SİROZLU HASTALARDA ÖZOFAGUS VARİSİNİ PREDİKTE EDEN NON-İNVAZİF, BASİT VE YENİ BİR BELİRTEÇ: TROMBOSİT SAYISI/DALAK BOYUTU ORANI A Non-Invasive Simple And New Marker Predicting Esophageal Varices In Cirrhotic Patients: Platelet Count/ Spleen Size Ratio

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 3, 56 - 64, 16.09.2019

Buğra Tolga Konduk , Fikri Şirin Murat Taner Gülşen

Öz

ÖZET

Amaç: Özofagus varisleri siroz hastalarında portal hipertansiyonun ciddi bir sonucudur. Varisleri

değerlendirmede endoskopi en sık kullanılan yöntemdir. Çalışmamızda kronik hepatit B ve/veya hepatit C’ye

bağlı karaciğer sirozu olan hastalarda özofagus varislerinin varlığı ve derecesinin öngörülmesinde noninvaziv

parametreler değerlendirildi.

Gereç ve Yöntemler: Çalışmaya 2009-2015 yılları arasında Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Gastroenteroloji

Bilim Dalı’nda takip edilen, hepatit B ve/veya hepatit C virüsü nedeniyle karaciğer sirozu tanısı konulan 324

hasta alındı. Hastaların demografik, klinik, laboratuvar, radyolojik (dalak boyutu, portal ven çapı, portal ven

akımı) ve endoskopik bulguları retrospektif olarak dosya taraması ile elde edilerek varis ile ilişkisi değerlendirildi.

Bulgular: Çalışmaya alınan 324 hastanın 178 (%54.9)’i erkek, 146 (%45.1)’sı kadın olup yaş ortalaması 57.4±11.2

(27-87) idi.164’ü kronik hepatit B, 160’ı ise kronik hepatit C’ye bağlı siroz idi. Hastaların 69 (%21.3)’unda

özofagus varisi saptanmazken, 255 (%78.7) hastada özofagus varisi mevcuttu. 255 hastanın 97 (%29.9)’sinde

grade 1, 129 (%39.8)’unda grade 2, 29 (%9.0)’unda ise grade 3 özofagus varisi görüldü. Özofagus varisi olan

ve olmayan gruplar arasında dalak boyutu, portal ven çapı, trombosit sayısı, trombosit sayısı/dalak boyutu

oranı arasında anlamlı fark bulundu (p=0001). Varis varlığını predikte eden trombosit sayısı/dalak boyutu oranı

cutoff değeri ?846 (sensitivite %90, spesifite %91) olarak saptandı. Trombosit sayısı/dalak boyutu oranı 846 ve

altındaki değerler için varis varlığını göstermedeki pozitif prediktif değeri %97.4 olup negatif prediktif değeri

%71.5 bulundu.

Sonuç: Sirozlu hastalarda özofagial varis varlığını yüksek sensitivite ve spesifitesi ile predikte edebilecek bir

parametre olarak trombosit sayısı/dalak boyutu oranı yeni ve non-invaziv bir belirteç olarak kullanılabilir.

Anahtar Sözcükler: Siroz; Portal hipertansiyon; Özofagus varisi; Non- Invaziv belirteç

ABSTRACT

Aim: Esophageal varices are a serious consequence of portal hypertension in patients with liver cirrhosis.

Endoscopy is the most commonly used method for the evaluation of esophageal varices. The aim of this study

is to evaluate non- invasive predictors of presence and size of esophageal varices in chronic hepatitis B or C

positive liver cirrhosis patients.

Material and Methods: 324 cirrhotic patients with hepatitis B or C who applied to Gastroenterology clinic

of Gaziantep University between the years of 2009-2015 were included in the study. Demographic, clinical,

laboratory, radiological (spleen size, portal veindiameter, portal flow), and endoscopic (presence and size

of esophageal varices) findings were obtained from the patients files as retrospectively. The relationship

between presence of varices and laboratory/radiological findings were assessed.

Results: A total of 324 patients were included. The mean age was 57.4±11.2 years; 178 (54.9%) were men, and

146 (45.1%) women. 164 patients were chronic hepatitis B related cirrhosis and 160 were chronic hepatitis

C related cirrhosis. Esophageal varices were present in 255 (78,7%) patients and in 69 patients (21.3%) had

no esophageal varices. Out of 255 patients, 97 (29.9%) had grade 1, 129 (%39.8) grade 2, 29 (%9) grade 3

varices. Spleen size, portal vein diameters, platelet count and platelet count/spleen size ratio had statistically

significant difference in varices group when compared with the non-varix group (p=0001). In the estimation

of varices; cut off value of platelet count/spleen size ratio was found as ?846 with sensitivity of 90 %, and

specificity of 91 %, positive and negative predictive values of 97,4% and 71,5%, respectively.

Conclusion:The ratio of platelet count / spleen size as a parameter with high sensitivity and specificity which

can predict the presence of esophageal varices in patients with cirrhosis, can be used as a new and noninvasive

marker.

KeyWords: Cirrhosis; Portal hypertension; Esophageal varix; Non-Invasive marker

Anahtar Kelimeler

SİROZLU HASTALARDA ÖZOFAGUS VARİSİNİ PREDİKTE EDEN NON-İNVAZİF

Kaynakça

• 1. Popper H. Pathologic aspects of cirrhosis. Am J Pathol. 1977;87(1):228-264. 2. Sherlock S, Dooley J. Hepatic cirrhosis. In: Disease of the liver disease and biliary system. 2th ed, London, Blackwell scientific pub. 2002;371. 3. Graham DY, Smith JL. The course of patients after variceal hemorrhage. Gastroenterology 1981;80:800-809. 4. De Franchis R, on behalf of the Baveno V Faculty. Revising consensus in portal hypertension: report of the Baveno V consensus workshop on methodology of diagnosis and therapy in portal hypertension. J Hepatol. 2010;53:762-768. 5. Wyllie R, Kay M. Esophagogastroduodenoscopy, colonoscopy and related techniques. In: Pediatric gastrointestinal disease. Wyllie R, Hyams JS (eds). Philadelphia, Saunderscompany. 1993;966-998. 6. Giannini E, Zaman A, Kreil A, Floreani A, Dulbecco P, Testa E, et al. Platelet count/ spleen diameter ratio for the non invasive diagnosis of esophageal varices: results of a multicenter, prospective, validation study. Am J Gastroenterol. 2006;101:2511-2519. 7. Kazemi F, Kettaneh A, N’kontchou G, Pinto E, Ganne-Carrie N, Trinchet JC, et al. Liver stiffness measurement selects patients with cirrhosis at risk of bearing large oesophageal varices. J Hepatol. 2006;45:230-235. 8. Perri RE, Chiorean MV, Fidler JL, Fletcher JG, Talwalkar JA, Stadheim L, et al. A prospective evaluation of computerized tomographic (CT) scanning as a screening modality for esophageal varices. Hepatology. 2008;47:1587-1594. 9. Beppu K, Inokuchi K, Koyanagi N, Nakayama S, Sakata H, Kitano S, Kobayashi M. Prediction of varicealhemorrhagebyesophagealendoscopy. GastrointestEndosc. 1981 Nov;27(4):213-8. 10. Pugh RN, Murray-Lyon IM, Dawson JL, et al. Transection of the oesophagus for bleeding oesophageal varices. Br J Surg.1973;60:646–649