerizm’e. Ankara: Selçuk Yayınevi, 1995.
• İbn Fâris, Ebu’l-Hüseyin Zekeriyyâ. Mu‘cemu mekayîsi’l-luğa. thk. Abdüsselam Muhammed Harun. Beyrut: Dâru’l-cîl, ty.
• İbn Haldûn, Abdurrahmân b. Muhammed el-Hadrâmî. Mukaddime. çev. Halil Kendir. İstanbul: Yeni Şafak Yay., 2004.
• İbn Kesîr. Hadislerle Kur’an-ı Kerîm Tefsiri. çev. Bekir Karlığa-Bedrettin Çetiner, İstanbul: Çağrı Yayınları, 1988.
• İbn Manzûr. Lisanu’l-Arab. Beyrut: Dâru lisâni’l-Arab, 1970.
• İbn Side, Ebu’l-Hasan Ali b. İsmail. Kitâbu’l-muhassas. Mısır: el-Matbaatu’l-kübrâ, h. 1316.
• İbn Teymiyye. Sırât-ı Müstakîm. çev. Salih Uçan-Abdi Keskinsoy. İstanbul: Pınar Yayınevi, 2002.
• İsbehânî, Ebû Nuaym Ahmed b. Abdullah. Hilyetu’l-evliyâ. Mısır: Matbaatu’s-saâde, 1938.
• İsfehânî, Râgıb. Müfradât-u elfâzi’l-Kur’an. Dimeşk: Daru’l-kalem, 1997.
• İsfehânî, Râgıb. Tafsîlu’n-neşe’teyn ve tahsîlu’s-saâdeteyn. çev. Mevlüt F. İslamoğlu. İstanbul: Pınar Yayınevi, 1996.
• İzutsu, Toshihiko. Kur’an’da Allah ve İnsan. Çev. Süleyman Ateş. İstanbul: Yeni Ufuklar Neşriyat, ty.
• Kefevî, Ebu’l-Bekâ Eyyub b. Musa. el-Külliyâtu’l-ulûm. Bulak: Dâru’t-tıbâati’l-âmire, h. 1281.
• Kettânî, Muhammed Abdülheyy. et-Terâtîbu’l-idâriyye. çev. Ahmed Özel. İstanbul: İz Yayıncılık, 2003.
• Konevî, İsmail. Hâşiyetu’l-Konevî alâ tefsîri’l-beydavî. İstanbul: Dersaâdet, ty.
• Kurtubî, Ebû Abdillah Muhammed b. Ahmed. el Câmiu li ahkâmi’l-Kur’an. Beyrut: Dâru’l-fikr, 1993.
• Kutub, Seyyid. fî Zilâli’l-Kur’an. çev. Komisyon. İstanbul: Hikmet Yayınevi, 1995.
• Mekkî, Ebû Tâlib. Kûtu’l-kulûb. çev. Yakub Çiçek-Dilaver Selvi. İstanbul: Semerkand, 2003.
• Mesûd, Cübrân. er-Râid. Buyrut: Dâru’l-ilmi’l-melâyîn, 1967.
• Mukâtil b. Süleymân, Ebu’l-Hasen b. Beşîr el-Ezdî. el-Eşbâh ve’n-nezâir fi’l- Kur’ani’l-kerîm. çev. M. Beşir Eryarsoy. İstanbul: İşaret Yayınları, 2004.
• Müslim, Ebu’l Hüseyin b. Haccâc. Sahih-u Müslim. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1992.
• Nesâî, Ebû Abdurrahman Ahmed b. Şuayb. Sünen. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1992.
• Oğuz, Muhammed İhsan. Hayât-ı Dünya ve Ahiret. İstanbul: Mehmet İhsan Oğuz Vakfı Yayınevi, 1990.
• Öztürk, Mustafa. “Kur’an’ın Değer Sisteminde Dünya ve Dünyevî Hayatın Anlamı”. Tasavvuf Dergisi. sayı. 16 (2006): 65-86.
• Öztürk, Mustafa. Kur’an-ı Kerim Meali. 3. Basım. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2015.
• Öztürk, Yaşar Nuri. Kur’an’ın Temel Kavramları. İstanbul: Yeni Boyut, 1997.
• Râzî, Muhammed b. Ömer Fahruddîn, Mefâtîhu’l-gayb. çev. Komisyon. Ankara: Akçağ Yayınları, 1995.
• Saîd, Hasan. el-Hâdî ila luğâti’l-Arab. Beyrut: Dâru Lübnân, 1991.
• Şâtibî, Ebû İshâk. el-Muvâfakât fî usûli’ş-Şerîa. çev. Mehmet Erdoğan. İstanbul: İz Yayıncılık, 2003.
• Taberî, Ebû Cafer Muhammed b. Cerîr. Câmiu’l-beyân an te’vîl-i âyi’l-Kur’an. Beyrut: Dâru’l-fikr, 2001.
• Tatlı, Alican. “Zühd Açısından Hadislerde Dünya”. Doktora Tezi, İstanbul, 1996.
• Tehânevî, Muhammed Ali el-Fârukî. Keşşâfu ıstılâhâti’l-funûn. Kâhire: Mektebetu’n-nahdâti’l-Mısriyye, 1963.
• Tözluyurt, Mehmet. “Kur’an’da Yer Alan Geleneklerin Farklı Bir Açıdan Değerlendirilmesi”. Bilimname: Düşünce Platformu, 26/1 (2014): 133-156.
• Ülken, Hilmi Ziya. Değerler, Kültür ve Sanat. İstanbul: 1996.
• Vehbi, Mehmet. Hülâsatu’l-Beyân fî tefsîri’l-Kur’an. İstanbul: Üç Dal Neşriyat, 1979.
• Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi. Hak Dinî Kur’an Dili. İstanbul: Azim Dağıtım, 1992.
• Zebidî, Muhammed Murtezâ. Tâcu’l-arûs. Beyrut: Dâru’l-fikr, 1994.
• Zemahşerî, Muhammed b. Ömer. el Keşşâf an hakâik-i ğavâmidi’t-tenzîl ve uyunî’t-te’vîl. Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 1995.