YOĞUN BAKIM ÜNİTESİ ÇALIŞANLARI ARASINDA TÜKENMİŞLİK SENDROMU İLE İLİŞKİLİ FAKTÖRLER Factors Associated with Burnout Syndrome Among Intensive Care Unit Professionals

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 1, 240 - 247, 25.03.2020

Güvenç Doğan Selçuk Kayır Tuba Sarıaydın Ali Kemal Erenler

Öz

ÖZET
Amaç: Tükenmişlik sendromu (BS), yaygın olarak insanların yüz yüze çalıştığı mesleklerde bireylerin, duygusal
yönden kendilerini tükenmiş hissetmeleri, işleri gereği karşılaştıkları insanlara karşı duyarsızlaşmaları ve
kişisel başarı duygularında azalma şeklinde görülen bir sendromdur. Tükenmişlik sendromu; duygusal tükenme
(EE), duyarsızlaşma (DEP) ve azalmış kişisel başarı (PA) ile karakterizedir. Maslach Tükenmişlik Envanteri
(MBI) bu üç boyutu ayrı ayrı belirlemek için 22 sorudan oluşan bir ankettir. Bu çalışmada amacımız yoğun
bakım ünitesinde (YBÜ) çalışanların BS prevelansını ve risk faktörlerini MBI kullanarak değerlendirmektir.
Materyal ve Metod: YBÜ personeline; demografik verileri, çalışma yıllarını, YBÜ düzeyini ve mesleğini ve
MBI'yi içeren bir anket uygulanmıştır. Çalışmaya toplam 115 çalışan katıldı.
Bulgular: Yüz on beş katılımcının MBI sonuçları değerlendirildiğinde, %68,7'sinin yüksek MBI-EE seviyesine
sahip olduğu, %62,6'sının yüksek MBI-PA'ya ve %38,3'ünün orta düzeyde MBI-DEP'ye sahip olduğu belirlendi.
Alt gruplarda erkek cinsiyete sahip olanlar değerlendirildiğinde; PA bayanlarda daha fazla idi (p<0.001).
Seviye 2 YBÜ'de çalışanlarda DEP seviye 3’e göre daha fazla (p=0.029) PA daha az idi (p=0.010). Hemşirelerde
PA doktorlara göre daha fazla iken (p=0.011) DEP doktorlara göre daha az idi (p<0.001).
Sonuç: Seviye 2 yoğun bakım ünitesinde çalışan kırk yaş üstü personellerin ve deneyimli çalışanların tükenmişlik
sendromu riski daha fazladır. Doktorların tükenmişlik düzeyleri hemşirelerden daha fazlaydı.
Anahtar Kelimeler; Tükenmişlik sendromu; Yoğun bakım ünitesi; Maslach tükenmişlik envanteri
ABSTRACT
Objective: Burnout syndrome (BS) is commonly seen in the occupations where people work face-to-face,
as individuals feel emotionally exhausted, desensitization towards the people they meet due to their jobs
and decrease in their feelings of personal accomplishment. Burnout syndrome is characterized by emotional
exhaustion (EE), depersonalization (DEP) and reduced personal accomplishment (PA). Maslach Burnout
Inventory (MBI) is a questionairre based on 22 questions to determine these three dimensions, seperately.
In this study, our aim was to evaluate the prevelance and risk factors of BS in intensive care unit (ICU) employees
by using MBI.
Material and Methods: A survey involving demographical data, working years, level of ICU and profession,
and MBI was applied to the ICU personnel. A total of 115 employees attended to the study.
Results: When MBI results of 115 participants were evaluated, it was determined that 68.7% had high level
of MBI-EE, 62.6% had high level of MBI-PAand 38.3% had moderate level of MBI-DEP. PA was higher in
women (p<0.001). Patients in level 2 ICU had more PA than DEP level 3 (p=0.029) and less PA (p=0.010). In
nurses, PA was higher than physicians (p=0.011) and DEP was less than physicians (p<0.001).
Conclusion: Persons over forty years and experienced professionals working in level 2 ICU are under risk of
BS. Physicians were determined to be under more risk of BS when compared to nurses.
Keywords: Burnout syndrome; Intensive care unit; Maslach burnout inventory

Anahtar Kelimeler

YOĞUN BAKIM ÜNİTESİ ÇALIŞANLARI ARASINDA TÜKENMİŞLİK SENDROMU İLE İLİŞKİLİ FAKTÖRLER Factors Associated with Burnout Syndrome Among Intensive Care Unit Professionals

Kaynakça

• 1. Maslach C, Jackson SE. The measurement of experienced burnout. J Organ Behav. 1981;2: 99–113. 2. Maslach C, Schaufeli WB, Leiter MP. Job burnout. Annu Rev Psychol. 2001;52:397–422. 3. Profit J, Sharek PJ, Amspoker AB, Kowalkowski MA, Nisbet CC, Thomas EJ et al. Burnout in the NICU setting and its relation to safety culture. BMJ Qual Saf. 2014;23(10):806–13. 4. Poncet MC, Toullic P, Papazian L, Kentish-Barnes N, Timsit JF, Pochard F, et al. Burnout syndrome in critical care nursing staff. Am J Respir Crit Care Med. 2007 Apr 1;175(7):698-704. 5. Barbosa FT, Eloi RJ, Santos LM, Leão BA, Lima FJ, Sousa-Rodrigues CF. Correlation between weekly working time and burnout syndrome among anesthesiologists of Maceió-AL. Braz J Anesthesiol. 2017;67(2):115-21. 6. Guirardello EB. Impact of critical care environment on burnout, perceived quality of care and safety attitude of the nursing team. Rev Lat Am Enfermagem. 2017 Jun 5;25:e2884. 7. Martins Pereira S, Teixeira CM, Carvalho AS, Hernández-Marrero P; InPalIn. Compared to Palliative Care, Working in Intensive Care More than Doubles the Chances of Burnout: Results from a Nationwide Comparative Study. PLoS One. 2016 Sep 9;11(9):e0162340. 8. Bakker AB, Le Blanc PM, Schaufeli WB. Burnout contagion among intensive care nurses. J Adv Nurs. 2005;51:276-87. 9. Cubrilo-Turek M, Urek R, Turek S. Burnout syndrome--assessment of a stressful job among intensive care staff. Coll Antropol. 2006 Mar;30(1):131-5. 10. Ergin C. (1992). Doktor ve hemşirelerde tükenmişlik ve Maslach Tükenmişlik Ölçeğinin uyarlanması. VII. Ulusal Psikoloji Kongresi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara