Koah hastalarında kemik mineral yoğunluğunun değerlendirilmesi

Yıl 2015, Cilt: 5 Sayı: 2, 0 - 0, 01.06.2015

Yavuz Selim İntepe Eylem Yıldırım Bayram Metin Seyhan Karaçavuş Özlem Balbaloğlu Murat Korkmaz

Öz

Amaç:  Kronik obstrüktif akciğer hastalığının (KOAH) sürecinde ortaya çıkan komorbiditeler hastalığın şiddetini ve mortalitesini etkilemektedir. Osteoporozis KOAH’ın önemli bir sistemik komplikasyonudur. Çalışmamızda, hafif ve orta şiddet ki KOAH hastalarının kemik mineral yoğunluğunu (KMY) kontrol hastalarıyla karşılaştırmayı ve osteopeni/osteoporoz ile KOAH ilişkisini göstermeyi amaçladık.

Gereç ve yöntem: Çalışmada alınan hastaların dosyaları geriye dönük incelendi. KOAH tanı ve evreleri global initiative for chronic obstructive lung disease rehberine göre yapıldı. Hastaların KMY parametreleri dual-enerji X-ray absorbtiometri yöntemi ile ölçüldü. Sistemik ve inhale glukokortikosteroid kullanmayan hastalar çalışmaya dahil edildi. KOAH ve kontrol grubu hastaların yaş, cinsiyet, vücut kitle indeksleri ve sigara içimi durumları eşleştirildi.

Bulgular: Çalışmaya 68’i (51,1%) KOAH ve 65’i (48,9%) kontrol olmak üzere toplam 133 hasta alındı. KOAH grubunda 36 (52,9%)hasta hafif ve 32 (47,1%) hasta orta evredeydi. KOAH grubunda kontrol hastalarına göre tüm KMY değerleri anlamlı derecede düşüktü (p=0,000). Kontrol grubunda osteopeni/osteoporoz saptanmazken KOAH grubunda 48 (70,6%) hastada osteopeni ve 20 (29,4%) hastada osteoporoz mevcuttu. İki grup arasında istatistiksel olarak anlamlı fark mevcuttu (p=0,000). Hafif ve orta evre KOAH hastaları arasında KMY değerlerine göre anlamlı fark saptanmadı. Her iki evre arasında osteopeni ve osteoporoz sıklığı açısından istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmadı (p=0,45).

Sonuç: KOAH hastalarında KMY değerleri anlamlı derecede düşüktü ve osteopeni/osteoporoz sıklığı artmış bulundu. Hafif ve orta evrede ki KOAH hastalarında osteopeni/osteoporoz sıklığı yönünden fark bulunmamaktadır.

Kaynakça

• Global initiative for chronic obstructive lung disease (GOLD).Global strategy for the diagnosis, management, and prevention of chronic obstructive pulmonary disease revised 2014.
• Mathers CD, Loncar D. Projections of global mortality and burden of disease from 2002 to 2030. Plos Med 2006; 3: 442.
• Barnes PJ, Celli BR. Systemic manifestations and comorbidities of copd. Eur Respir J 2009; 33: 1165-85.
• Ionescu AA, Schoon E. Osteoporosis in chronic obstructive pulmonary disease. Eur Respir J Suppl. 2003 Nov; 46: 64-75.
• Biskobing DM. COPD and osteoporosis. Chest 2002; 121: 609-20.
• Agusti AG, Noguera A, Sauleda J, Sala E, Pons J, Busquets X. Systemic effects of chronic obstructive pulmonary disease. Eur Respir J 2003; 21: 347–360.
• Frey U, Stocks J, Sly P, Bates J. Specification for signal processing and data handling used for infant pulmonary function testing. ERS/ATS Task Force on Standards for Infant Respiratory Function Testing. European Respiratory Society/American Thoracic Society. Eur Respir J. 2000 Nov;16(5):1016-22.
• WHO Scientific Group on the Prevention and Management of Osteoporosis. Prevention andManagement of Osteoporosis: report of a WHO scientific group. Available at http://whqlibdoc. who.int/trs/ WHO_TRS_921.pdf. 2007.
• Gallego M, Berlanga E, Larrosa M. Osteoporosis in choronic obstructive pulmonary disease. Clin Pulm Med. 2007; 14:191-6.
• Sevenoaks MJ, Stockley RA. Chronic obstructive pulmonary disease, inflammation and co-morbidity – a common inflammatory phenotype?. Respir Res 2006; 7: 70
• Carter JD, Patel S, Sultan FL, Thompson ZJ, Margaux H, Sterrett A, Carney G, Murphy N, Huang Y, Valeriano J, Vasey FB. The recognition and treatment of vertebral fractures in males with chronic obstructive pulmonary disease. Respir Med. 2008 Aug;102(8):1165-72.
• ) Ciric Z, Stankovic I, Pejcic T, Ristic L, Rancic M, Radovic M, et al. Osteoporosis in patients with chronic obstructive pulmonary disease. Med Arh. 2012 Dec; 66(6): 385-387.
• Jørgensen NR, Schwarz P, Holme I, Henriksen BM, Petersen LJ, Backer V. The prevalence of osteoporosis in patients with chronic obstructive pulmonary disease: a cross sectional study. Respir Med. 2007 Jan;101(1):177-85.
• Silva DR, Coelho AC, Dumke A, Valentini JD, de Nunes JN, Stefani CL, da Silva Mendes LF, Knorst MM. Osteoporosis prevalence and associated factors in patients with COPD: a cross-sectional study. Respir Care. 2011 Jul;56(7):961-8.
• Kjensli A, Mowinckel P, Ryg MS, Falch JA. Low bone mineral density is related to severity of chronic obstructive pulmonary disease. Bone. 2007 Feb;40(2):493-7.
• Hattiholi J, Gaude GS. Prevalence and correlates of osteoporosis in chronic obstructive pulmonary disease in india. Lung India. 2014 Jul;31(3):221-7.
• Graat-Verboom L, Spruit MA, van den Borne BE, Smeenk FW, Martens EJ, Lunde R, et al. Correlates of osteoporosis in chronic obstructive pulmonary disease: An underestimated systemic component. Respir Med. 2009;103:1143–51.
• Ferguson GT, Calverley PM, Anderson JA, Jenkins CR, Jones PW, Willits LR, et al. Prevalence and progression of osteoporosis in patients with COPD: Results from the towards a revolution in COPD Health Study. Chest. 2009;136:1456–65.
• de Vries F, van Staa TP, Bracke MS, Cooper C, Leufkens HG, Lammers JW. Severity of obstructive airway disease and risk of osteoporotic fracture. Eur Respir J. 2005;25:879–84.
• ) Karadag F, Orhan C, Yakup Y, Ozgur G. Should COPD patients be routinely evaluated for bone mineral density? J Bone Miner Metab. 2003;21:242–246.