Yozgat’tan Ahşap Tavanlı Bir Cami Örneği: Kargalık Köyü Cami

Yıl 2023, Cilt: 1 Sayı: 2, 1 - 21, 29.11.2023

Yağmur Doğan

Öz

Geçmişten bugüne, pek çok farklı alanda yaygın olarak uygulama alanı bulan ahşap malzemenin İslamiyet’ten önceki devirlere kadar uzandığı bilinmektedir. Bu kullanım alanlarından, dini mimaride de karşımıza çıkan bu malzeme türü ile ilgili örneklerle camilerde, ahşap tavanlı olarak adlandırdığımız örtü sistemi içerisinde bir sınıflandırmaya dahil etmek doğru olacaktır. Ahşap tavanlı örtü sisteminin geniş olarak uygulandığı coğrafyalara baktığımızda kuzey ve kuzeydoğu Anadolu ile bu yerlere yakın yörelerde cami mimarisine ek olarak, çoğunlukla konut mimarisinde tercih edilmiş olduğunu belirlemek mümkündür. Genel olarak ele aldığımızda ise, Yozgat ve çevresinde kırlangıç örtü sisteminin pek fazla tercih edilmediği ortaya çıkmaktadır. Bu bakımdan kargalık cami, bu örtü sisteminin uygulandığı pek az eserden bir tanesi olması açısından da ayrıca önemlidir. Yozgat ve çevresinde geniş yer kaplayan çamlık ormanlık arazisinin bulunması ve bu nedenden dolayı ahşap malzemenin bereketli olması gibi sebepler, yapıda örtü sistemi olarak ahşap malzemenin seçilmiş olma nedenini de açıkça ortaya koymaktadır. Yozgat sınırları içerisinde yer alan caminin örtü sistemi doğrudan duvara oturan ve tek bir mekândan oluşan cami grubu içerisine girmektedir. Günümüzde yapı, yakın zamanda onarım geçirmiş ve yenilenmiş olup, ibadete açıktır.

Anahtar Kelimeler

yozgat, ahşap tavan, kırlangıç örtü

Kaynakça

• Acun, Hakkı. “Yozgat ve Yöresi Türk Devri Yapıları”. Vakıflar Dergisi 13, (1981): 635-716.
• Akın, Günkut. “Tüteklikli Örtü Geleneği: Anadolu Cami ve Tarikat Yapılarında Tüteklikli Örtü”. Vakıflar Dergisi 22(1991): 323-354.
• Atak, Erkan. “Tokattan Kırlangıç Örtülü Bir Cami Örneği: Kızılcaören Köyü Cami”. Ekev Akademi Dergisi s: 67(2016):121-136.
• Çerkez, Murat. Merzifon’da Türk Devri Mimari Eserleri. Doktora Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi, (2005).
• Karamağralı, Haluk. “Erzurum Ulu Camii”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yıllık Araştırmalar Dergisi 3(1981):137-177.
• Kutlu, Mehmet “Orta Asyada Tütekli (Kırlanğıç) Örtünün Kökeni ve Tarihi Gelişim Aşamaları Üzerine Bir Değerlendirme”, History Studies International Journal of History Dergisi 2472, Volume 12, Issue 5, (2020): 28.
• Özkan, Haldun. “Bayburt Konursu Ulu Camii ve Çeşmesi”. Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dergisi 13(2008):57-66.
• Özkan, Haldun. “Gümüşhane’de Ahşap Tavanlı Camiler”. Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dergisi 18(2010):63-80.
• https://tr.wikipedia.org/wiki/Kargal%C4%B1k,_Sar%C4%B1kaya.