KONYA İLİNDE 2016-2019 YILLARI ARASINDA NO2 KAYNAKLI HAVA KİRLİLİĞİNİN MORTALİTEYE ETKİSİNİN AİRQ+ YAZILIMI ARACILIĞIYLA DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 1, 18 - 23, 15.03.2022

Elif Nur Yıldırım Öztürk Mehmet Uyar Mustafa Öztürk

Öz

ÖZET
Amaç: Bu araştırmanın amacı, azot dioksit (NO2) kaynaklı hava kirliliğinin Konya'daki etkisini araştırmaktır.
Gereç ve Yöntemler: Araştırma ekolojik tiptedir. Konya iline ait 2016, 2017, 2018 ve 2019 yılı nüfus ve ölüm
verileri Türkiye İstatistik Kurumu’ndan elde edilmiştir. Hava kalitesi ölçüm istasyonu verilerinden NO2 değerlerine 01.01.2016-31.12.2019 tarihlerini kapsayacak biçimde T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na ait internet
sayfasından ulaşılmıştır. AirQ+ yazılımının NO2 için önerdiği rölatif risk değeri (1041 %95 Güven Aralığı 1019-
1064) kullanılmıştır. NO2 sınır değeri olarak HRAPIE projesinde önerilen yıllık limit değer olan 20 μg/m3 sınır
değer kabul edilmiştir.
Bulgular: Konya’da 2016 yılı için ortalama NO2 düzeyi 48,61, 2017 yılı için 71,50, 2018 yılı için 72,03 ve 2019
yılı için 44,84 μg/m3 idi. NO2 kirliliğine atfedilen ölüm hızı 2016’da %10,86, 2017’de %18,69, 2018’de %18,87
ve 2019’da %9,5 idi. NO2 kirliliğine atfedilen tahmini ölüm sayısı 2016’da 1141, 2017’de 2038, 2018’de 2043
ve 2019’da 1041 idi.
Sonuç: Araştırma sonucunda Konya’da 2016-2019 yılları arası dört yıllık süreçte NO2 değerleri 40 μg/m3’ün
üzerindedir. NO2 kirliliğine atfedilen ölüm hızları literatürdeki diğer ülke ve şehirlerin değerlerinin üzerindedir. Hava kirliliği ilişkili morbidite ve mortalite önemli bir halk sağlığı sorunudur. Hava kirliliği değerlerinin
takibi hem alınacak önlemlerin seçimi hem de alınan önlemlerin değerlendirilmesi açısından önem taşımaktadır.
Anahtar Kelimeler: Hava kirliliği; NO2; AIRQ+; Mortalite hızı

Anahtar Kelimeler

KONYA İLİNDE 2016-2019 YILLARI ARASINDA NO2, KAYNAKLI HAVA KİRLİLİĞİNİN MORTALİTEYE ETKİSİNİN AİRQ+ YAZILIMI ARACILIĞIYLA DEĞERLENDİRİLMES, Evaluation of the Effect of NO2 Originated Air Pollution on Mortality in Konya Province Between 2016-2019 by Using AirQ+ Software

Kaynakça

• 1. WHO. Air pollution. Available at https://www.who.int/healthtopics/air-pollution#tab=tab_1 (Access date: 18.08.2021)
• 2. WHO. Air Quality&Health Quıestions and Answers. Available at https://www.who.int/phe/air_quality_q&a.pdf (Access date 19.08.2021)
• 3. Temiz Hava Hakkı Platformu. Kara Rapor 2020 Hava Kirliliği ve Sağlık Etkileri. Erişim adresi https://www.temizhavahakki.com/ wp-content/uploads/2020/09/Kara-Rapor-2020-Son27082020.pdf (Erişim tarihi: 18.08.2021)
• 4. WHO. The Global Health Observatory Ambient air pollution attributable death rate (per 100 000 population, age-standardized). Available at https://www.who.int/data/gho/data/indicators/ indicator-details/GHO/ambient-air-pollution-attributable-deathrate-(per-100-000-population-age-standardized) (Access date: 18.08.2021)
• 5. WHO. Ambient (Outdoor) Air Pollution. Available at https://www. who.int/en/news-room/fact-sheets/detail/ambient-(outdoor)-airquality-and-health (Access date: 25.09.2021)
• 6. United States Envorimental Protection Agency. Nitrogen Dioxide (NO2) Pollution. Available at https://www.epa.gov/no2-pollution/ basic-information-about-no2#What%20is%20NO2 (Access date: 19.08.2021)
• 7. European Environment Agency. Air Quality Standards. Available at ttps://www.eea.europa.eu/themes/air/air-quality-concentrations/ air-quality-standards (Access date: 19.08.2021)
• 8. Health risks of air pollution in Europe-HRAPIE project Recommendations for concentration–response functions for costbenefit analysis of particulate matter, ozone and nitrogen dioxide. Copenhagen: WHO Regional Office for Europe; 2013: p10. Available at https://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0006/238956/ Health_risks_air_pollution_HRAPIE_project.pdf (Access date: 27.07.2021)
• 9. 06.06.2008 tarih ve 26898 sayılı Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği. Erişim adresi https://www.mevzuat.gov.tr/ mevzuat?MevzuatNo=12188&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5 (Erişim tarihi:19.08.2021)
• 10. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. Hava Kalitesi Veri İndirme. Erişim adresi https://sim.csb.gov.tr/STN/STN_Report/ StationDataDownloadNew (Erişim tarihi: 09.07.2021)