İMMÜN SİSTEMİ DESTEKLEMEK İÇİN KULLANILAN GIDA TAKVİYELERİNDE POTANSİYEL TOKSİK METAL DÜZEYLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİEvaluation of Potential Toxic Metal Levels in Food Supplements Used to Support The Immune System

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 4, 94 - 102, 15.12.2023

Serkan Şahin , Vugar Ali Türksoy

Öz

Amaç: Gıda takviyeleri, sağlık desteği sağlaması ve beslenme eksiklerini tamamlaması amacıyla son dönemlerde
yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır. Toksik metal maruziyeti ise gıda takviyelerini kullananlarda
oldukça ciddi sağlık problemlerine neden olabilmektedir. Bu çalışmada çocuklarda immün sistemi kuvvetlendirmek
için kullanılan gıda takviyelerindeki toksik metal düzeyini belirlemek amaçlandı.
Gereç ve Yöntemler: Eczane, market ve internet vb. üzerinden satışa sunulan çocuklarda immün sistemi
kuvvetlendirmek için kullanılan 30 adet gıda takviyesi örneği toplandı. Toplanan bu gıda takviyelerinde ICPMS
analizi yapıldı. Örneklerdeki arsenik (As), bakır (Cu), çinko (Zn), mangan (Mn), selenyum (Se), krom (Cr),
civa (Hg), kurşun (Pb), kadmiyum (Cd), kalay (Sn), kobalt (Co), alüminyum (Al), molibden (Mo), antimon (Sb)
ve nikel (Ni) düzeyleri tespit edildi.
Bulgular: Çalışmamızda immün sistemi desteklemek amacıyla piyasada ticari olarak satılan gıda takviyelerindeki
toksik metal düzeyleri değerlendirildi. Numunelerdeki Cr, Co, Cu, Zn, As, Se, Mo ve Hg’nin ortalama
düzeyleri uluslararası kuruluşlar tarafından belirlenen limitlerin üstünde tespit edildi. Bununla birlikte Cd, Al,
Mn, Ni ve Pb’nin ortalama düzeyleri ise bu limit düzeylerine çok yakındı. Buna karşın analiz edilen ürünlerdeki
Sn ve Sb düzeyleri limitlerin çok altında bulundu. Analiz edilen tüm metallerin korelasyonları pozitifti.
Sonuç: Sonuçlarımız değerlendirildiğinde; gıda takviyelerinde bazı toksik metal düzeylerinin toksisite oluşturabilecek
düzeyde olduğu tespit edildi. Üretici firmaların tüketicileri bilgilendirmek adına uluslararası denetim
kuruluşlarının toksik metaller ve eser elementler için belirlemiş olduğu günlük alım limitleri ve kendi
ürünlerindeki toksik metal ve eser element düzeylerini gösteren bir bilgininde etiketlerine eklemelerinin
uygun olacağı değerlendirilmektedir. Gıda takviyelerinin hammadde temininde, üretiminde ve pazarlanmasında
daha etkin bir yasal düzenleme ve denetimin gerekliliği ortaya çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler

İMMÜN SİSTEMİ DESTEKLEMEK İÇİN KULLANILAN GIDA TAKVİYELERİNDE POTANSİYEL TOKSİK METAL, DÜZEYLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ, Evaluation of Potential Toxic Metal Levels in Food Supplements Used to Support The Immune System

Kaynakça

• 1. Güzelsoy NA, İzgi B. Balık Yağı Gıda Takviyelerinde Metal Bulaşanlarının (As, Hg, Cd, Pb) Belirlenmesinde Analitik Parametrelerin Optimizasyonu. J Food Feed Sci. 2015;15:19–26.
• 2. Thomas KJ, Nicholl JP, Coleman P. Use and expenditure on complementary medicine in England: a population based survey. Complement Ther Med. 2001;9(1):2–11.
• 3. Cohen PA. Assessing supplement safety—the FDA’s controversial proposal. N Engl J Med. 2012 Feb 2;366(5):389–91.
• 4. Picciano MF, Dwyer JT, Radimer KL, Wilson DH, Fisher KD, Thomas PR, et al. Dietary supplement use among infants, children, and adolescents in the United States, 1999-2002. Arch Pediatr Adolesc Med. 2007 Oct;161(10):978–85.
• 5. Atalay D, Erge SH. Dietary supplements and their effects on health. Food Heal. 2018;4(2):98–111.
• 6. Mol S. Balık Yağı Tüketimi ve İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri. J Fish. 2008;2(4):601–7.
• 7. Bailey RL, Gahche JJ, Miller PE, Thomas PR, Dwyer JT. Why US adults use dietary supplements. JAMA Intern Med. 2013;173(5):355–61.
• 8. Garvey GJ, Hahn G, Lee R V., Harbison RD. Heavy metal hazards of Asian traditional remedies. Int J Environ Heal Res. 2001;11(1):63–71.
• 9. Kákosy T, Hudák A, Náray M. Lead intoxication epidemic caused by ingestion of contaminated ground paprika. J Toxicol Clin Toxicol. 1996;34(5):507–11.
• 10. Markowitz SB, Nunez CM, Klitzman S, Munshi AA, Kim WS, Eisinger J, et al. Lead poisoning due to hai ge fen. The porphyrin content of individual erythrocytes. JAMA. 1994 Mar 23;271(12):932–4.