ERİŞKİNLERDE D VİTAMİNİ DÜZEYLERİ İLE İNSÜLİN DİRENCİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Evaluation of The Relationship Between Vitamin D Levels and Insulin Resistance in Adults

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 1, 129 - 135, 15.03.2023

Mustafa Köksal Neslişah Gürel Köksal , Zuhal Aydan Sağlam

Öz

Amaç: Çalışmamızda erişkinlerde metabolik sendrom bileşenlerinden olan insülin direncinin D vitamini eksikliği
ile ilişkisini araştırmayı amaçladık.
Gereç ve Yöntemler: Bu araştırma İstanbul Medeniyet Üniversitesi Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Aile Hekimliği Polikliniğine 1 Aralık 2014 – 1 Nisan 2015 tarihleri arasında herhangi bir nedenle başvurmuş
olan erişkinlerden diyabet tanısı olmayan ve D vitamini tedavisi kullanmayan hastaların dahil edildiği retrospektif
bir çalışmadır. Çalışmamız için gerekli bütün parametrelere [boy, kilo, 25-hidroksivitamin D (25(OH)
D), glukoz, insülin, total kolesterol, LDL, HDL, trigliserit] sahip olan toplam 284 hasta çalışmaya dahil edildi.
Bulgular: Tüm olguların yaş ortalaması 43,58±15,49 olup %72,5’i (n=206) kadındı. Tüm olguların vücut kitle
indeksi (VKİ) ortalaması 28,99±6,53 kg/m², serum 25(OH)D ortalaması 16,17±11,17 ng/ml ve HOMA-IR
ortalaması 2,15±1,19 idi. VKİ, serum 25(OH)D ve HOMA-IR ortalamaları açısından kadın ve erkek cinsiyetler
arasında anlamlı farklılık yoktu. İnsülin direnci düzeylerine göre olguların tamamının VKİ düzeyleri arasında
istatistiksel olarak ileri düzeyde anlamlı farklılık saptanmıştır. D vitamini düzeylerine göre olguların VKİ ölçümleri
arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptanmamıştır. İnsülin direnci 2,5’ten düşük olan erkek
olguların D vitamini değeri, insülin direnci 2,5 ve üzeri olan erkek olgulara göre istatistiksel olarak anlamlı
düzeyde yüksek saptanmıştır. Kadın olgularda ve olguların tamamında insülin direnci düzeylerine göre D
vitamini ölçümleri arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptanmamıştır.
Sonuç: Çalışmamızda; erişkinlerde D vitamini düzeyleri ile insülin direnci arasında erkek olgularda ters ilişki
bulunmasına rağmen olguların tamamına bakıldığında anlamlı bir ilişki tespit edilememiştir. Genel yaklaşım
olarak kronik hastalıkların tanı, takip ve tedavilerinde ve insülin direnci ile başlayan metabolik süreçlerin
yönetiminde D vitamininin optimal düzeylerde tutulması uygun bir yaklaşım olacaktır.

Anahtar Kelimeler

ERİŞKİNLERDE D VİTAMİNİ DÜZEYLERİ İLE İNSÜLİN, DİRENCİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ, Evaluation of The Relationship Between Vitamin D Levels and Insulin Resistance in Adults

Kaynakça

• 1. Brannon PM, Yetley EA, Bailey RL, Picciano MF. Overview of the conference "Vitamin D and health in the 21st century: an Update". Am J Clin Nutr. 2008; 88(2):483-90.
• 2. Bouillon R. Vitamin D: from photosynthesis, metabolism, and action to clinical applications. In: DeGroot LJ, Jameson JL, editors. Endocrinology. Philadelphia: W.B. Saunders. 2001; (1):1009–28.
• 3. Altuntaş Y. İnsülin Direncinde Tanı Testleri. Klinik Aktüel Tıp. 2005 (Metabolik Sendrom Özel Sayısı);12-8.
• 4. Howard BV. Lipoprotein metabolism in diabetes. Curr Opin Lipidol. 1994;5: 216-20.
• 5. Zhou YP, Grill VE. Long term exposure of rat pancreatic islets to fatty acids inhibits glucose-induced insulin secretion and biosynthesis through a glucose fatty acid cycle. J Clin Invest. 1994;93:870-6.
• 6. Altuntaş Y. İnsülin direnci ve ölçüm metodları. Ed: Yenigün M, Her Yönüyle Diabetes Mellitus. 2. Baskı, Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul, 2001; 839-52.
• 7. Matthews DR, Hosker JP, Rudenski AS, Naylor BA, Treacher DF, Turner RC. Homeostasis model assessment:insulin resistance and beta-cell function from fasting plasma glucose and insulin concentrations in man. Diabetologia. 1985; 28:412-9.
• 8. Hypponen E, Laara E, Reunanen A, Jarvelin MR, Virtanen SM. Intake of vitamin D and risk of type 1 diabetes: a birth-cohort study. Lancet. 2001;358:1500-3.
• 9. Cantorna MT, Munsick C, Bemiss C, Mahon BD. 1,25-Dihydroxycholecalciferol prevents and ameliorates symptoms of experimental murine inflammatory bowel disease. The Journal ofnutrition. 2000;130:2648-52.
• 10. Chiu K.C., Chu A., Go V.L., Saad M.F., Hypovitaminosis D is associated with insülin resistance and β cell dysfunction. Am J Clin Nutr. 2004;79:820-5.