KORONER ARTER BAYPAS CERRAHİSİ YAPILAN HASTALARDA ERKEN DÖNEMDE GÖRÜLEN NÖROKOGNİTİF DEĞİŞİKLİKLER İLE İNTRAOPERATİF SEREBRAL OKSİMETRE DEĞERLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN ARAŞTIRILMASI

Yıl 2017, Cilt: 7 Sayı: 2, 14 - 22, 12.06.2017

Zafer Cengiz Er Ertan Demirdaş Kıvanç Atılgan Koray Ak Selim İşbir Sinan Arsan

Öz

ÖZET

Amaç: Ameliyat sonrası kognitif fonksiyon bozukluğu, kalp ameliyatından sonra sık görülen bir nörolojik

komplikasyondur. Tanıda standartlaşmış klinik değerlendirme testlerinin olmaması ve uygulanan testlerin

zaman alıcı olması, genellikle bu sorunun göz ardı edilmesine yol açmaktadır. Kognitif fonksiyon bozukluğu

postoperatif dönemde hastanede kalış süresini uzatmakta, iş gücü kaybını artırmakta, tedavi maliyetininde

de artışına neden olmaktadır. Çalışmanın amacı koroner arter bypass cerrahisi (KABC) yapılan hastaların

ameliyat esnasında kaydedilen serebral oksijen saturasyon değerleri ile postoperatif erken dönemde görülen

nörokognitif (NK) bozukluklar arasındaki ilişkiyi araştırmaktır.

Hasta ve Yöntemler: Çalışmaya merkezimizde 05/09/2014 ile 05/10/2014 tarihleri arasında KABC uygulanan,

40 hasta dahil edilmiştir. KABC yapılan hastaların operasyondan 1 gün önce, postoperatif 3 ve 5. günlerde

nörokognitif testler yapılmıştır. Bu testler: Sözel bellek süreçleri testi, mental kontrol konsantrasyon testi, sayı

menzili testi ve sözel akıcılık testidir.

Serebral oksijen düzeyleri (rSO2) operasyona girişte, operasyon süresince ortalama değeri rSO2, en düşük

ve en yüksek serebral oksimetre rSO2 değerleri kaydedilmiştir. Operasyon öncesi nörokognitif test puanları

ile postoperatif 3 ve 5. gündeki test puanları arasındaki farklar bulunmuş, bu farklarla serebral oksimetre

değerleri arasındaki korelasyonlar araştırılmıştır.

Sonuç: Çalışmaya katılan KABC olan tüm hastalarda nörokognitif test skorlarının postoperatif 3. günde operasyon

öncesine göre azaldığı görülmüştür. Bununla beraber bu değerler tüm hastalarda postoperatif 5. günde

tekrar anlamlı olarak postoperatif 3. güne göre yükselmiştir. Giriş anındaki rSO2 değeri arttıkça ve giriş

rSO2 değeri ile intraoperatif ortalama rSO2 değeri arasındaki fark azaldıkça anlık bellek, tanıma ve genel nörokoğnitif

test skorları postoperatif test skorlarındaki düşüş azalmaktadır. İntraoperatif maximum rSO2 değeri

arttıkça posoperatif 5. gündeki nörokognitif test skorları iyiye doğru gittiği görülmüştür.

Yorum: KABC operasyonu sonrası erken dönemde nörokognitif fonksiyonlar bozulmaktadır; ancak bu bozulma

postoperatif geçen süre ile düzelme göstermektedir. Serebral saturasyonu iyi olan ve operasyon esnasında

serebral saturasyonu daha iyi korunan hastalarda nörokognitif disfonksiyon daha az olmaktadır.

Anahtar Sözcükler: Kardiak cerrahi; Ameliyat sonrası kognitif fonksiyon bozukluğu; Serebral saturasyon

Anahtar Kelimeler

KORONER ARTER BAYPAS CERRAHİSİ YAPILAN HASTALARDA ERKEN DÖNEMDE GÖRÜLEN NÖROKOGNİTİF DEĞİŞİKLİKLER İLE İNTRAOPERATİF SEREBRAL OKSİMETRE DEĞERLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN ARAŞTIRILMASI

Kaynakça

• Zafer Cengiz ER1, Ertan DEMİRDAŞ2, Kıvanç ATILGAN2, Koray AK3, Selim İŞBİR3, Sinan ARSAN3