Depresyon, Anksiyete ve Stres Belirti Düzeylerini Azaltmaya Yönelik Grup Terapisi

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 4, 1 - 16, 01.07.2019

Volkan Demir Hatice Hilal Ilgaz

Öz

Bu çalışmanın
amacı grup terapi programının bireylerin depresyon, anksiyete ve stres
düzeyleri üzerindeki etkisini incelemektir. Bu etkinin değerlendirilmesi için
yarı deneysel bir yönteme başvurulmuş, kontrol grupsuz ön-test son-test deneme
modeli kullanılmıştır. Program, çalışma grubuna haftada bir 90 dakikalık
oturumlar şeklinde, sekiz hafta olarak uygulanmıştır. Terapi programını
değerlendirmek için ön-test ve son-test ölçümleri için Beck Depresyon
Envanteri, Beck Anksiyete Ölçeği, Algılanan Stres Ölçeği kullanılmıştır.
Araştırmada elde edilen verilerin analizinde Wilcoxon İşaretli Sıra Testi
kullanılmıştır. Yapılan analizler çalışma grubundaki katılımcıların depresyon,
anksiyete ve stres puanlarının anlamlı düzeyde azaldığını göstermiştir. Çalışma
sonrasında izlenen değişimin tutarlı olup olmadığını belirleyebilmek amacıyla
çalışmanın bitiminden 10 hafta sonra izleme ölçümü yapılmıştır. Yapılan izleme
ölçümünde depresyon, anksiyete ve stres puanlarında bu azalmanın 10 hafta
süresince devam ettiği gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Depresyon, Anksiyete, Stres, Terapi, Grup Terapisi

Kaynakça

• Akpınar, B. (2013). Öğretmen adaylarının stres düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından analizi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 229-241.
• Arslantaş, H., ve Dereboy, İ. F. (2016). Psikiyatri Servislerinde Yapılandırılmış Grup Psikoterapisi: Kişilerarası İlişkisel Rol Analizi. Turkiye Klinikleri Journal Of Psychiatric Nursing-Special Topics, 2(3), 34-38.
• Beck, A. T., Emery, G., ve Greenberg, R. L. (2005). Anxiety disorders and phobias: A cognitive perspective. Basic Books.
• Beck, A. T., Epstein, N., Brown, G., ve Steer, R. A. (1988). An inventory for measuring clinical anxiety: psychometric properties. Journal of consulting and clinical psychology, 56(6), 893.
• Beck, A. T., Ward, C., ve Mendelson, M. (1961). Beck depression inventory (BDI). Arch Gen Psychiatry, 4(6), 561-571.
• Berkman, L. F., Blumenthal, J., Burg, M., Carney, R. M., Catellier, D., Cowan, M. J., ... ve Kaufmann, P. G. (2003). Effects of treating depression and low perceived social support on clinical events after myocardial infarction: the Enhancing Recovery in Coronary Heart Disease Patients (ENRICHD) Randomized Trial. JAMA: Journal of the American Medical Association.
• Bilge, A., Öğce, F., Genç, R. E., ve Oran, N. T. (2009). Algılanan stres ölçeği (ASÖ)’nin Türkçe versiyonunun psikometrik uygunluğu. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 25(2), 61-72.
• Bilge, F. (1997). Eğitim bilimleri öğrencilerinin sürekli kızgınlık düzeyleri ve kızgınlıklarını ifade biçimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(13).
• Brown, R. A., Evans, D. M., Miller, I. W., Burgess, E. S., ve Mueller, T. I. (1997). Cognitive–behavioral treatment for depression in alcoholism. Journal of consulting and clinical psychology, 65(5), 715.
• Brown, T. A., Chorpita, B. F., Korotitsch, W., ve Barlow, D. H. (1997). Psychometric properties of the Depression Anxiety Stress Scales (DASS) in clinical samples. Behaviour research and therapy, 35(1), 79-89.
• Bulut, S. S. (2010). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Sınav Kaygıları, Saldırganlık Eğilimleri ve Problem Çözme Becerilerindeki Yetersizliklerin Sağaltımında Grupla Çözüm Odaklı Kısa Terapinin Etkileri. Gazi University Journal of Gazi Educational Faculty (GUJGEF), 30(2).
• Carmody, J., Baer, R. A., Lykins, E. L. B., ve Olendzki, N. (2009). An empirical study of the mechanisms of mindfulness in a mindfulness-based stress reduction program. Journal of Clinical Psychology, 65, 613-626.
• Cohen, S., Kamarck, T., ve Mermelstein, R. (1983). A global measure of perceived stress. Journal of health and social behavior, 24(4), 385-396. Çebi, E., ve Erdoğan, D. (2014). Stres Yönetimi Eğitiminin Polis Memurlarının Stres Belirtileri ve Algılanan Problem Çözme Becerisi Üzerine Etkisi. Turkish Journal of Police Studies, 16(1), 25-42.
• Davidson, K., Jonas, B. S., Dixon, K. E., ve Markovitz, J. H. (2000). Do depression symptoms predict early hypertension incidence in young adults in the CARDIA study?. Archives of internal medicine, 160(10), 1495-1500.
• Demir, V. (2014). Bilinçli farkındalık temelli hazırlanan eğitim programının bireylerin depresyon ve stres düzeyleri üzerine etkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Demir, V. (2018). Bilişsel-Davranışçı Yaklaşıma Dayalı Grup Terapisi Programının Görme Yetersizliği Olan Bireylerde Depresif Belirti ve Umutsuzluk Düzeylerine Etkisi. Turkish Journal Of Social Research/Turkiye Sosyal Araştırrmalar Dergisi, 22(1).
• Demir, V. (2018). Varoluşçu Yaklaşıma Dayalı Grup Terapisinin Bireylerin Ruhsal Belirti Düzeylerine Etkisi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 149-167.
• Demir, V., ve Yıldırım, B. (2017). Sanatla Terapi Programının Üniversite Sınavına Hazırlanan Öğrencilerin Depresyon, Anksiyete ve Stres Belirti Düzeylerine Etkililiği. Ege Eğitim Dergisi,1(18), 311-344.
• Durna, U. (2006), Üniversite öğrencilerinin stres düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 1, 319-343.
• Eryılmaz, A. (2009). Ergenlik Döneminde Stres ve Başa Çıkma (ss. 20-37). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2).
• Fals-Stewart, W., Marks, A. P., ve Schafer, J. (1993). A comparison of behavioral group therapy and individual behavior therapy in treating obsessive-compulsive disorder. Journal of Nervous and Mental Disease.
• Fehr, S. S. (2004). Grup Terapisine Giriş: grup terapistleri için rehber kitap. Sistem Yayıncılık.
• Fidan, F., Ünlü, M., Sezer, M., Pala, E., ve Geçici, Ö. (2006). Obstrüktif uyku apne sendromu ile anksiyete ve depresyon arasındaki ilişki. Toraks Dergisi, 7(2), 125-129.
• Gotlib, I. H. (1984). Depression and general psychopathology in university students. Journal of abnormal psychology, 93(1), 19-30.
• Güleç, C. (2009). Psikiyatri’nin ABC’si. İstanbul: Say Yayınları.
• Hisli, N. (1988). Beck Depresyon Envanteri’nin geçerliği üzerine bir çalışma. Psikoloji dergisi, 6(22), 118-122.
• Hoehn-Saric, R. (1982). Neurotransmitters in anxiety. Archives of General Psychiatry, 39(6), 735-742.
• Jacobs, E. E., Masson, R. L., Harvill, R. L., ve Schimmel, C. J. (2011). Group counseling: Strategies and skills. Cengage learning.
• Jannati, Y., Mohammadi, R., ve Seyedfatemi, N., (2011), “Iranian clinical nurses’ coping strategies for job stress”, Journal of Occupational Health, 53, 123-129.
• Klein, R. H., Bernard, H. S., ve Singer, D. L. (1992). Handbook of contemporary group psychotherapy: Contributions from object relations, self psychology, and social systems theories. International Universities Press, Inc.
• Köroğlu, E. (2009). Klinik uygulamada psikiyatri: tanı ve tedavi kılavuzları. HYB Basım Yayın.
• Lazarus, R. S., Folkman, S., ve Stress, A. (1984). Coping. Stress and emotion: A new synthesis, 5, 101-126.
• Lovibond, P. F., ve Lovibond, S. H. (1995). The structure of negative emotional states: Comparison of the Depression Anxiety Stress Scales (DASS) with the Beck Depression and Anxiety Inventories. Behaviour research and therapy, 33(3), 335-343.
• Mete, H. E. (2008). Kronik hastalık ve depresyon. Klinik Psikiyatri, 11, 3-18.
• Mitchell, J., Trangle, M., Degnan, B., Gabert, T., Haight, B., Kessler, D. et al. (2013). Adult Depression in Primary Care Guideline. Bloomington, Institute for Clinical Systems Improvement (ICSI).
• O’Hara, M. W., Stuart, S., Gorman, L. L., ve Wenzel, A. (2000). Efficacy of interpersonal psychotherapy for postpartum depression. Arch Gen Psychiatry, 57, 1039-1045.
• Ohman, A. (2000). Fear and anxiety: Evolutionary, cognitive, and clinical perspectives. New York: The Guilford Press.
• Öğünç, N. E., ve Eren, N. (2012). Borderline kişilik bozukluğu gösteren hastalarda psikodinamik grup psikoterapi sürecinin nesne ilişkileri üzerine etkileri. Journal of Psychiatric Nursing, 3(1), 30-37.
• Özokçu, O., ve Canpolat, M. (2013). Grup Rehberliği Programının Zihinsel Yetersizliği Olan Çocuğa Sahip Annelerin Stres Düzeylerine Etkisi/The Effect Of A Group Guıdance Program On The Stress Levels Of Mothers Who Have Chıldren Wıth Mental Dısabled. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(24).
• Richter, P., Werner, J., Heerlein, A. E. S., Kraus, A., ve Sauer, H. (1998). On the validity of the Beck Depression Inventory. Psychopathology, 31(3), 160-168.
• Ruddy, R., ve House, A. (2005). Psychosocial interventions for conversion disorder.
• Sayar, K. (2009). Ruh Hali. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Schnurr, P. P., Friedman, M. J., Foy, D. W., Shea, M. T., Hsieh, F. Y., Lavori, P. W., ... ve Bernardy, N. C. (2003). Randomized trial of trauma-focused group therapy for posttraumatic stress disorder: Results from a Department of Veterans Affairs cooperative study. Archives of general psychiatry, 60(5), 481-489.
• Selye, H. (1977). Stress Without Distress. School Guidance Worker, 32(5), 5-13.
• Semple, R. J. (2010). Does mindfulness meditation enhance attention? A randomized controlled trial. Mindfulness, 1(2), 121-130.
• Suadiye, Y., ve Aydın, A. (2009). Anksiyete bozukluğu olan ergenlerde bilişsel hatalar. Klinik Psikiyatri Dergisi, 12(4), 172-179.
• Sullivan, H. S. (Ed.). (2013). The interpersonal theory of psychiatry. Routledge.
• Toros, F., Tot, Ş., ve Düzovalı, Ö. (2002). Kronik hastalığı olan çocuklar, anne ve babalarındaki depresyon ve anksiyete düzeyleri. Klinik Psikiyatri Dergisi, 5(4), 240-247.
• Türkçapar, H. (2009). Bilişsel terapi: Temel ilkeler ve uygulama. HYB Yayıncılık, 2002 (Medico Graphics Ofset).
• Tüzün, Ü. (1993). Okul Çağı Çocuklarında Yaşam Olayları Depresyon Semptomları ve Self-Esteem Arasındaki İlişki. Tıpta Uzmanlık Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Ulusoy, M., Şahin, N. ve Erkmen, H. (1998). Turkish version of the Beck Anxiety Inventory: Psychometric properties. Journal of Cognitive Psychotherapy, 12, 163-172.
• Watson, D., Clark, L. A., Weber, K., Assenheimer, J. S., Strauss, M. E., ve McCormick, R. A. (1995). Testing a tripartite model: II. Exploring the symptom structure of anxiety and depression in student, adult, and patient samples. Journal of abnormal Psychology, 104(1), 15.
• White, J., Keenan, M., ve Brooks, N. (1992). Stress control: a controlled comparative investigation of large group therapy for generalized anxiety disorder. Behavioural and Cognitive Psychotherapy, 20(2), 97-113.
• Yalom, İ. D. (2002). Grup psikoterapisinin teori ve pratiği (Çev. A. Tangör ve Ö. Karaçam). (1. Baskı). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.