SERUM FERRİTİN DÜZEYİNİN METABOLİK PARAMETRELER İLE İLİŞKİSİNİN CİNSİYETE GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ: BİR AKUT FAZ REAKTANI OLARAK SERUM FERRİTİNİ Evaluating Serum Ferritin Level’s Relation with Metabolic Parameters By Gender: Serum Ferritin as an Acute Phase Reactant

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 3, 50 - 55, 16.09.2019

Halil İbrahim Erdoğdu , Eray Atalay Fatih Kara Ömer Karaağaç Can Öner

Öz

ÖZET

Amaç: Artmış serum ferritin düzeyi depo demirini ya da hepatik dokuda demir birikimini yansıtabilir. Ancak

yüksek ferritin düzeyi olası kronik hepatobiliyer ya da sistemik inflamatuar hastalıklarla da ilişkili olabilmektedir.

Bu çalışmada serum ferritini ile hastaya ait kan sayımı ve biyokimyasal parametreler karşılaştırılarak

aralarındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlandı.

Materyal ve Metot: Kesitsel tipte yapılan çalışma 110 hastanın biyokimyasal, hormonal ve tam kan sayımlarına

ait verilerinin analizi ile yapıldı. Hastalar cinsiyete göre ferritin düzeyi normal ve normalin üzerinde olarak iki

guruba ayrıldı. Bağımlı değişken olarak belirlenen serum ferritin düzeyi ile hastaların yaşı, serum albümini,

C-reaktif proteini (CRP), serum demiri, transferrin satürasyonu (TSAT), hemoglobin düzeyi, alanin ve aspartat

aminotransferaz (ALT, AST) ve gama glutamil transferaz (GGT) gibi parametreler ile karşılaştırıldı.

Bulgular: Yapılan karşılaştırmada kadınlarda normal serum ferritini ile normalin üst sınırını geçen düzeylerin

ALT (p=0.018), albümin (p=0.041), CRP (p=0.025), TSAT (p=0.012), LDL (p=0.024) ve trigliserid (p=0.038) düzeyleri

arasında istatiksel olarak anlamlı fark saptandı. Erkekler analiz edildiğinde ise ALT (p=0.045), albümin

(p<0.001), GGT (p<0.001), hemoglobin (p=0.002), Vitamin-D (p<0.001) ve HDL (p<0.001) düzeyleri arasında

istatiksel olarak anlamlı fark vardı.

Sonuç: Yüksek ferritin seviyesi saptandığında hepatobiliyer nedenler ve kronik inflamatuar hastalıklar göz

önünde bulundurulmalıdır. Bunlara ilaveten erkeklerde vitamin D yetersizliği veya eksikliği göz önüne alınmalıdır.

Anahtar kelimeler: Ferritin; Alanin aminotransferaz; Gama-glutamil transferaz; C-reaktif protein.

ABSTRACT

Aim: Increased serum ferritin level may reflect the iron store or accumulated iron in hepatic tissue. However,

high level of ferritin may be about potential chronic hepatobiliary or systemic inflammatory diseases. In this

study, by comparing serum ferritin with blood count which belongs to patient and biochemical parameters,

the relation between them is tried to be identified.

Material and Method: The data belonging to biochemical, hormonal and complete blood count were analyzed

for 110 patients in this cross-sectional study. Patients were divided into two groups, who were normal and

above normal ferritin level by their genders. Serum ferritin level, which was determined as dependent

variable, was compared with parameters such as patients’ ages, serum albumin, C-reactive protein (CRP),

serum iron, transferrin saturation (TSAT), hemoglobin level, alanine and aspartate aminotransferase (ALT, AST)

and gama glutamic transferase (GGT).

Results: In the comparison, a statistically significant difference between ALT (p=0.018), albumin (p=0.041),

CRP (p=0.025), TSAT (p=0.012), LDL (p=0.024) and triglyceride (p=0.038) levels identified for women who have

normal serum ferritin level and level of ferritin above upper limit. There were statistically significant difference

between ALT (p=0.045), albumin (p<0.001), GGT (p<0.001), hemoglobin (p=0.002), Vitamin-D (p<0.001) ve

HDL (p<0.001) for men.

Conclusion: When there is a high ferritin level is determined, hepatobiliary reasons and chronic inflammatory

diseases should be considered. In addition to these, lack or deficiency of vitamin D should be considered for men.

Key Words: Ferritin; Alanine Aminotransferase; Gamma-glutamyltransferase; C-reactive protein.

Anahtar Kelimeler

SERUM FERRİTİN DÜZEYİNİN METABOLİK PARAMETRELER İLE İLİŞKİSİNİN CİNSİYETE GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ: BİR AKUT FAZ REAKTANI OLARAK SERUM FERRİTİNİ Evaluating Serum Ferritin Level’s Relation with Metabolic Parameters By Gender: Serum Ferritin as an Acute Phase Reactant

Kaynakça

• 1. Adams PC, Barton JC A. Diagnostic approach to hyperferritinemia with a non-elevated transferrin saturation. J Hepatol 2011;55(2):453–8. 2. McKinnon EJ, Rossi E, Beilby JP, Trinder D & Olynyk JK. Factors that affect serum levels of ferritin in Australian adults and implications for follow-up. Clinical Gastroenterol Hepatol 2014;12(1):101-08. 3. Adams PC, Reboussin DM, Press RD, Barton JC, Acton RT, Moses GC et al. Biological variability of transferrin saturation and unsaturated iron-binding capacity. Am J Med 2007;120(11): 999-e1. 4. St John AT, Stuart KA, Crawford DHG. Testing for HFE-related haemochromatosis. Aust Prescr 2011;34(3):73–6. 5. Beaton MD, Adams PC. Treatment of hyperferritinemia. Ann Hepatol 2012;11(3):294–00. 6. Lerkvaleekul B & Vilaiyuk S. Macrophage activation syndrome: early diagnosis is key. Open Access Rheumatol 2018;10:117. 7. Clark SF. Iron deficiency anemia: diagnosis and management. Curr Opin Gastroenterol 2009; 25(2): 122-28. 8. Goot K, Hazeldine S, Bentley P, Olynyk J & Crawford D. Elevated serum ferritin: What should GPs know? Aust Fam Physician 2012;41(12): 945-49. 9. Tabachnick BG, & Fidell LS. Using multivariate statistics. 5th ed. Boston, MA: Allyn & Bacon/Pearson Education, 2007. 10. Koruk M, Taysi S, Savas MC, Yilmaz O, Akcay F & Karakok M. Serum levels of acute phase proteins in patients with nonalcoholic steatohepatitis. Turk J Gastroenterol 2003;14(1):12-17.