İtikadi Problemlerin Evlilik Akdine Etkisi Bağlamında Bir Değerlendirme

Yıl 2019, Cilt: 15 Sayı: 15, 157 - 183, 30.06.2019

Cemil Liv

Öz

 

Bilim ve
teknolojinin gelişimi ile birlikte toplumlar arası iletişim ve etkileşimin
hızla yayıldığı bir dönemden geçiyoruz. İletişim sektöründeki hızlı ilerleme
ile sosyal medyanın hemen hemen her haneye girmesi kişiler ve ülkeler arası
sınırları kaldırarak dünyayı âdeta küçük bir köye dönüştürmüştür. Teknolojide yaşanan
hızlı gelişim, insanları pek çok kültür ve inançla buluşma ve bir arada yaşama
durumuyla karşı karşıya getirmiştir. İnternet kültürünün yol açtığı bilgi
kirliliğinin girdabına düşen insan, pek çok kafa karışıklığı ile karşı karşıya
kalmıştır. Bu kafa karışıklığı, kişinin inanç sisteminde çöküntülere yol açmış,
kendisini birçok sapık akımın zehirli kıskaçlarında bulmuştur. Ağızlardan çıkan
sözlerin, yapılan eylemlerin inanç dünyasına etkisi önemsenmez olmuştur. Manevi
hayatın temelini oluşturan inanç sisteminde yaşanan çalkantılar, bu temel üzere
kurulan ahlak ve amel dünyasında da yıkıcı etki yaratmıştır. Aile hukuku da bu
sarsıntıdan en çok etkilenen sistemdir. Sosyal medya aracılığıyla inanç
sistemini sarsacak kelime ve eylemlerin bu denli artış göstermesi bunların
evlilik akdinde meydana getireceği etkinin analiz edilmesini gerektirmektedir.
Bu açıdan konunun güncelliğini koruduğunu düşünmekteyiz. Biz bu çalışmamızda
saptırıcı akımların internet aracılığıyla yaydığı inkârcı söz ve davranışların
klasik fıkıhta yer alan elfaz-ı küfür kavramı ile bağlantılarını tespit ederek
evlilik akdine etkisini değerlendirmeye çalıştık. Sonuç itibarıyla; elfaz-ı
küfrün sebep olduğu itikadi problemlerin fıkhi değerlendirilmesinde; itikadi
problemlere yol açacak inkârcı söz ve davranışların irtidad kapsamında
değerlendirileceği, bu durumun ise nasslarda evliliğin kurulmasına ve devamına
engel olarak görüldüğü kanaatine ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İslam Hukuku, Aile Hukuku, İtikad, İrtidat, Evlilik

Kaynakça

• Abdürrezzâk, Hemmam b. Nâfi es-San‘ânî el-Himyerî. el-Musannef. 11 cilt. Beyrut: Mektebetü’l-İslâmi, 1408/1988.
• Bedr er-Reşid, Muhammed b. İsmail b. Mahmud. Elfâz-ı Küfr. Thk. Muhammed b. Abdurrahman Hammis. Kuveyt : Daru Îlâfi’d-Devliyye, 1999/1420.
• Buhâri, Ebû Abdillah Muhammed b. İsmail. el-Câmi’u’s-sahih. 9 cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1992.
• Buhûtî, Mansur b. Yunus b. Selahaddîn. Keşşâfü'l-kına‘ an metni’l-ikna'. 6 cilt. Beyrut: Daru’l-Kütübi’l-ilmiyye, 1430/ 2009.
• Cessâs, Ebû Bekr Ahmed b. Alî er-Râzî. Ahkâmü’l-Kur’ân. 3 cilt. Beyrut: Dâru İhyai’l-Turasi’l-Arabi, 1405/ 1985.
• Cündî, Halîl b. İshak. el-Muhtasar. Kahire: Dâru’l-Hadîs, 1426/ 2005.
• Dağcı, Şamil. “İslam Aile Hukukunda Evlenme Engelleri-II”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 41 (2000): 137-194.
• Dalgın, Nihat. İslam Hukukuna Göre Müslüman Gayr-i Müslim Evliliği. Samsun: Etüt Yayınları, 2005.
• Dalgın, Nihat. ”Temel Kaynaklar Çerçevesinde Dinden Dönme ve İnanç Özgürlüğü”. Makâlât 1(1999): 41-56.
• Ebû Dâvûd, Süleyman b. Es’as es-Sicistânî. es-Sünen. 4 cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981.
• Ebu’s-Suud. İrşâdü’l-akli’s-selîm ilâ mezâya’l-Kitâbi’l-Kerîm. 9 cilt. Beyrut: Dâru İhyai’l-Turasi’l-Arabi, ts.
• Heytemi, Ebü'l-Abbas Ahmed İbn Hacer. el-İ'lam bi-kavatıi'l-İslam. Thk. Muhammed b. Abdurrahman Hammis, el-Câmi’ fî elfazi’l-küfr Kuveyt: Daru Îlâfi’d-Devliyye, 1999/1420.
• İbn Dakîkul’îd, Ebü’l-Feth Takıyyüddîn Muhammed b. Alî. İhkâmü'l-ahkâm şerhu Umdeti'l-ahkâm. b.y. ts.
• İbn Hazm, Ebû Muhammed Alî b. Ahmed b. Saîd b. Hazm el-Endelüsî el-Kurtubî. Muhallâ bi’l-âsâr. 12 cilt. Beyrut: Daru’l-fikr, ts.
• İbn Kudâme, Ebû Muhammed Abdullah b. Ahmed. el-Mugnî. 10 Cilt. Kahire: Mektebetu İbn Teymiyye, ts.
• İbn Mâce, Ebû Abdillah Muhammed b. Yezid el-Kazvînî. es-Sünen. 2 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981.
• İbn Teymiyye, Ebü'l-Abbas Takıyyüddîn Ahmed b. Abdülhalîm. el-Fetâva'l-kübrâ. 6 Cilt. Beyrut: Darü’l-Kütübi’l-ilmiyye, 1987.
• İnce, İrfan. “Ridde”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 35: 88-91. Ankara: TDV Yayınları, 2008.
• Karadavi, Yusuf. “İrtidat Sorunu Yaşanan Sosyal Değişimler ve Tehdit Boyutu”. Trc. Osman Güner, Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi 5/2 (2005): 2539-273.
• Kılavuz, Ahmet Saim. “Elfaz-ı Küfr”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 11: 26-27.Ankara: TDV Yayınları, 1995.
• Kurtubî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ahmed. el-Câmi‘ li-aḥkâmi’l-Ḳur’ân. 20 cilt. Kâhire: Dârü'l-Kitâbi'l-Arabi, 1372/1952.
• Nemerî, Ebû Ömer Muhammed b. Abdilberr. Kitâbü’l-Kâfî fî fıḳhi ehli’l-Medîne. 2 cilt. Riyad: Mektebetü’l-Riyad, 1400/1980.Nesâi, Ebû Abdirrahman b. Şuayb. es-Sünen. 8 cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981.
• Nevevî, Ebû Zekeriya Muhyiddin b. Seref. Ravzatü’t-tâlibîn. 12 cilt. Beyrut: el-Mektebü’l-İslâmi, 1412/ 1991.
• Nevevî, Ebû Zekeriya Muhyiddin b. Seref. Mecmu’ şerhi'l-Mühezzeb. 20 cilt. Beyrut: Dârü'l-fikr, ts.
• Okur, Kaşif Hamdi. “İslam Hukukunda İrtidat Fiili İçin Öngörülen Asli Yaptırım Üzerine Bazı Düşünceler”. Gazi Üniversitesi Çorum İlahiyat Fakültesi Dergisi 1 (2002): 344-364.
• Orhan, Fatih. İslam Ceza Hukukunda İrtidat ve Temel İnsan Hakları Bağlamında Değerlendirilmesi. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, 2014.
• Râzî, Ebû Abdillâh Fahrüddîn Muhammed b. Ömer b. Hüseyn. Mefâtîhu’l-gayb. 32 cilt. Beyrut: Dâru İhyai’l-Turasi’l-Arabi, 1420/ 1999.
• Remlî, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Ahmed. Nihâyetü’l-Muhtâc. 8 cilt. Beyrut: Dâru’l-fikr, 1404/ 1984.
• Sahnûn, Ebû Saîd Abdüsselâm b. Saîd b. Habîb et-Tenûhî. el-Müdevvenetü’l-Kübrâ. 4 cilt. Beyrut: Daru’l-Kütübi’l-ilmiyye, 1415/1994.
• Serahsî, Ebû Bekr Şemsü’l-eimme Muhammed b. Ebî Sehl Ahmed. el-Mebsût. 30 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Ma’rife, 1402/1981.
• Şirâzi, Ebû İshâk Cemâlüddîn İbrâhîm b. Alî. el-Mühezzeb. 3 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Kütübi'l ilmiyye, ts.
• Şirbînî, Şemsüddîn Muhammed b. Ahmed el-Hatîb. Muğni’l-Muhtâc. 6 cilt. Beyrut: Dârü’l-Kütübi'l-ilmiyye, 1415/1994.
• Taberî, Ebû Ca‘fer Muhammed b. Cerîrî. Câmiʿu’l-beyân fî tefsîri’l-Kurʾân. 24 cilt. Kahire: Dâru’l-hicr, 1422/2001.
• Ûdeh, Abdulkâdir. et-Teşrîu’l-cinâiyyü’l-İslâmî. 2 cilt. Beyrut: Dâru’l-Kâtibu’l-Arabî, ts.
• Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi. Hak Dini Kur’an Dili. 10 cilt. Ankara: Akçağ Yayınları, ts.