The Myth of Tannis and Atlantis in Ibrahim al-Qūnī's Novels

Yıl 2024, Cilt: 25 Sayı: 25, 15 - 42, 30.06.2024

Metin Parıldı Mücahit Tanrıbuyurdu

https://doi.org/10.51553/bozifder.1421570

Öz

This article examines the myth of Tannis and Atlantis, a central myth of the Tuareg culture, which the famous Libyan Arab writer Ibrahim al-Qūnī explores in his novels. This legend bears some similarities with the legend of Atlantis, a very famous and important legend in world history. However, it has played a major role in shaping the life, history, beliefs and culture of the Tuareg, an almost unknown tribe. In the article, al-Qūnī’s novels in which he touches on the myth of Tannis and Atlantis are examined. It compares the mythical elements, characters, settings, events and themes of the novels with the first original written source of the myth, Plato's Dialogues. Furthermore, the influence of the legend on Tuareg culture and al-Qūnī’s literary style is supported by other academic works and sources. The article has shown that the myth of Tannis is not the same myth as Atlantis, even though it bears similarities to the well-known myth of Atlantis. The myth of Tannis and Atlantis have played a central role in shaping Tuareg religious belief. At the same time, it has affected the lives of the Tuareg people in terms of history and social life. By using this legend effectively in his novels, al-Qūnī has not only presented Tuareg life in a realistic way, but also created the opportunity to preserve and promote the history, beliefs and culture of the Tuareg community to which he belongs.

Anahtar Kelimeler

Arabic Language and Rhetoric, Contemporary Arabic Literature, Ibrahim al-Qūnī, Tuaregs, The Myth of Tannis and Atlantis

İbrahim el-Kûnî’nin Romanlarında Tannis ve Atlantis Efsanesi

Öz

Bu makale, Libya asıllı ünlü Arap yazar İbrahim el-Kûnî’nin romanlarında işlediği, Tuareg kültüründe merkezi bir yeri olan Tannis ve Atlantis efsanesini incelemektedir. Bu efsane, dünya tarihinde çok ünlü ve önemli bir efsane olan Atlantis efsanesiyle bazı benzerlikler taşımaktadır. Ancak Tannis ve Atlantis efsanesi neredeyse hiç tanınmayan bir kavim olan Tuareglerin yaşamını, tarihini, inançlarını ve kültürünü biçimlendirmede büyük bir rol oynamıştır. Makalede, el-Kûnî’nin Tannis ve Atlantis efsanesine değindiği romanları incelenmiştir. Romanlardaki efsanevi unsurlar, karakterler, mekânlar, olaylar ve temalar, efsanenin ilk yazılı orijinal kaynağı olan Platon’un Diyaloglarındaki şekliyle karşılaştırılmıştır. Ayrıca, efsanenin Tuareg kültürüne ve el-Kûnî’nin edebi tarzına yaptığı etkiler, diğer akademik çalışmalar ve kaynaklarla desteklenmiştir. Makale, Tannis ve Atlantis efsanesinin, dünyaca bilinen Atlantis efsanesiyle benzerlikler taşısa da aynı efsane olmadığını göstermiştir. Tannis ve Atlantis efsanesi, Tuareglerin dini inancını şekillendirmede merkezi bir role sahip olmuştur. Aynı zamanda, tarih ve sosyal hayat açısından da Tuareglerin hayatına etki etmiştir. El-Kûnî, bu efsaneyi romanlarında etkili bir şekilde kullanarak, hem Tuareg hayatını gerçekçi bir şekilde sunmuş hem de mensubu olduğu Tuareg toplumunun tarihini, inançlarını ve kültürünü koruma ve tanıtma imkânı oluşturmuştur.

Anahtar Kelimeler

Arap Dili ve Belagati, Çağdaş Arap Edebiyatı, İbrahim el-Kûnî, Tuaregler, Tannis ve Atlantis Efsanesi

Kaynakça

• Allen, Roger. “er-Rivâyetü’l-Arabiyye ve’t-Terceme”. er-Rivâyetü’l-Arabiyye. 1/253-267. Kuveyt: el-Meclisü’l-Vatâniyyü li’s-Sekâfe ve’l-Funûn ve’l-Âdâb, 2008.
• Arvas, Hamdullah. “Peygamber Kıssalarının Asliyeti Meselesi: Neden Atlantis Efsanesi Nuh Tufanının Aslı Değildir?”. Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 11/25 (Aralık 2020), 575-593.
• Askalânî, Ahmed b. Ali b. Hacer. el-Metâlibu’l-‘âliye bi zevâidi’l-mesânîdi’s-semâniye. 2 Cilt. Riyat: Dâru’l-‘Âsıme ve Dâru’l-Ğays, 1998.
• Berîk, ed-Dâviye. “Usturatü’l-Fezâi’s-Sahrâvî fî Rivâyâti İbrahim el-Kûnî”. Mecelle Cîli’d-Dirâsâti’l-Edebiyye ve’l-Fikriyye 68 (2021), 91-103.
• Berlitz, Charles. Atlantis’in Esrarı. çev. Belkıs Çorakçı. Milliyet Yayınları, 1976.
• Carruba, Elena Imen. “Mythical Realism in North African Fiction: Ibrahim Al-Koni’s Gold Dust and The Bleeding of the Stone”. Journal of Comparatıve Lıterature And Aesthetıcs 41/1-2 (2018), 89-107.
• Dehmânî, Halime. el-Mukaddes ve tecelliyâtühü fî kitâbâti İbrahim el-Kûnî. Sîdî Belabbas: Câmi‘a Cîlâli Liyâbes, Doktora Tezi, 2018.
• Editör. “İbrahim el-Kûnî”. Sheikh Zayed Book Award. 2008. Erişim 18 Aralık 2023. https://www.zayedaward.ae/ar/previous.editions/winners/dr.ibrahim.al.kawni.aspx
• Eflatun. Muhâverâtu Eflatun. çev. Şevki Dâvud Temrâz. 5 Cilt. Beyrut: el-Ehliyye li’n-Neşri ve’t-Tevzî‘, 1994.
• Hayat, Bin Uğayden. Âlemu’s-serdi fî rivâyeti’s-Sehara C: 1-2 li İbrahim el-Kûnî. Guelma: Cami‘a 08 May 1945, Yüksek Lisans, 2017.
• Herodotos. Herodot Tarihi. çev. Müntekim Ökmen. İstanbul: Remzi Kitapevi, 1973.
• Julien, Charles-André. Târihu İfrîkıyyâ eş-şimâliyye. çev. Muhammed Mezâlî - el-Beşîr bin Sellâme. el-Müessesetü Tâvâlt es-Sekâfiyye, 2. Baskı, 2011.
• Keys, David. “Kingdom of the Sans”. Erişim: 23 Kasım 2023. archive.archaeology.org/0403/abstracts/sands.html
• Korkmaz, Neslihan. “Tokat Müzesindeki Muskalıklar”. Muska Kitabı. 121-138. İstanbul: Kitapevi, 2017.
• Kûnî, İbrahim. Anûbîs. Beyrut: el-Müessesetü’l-Arabiyye li’d-Dirâsât ve’n-Neşr, 2002.
• Kûnî, İbrahim. el-Bahs ani’l-mekâni’d-dâi‘. Beyrut: el-Müessesetü’l-Arabiyye li’d-Dirâsât ve’n-Neşr, 2003.
• Kûnî, İbrahim. el-Bi’r. 1 Cilt. Limasol: Dâru’t-Tenvîr li’t-Tıbâ‘a ve’n-Neşr, 1991.
• Kûnî, İbrahim. el-Mecûs. 1 Cilt. Limasol: Dâru’t-Tenvîr li’t-Tıbâ‘a ve’n-Neşr, 2. Baskı, 1992.
• Kûnî, İbrahim. el-Mecûs. 2 Cilt. Limasol: Dâru’t-Tenvîr li’t-Tıbâ‘a ve’n-Neşr, 2. Baskı, 1992.
• Kûnî, İbrahim. el-Vâha. 2 Cilt. Limasol: Dâru’t-Tenvîr li’t-Tıbâ‘a ve’n-Neşr, 2. Baskı, 1991.
• Kûnî, İbrahim. er-Rabbetü’l-haceriyye. Limasol: Dâru’t-Tenvîr li’t-Tıbâ‘a ve’n-Neşr, 1992.
• Kûnî, İbrahim. es-Sehara. 1 Cilt. Beyrut: el-Müessesetü’l-Arabiyye li’d-Dirâsât ve’n-Neşr, 1994.
• Kûnî, İbrahim. es-Sehara. 2 Cilt. Beyrut: el-Müessesetü’l-Arabiyye li’d-Dirâsât ve’n-Neşr, 1995.
• Kûnî, İbrahim. Ma‘zûfetü’l-evtâri’l-mezmûme. Beyrut: Dâru Suâl li’n-Neşr, 2016.
• Kûnî, İbrahim. Men ente eyyühe’l-melâk. Beyrut: el-Müessesetü’l-Arabiyye li’d-Dirâsât ve’n-Neşr, 2009.
• Kûnî, İbrahim. Merâsî Ûlîs. Beyrut: el-Müessesetü’l-Arabiyye li’d-Dirâsât ve’n-Neşr, 2004.
• Kûnî, İbrahim. Nâkatullah. Beyrut: Dâru Suâl li’n-Neşr, 2015.
• Kûnî, İbrahim. Nidâu mâ kâne ba‘îden. Beyrut: el-Müessesetü’l-Arabiyye li’d-Dirâsât ve’n-Neşr, 2. Baskı, 2009.
• Kûnî, İbrahim. Nidâü’l-vakvâk. 4 Cilt. Limasol: Dâru’t-Tenvîr li’t-Tıbâ‘a ve’n-Neşr, 2. Baskı, 1991.
• Kûnî, İbrahim. Sevbün lem yüdennes bi semmi’l-hiyât. Beyrut: el-Müessesetü’l-Arabiyye l li’d-Dirâsât ve’n-Neşr, 2012.
• Kûnî, İbrahim. ‘Uşbu’l-leyl. Beyrut: Dâru’l-multekâ li’t-Tıbâ‘a ve’n-Neşr, ts.
• Mes’ûd, Mîhâil. el-Esâtîru ve’l-mu‘tegadâtü’l-Arabiyye. Beyrut: Dâru’l-İlmi li’l-Melâyîn, 1994. Mukadder, İlhâm - Hâcîh, Sihâm. el-Bünyetü’s- serdiyye fî rivâyeti “el-Verem” li İbrahim el-Kûnî. Mîsila: Cami‘a Muhammed Budiyâf, Yüksek Lisans Tezi, 2018.
• Platon. Kritias. çev. Erol Güney - Lütfi Ay. İstanbul: Sosyal Yayınları, 2001.
• Platon. Timaios. çev. Erol Güney - Lütfi Ay. İstanbul: Sosyal Yayınları, 2001.
• Sâih, Su‘âd el-Meşşât. “er-Rivâyetü’l-Lîbiyye: en-Neş’e ve’t-tatavvur”. Mecelle el-ekâdemiyye li’l-‘ulûmi’l-insâniyye ve’l-ictimâ‘iyye 9 (2015), 59-69.
• Sevvâh, Firâs. el-Ustûra ve’l-ma‘nâ. Şam: Dâru Alâiddîn li’n-Neşr ve’t-Tevzî‘ ve’t-Terceme, ts.
• Şerîf, ‘Ukkâzî. es-Sahrâ ve tâkatühü’t-termîziyye fî a’mâli İbrahim el-Kûnî. Vurkla: Cami‘a Kâsidî Mirbâh, Doktora Tezi, 2018.
• Tandoğan, Muhammed. Afrika’nın Kuzeyini Güneyinden Ayıran Toplum Tevârikler Ve Stratejik Konumları: Osmanlı-Tevârik Münasebetleri. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2015.
• Tok, Gökhan. “Söylencelerin Kadın Savaşçıları Amazonlar”. Tübitak Bilim ve Teknik e-Dergisi 404 (2001), 76-79. ‘Uleyvât, Sâmiye. et-Te‘addüdü’l-lüğavî ve’s-savtî fî Rubâ‘iyyeti’l-Husûf li İbrahim el-Kûnî. Bûzerîa: Cami‘a el-Cezayir 2. Ebu’l-Kâsım Sa‘dullah, Doktora Tezi, 2016.
• Üçler, Refik Kaan. Batı Akdeniz’deki Egemenlik Mücadelesinde II. Kartaca savaşının rölü (MÖ 218-201). Bursa: Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2021.